Ավետիս Նազարբեկյան

Ավետիս Նազարբեկյան
Ծնվել է	հուլիսի 12, 1866
Ծննդավայր	Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	սեպտեմբերի 23, 1939 (73 տարեկան)
Վախճանի վայր	Մոսկվա, ԽՍՀՄ
Գրական անուն	Լեռենց և Նազարբեկ
Մասնագիտություն	հասարակական գործիչ, քաղաքական գործիչ, հրապարակախոս, բանաստեղծ և թարգմանիչ
Ազգություն	հայ
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Կրթություն	Թիֆլիսի գիմնազիա, Սանկտ Պետերբուրգի համալսարան և Փարիզի համալսարան
Անդամակցություն	Հայաստանի օգնության կոմիտե
Կուսակցություն	Սոցիալ դեմոկրատ Հնչակյան կուսակցություն, ԽՄԿԿ և ԱՄՆ-ի կոմունիստական կուսակցություն
Աշխատավայր	Արմենիա, Հնչակ, Գաղափար, Ապտակ և Վերածնություն
Ամուսին	Մարո Նազարբեկ

Ավետիս Վարդանի Նազարբեկյան (Լեռենց, հուլիսի 12, 1866(1866-07-12)^[1], Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն^[2] - սեպտեմբերի 23, 1939(1939-09-23)^[1], Մոսկվա, ԽՍՀՄ^[2]^[3]), հասարակական-քաղաքական գործիչ, հրապարակախոս, գրող։ ՍԴՀԿ հիմնադիրներից, ՀամԿ(բ)կ անդամ 1934 թվականից։ Ավարտել է Թիֆլիսի գիմնազիան, սովորել Սանկտ Պետերբուրգի, 1883 թվականին ավարտել Փարիզի (Սորբոնի) համալսարանը^[4]։

Կենսագրություն

1886-1887 աշխատակցել է Մ. Ռ. Փորթուգալյանի «Արմենիա» (Մարսել) հանդեսին^[5]։ Ժնևում կազմակերպել է սոց. գրականություն ուսումնասիրող ուսանողների խմբակ, կապեր հաստատել Գ. Վ. Պլեխանովի հետ, մասնակցել «Աշխատանքի ազատագրություն» խմբի հավաքներին։
1887 Մոնպելիեում (Ֆրանսիա) մի խումբ կովկասահայ ուսանողների հետ հիմնադրել է «Հնչակ» թերթը։
1890 ընտրվել է ՍԴՀԿ կենտկոմի նախագահ, իսկ կուսակցության պառակտումից (1896) հետո գլխավորել հնչակյանների ձախ՝ սոցիալական թևը։

Գործունեություն

Հիմնել է «Սոցիալիստական գրադարան» մատենաշարը, հայերեն թարգմանել և հրատարակել մարքսիզմի դասականների երկերից, անձնապես ծանոթ է եղել Ֆ. էնգելսի, Ժ. Ժորեսի, Պ. Լաֆարգի, Կ. Կաուցկու, Վ. Լենինի հետ։ Աշխատակցել է հայ պարբերական մամուլին, խմբագրել «Գաղափար» (Աթենք), «Ապտակ» (Աթենք, Լոնդոն), «Վերածնություն» (Ռուսչուկ) պարբերականները։ Գրական գործերում «Փախստականը» (1891), «Ավազակը» (1892), «Մարտում» (1893), «Փոթորիկի միջով։ Պատկերներ Հայոց աշխարհի կյանքից» (անգլերեն, 1899), «Դարբնեվոր» (1904) և այլն) ազատագրական պայքարի կոչ է արել, հայ ժողովրդի ապագան կապել բանվորի «հզոր բազուկների» հետ։

1923 թվականին Փարիզից մեկնել է ԱՄՆ, ընդունվել կոմկուսի շարքերը, կազմել հայկական մասնաճյուղ։ Մասնակցել է ՀՕԿ-ի աշխատանքներին։ 1934 թվականին տեղափոխվել է Խորհրդային Միություն։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 AV Production (հայ.) — 2010.
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 ^2,12 ^2,13 ^2,14 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 8 (հայ.) — հատոր 8. — էջ 140.
↑ «Ավետիս Նազարբեկյանի կենսագրությունը zarkfoundation.com կայքում».
↑ «Avetis Nazarbek». geni_family_tree (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 17-ին.
↑ «Հնչակյան կուսակցություն։ Ձևավորումը | historyofarmenia.am.am». www.historyofarmenia.am. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 17-ին.

Աղբյուրներ

«Ով ով է։ Հայեր» հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, գլխ. խմբ. Հովհ. Այվազյան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Երևան, 2007, էջ 193։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 140)։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբանական տարբերակը վերցված է «Հայկական հարց» հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

[_8f013ba27be481e2-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 AV Production (հայ.) — 2010.

[_f14f25f380384414-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 ^2,12 ^2,13 ^2,14 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 8 (հայ.) — հատոր 8. — էջ 140.

[3] «Ավետիս Նազարբեկյանի կենսագրությունը zarkfoundation.com կայքում».

[4] «Avetis Nazarbek». geni_family_tree (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 17-ին.

[5] «Հնչակյան կուսակցություն։ Ձևավորումը | historyofarmenia.am.am». www.historyofarmenia.am. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 17-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]