Առաջադեմ սկանավորում

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Առաջադեմ սկանավորում կամ Պրոգրեսիվ սկանավորում, շարժվող պատկերների ցուցադրման, պահպանման կամ փոխանցման ձևաչափ է, որտեղ յուրաքանչյուր կադրի բոլոր գծերը գծված են հաջորդականությամբ։ Սա ի տարբերություն ավանդական անալոգային հեռուստատեսային համակարգերում օգտագործվող միահյուսված տեսանյութի, որտեղ միայն կենտ գծերը, այնուհետև յուրաքանչյուր կադրի զույգ գծերը (յուրաքանչյուր նկար կոչվում է տեսադաշտ) հերթով գծվում են, այնպես որ օգտագործվում է իրական պատկերի կադրերի միայն կեսը։ տեսանյութ արտադրելու համար[1]։ Համակարգն ի սկզբանե հայտնի էր որպես «հաջորդական սկանավորում», երբ այն օգտագործվում էր 1936 թվականին Ալեքսանդրա Պալասից, Միացյալ Թագավորություն, Բեյրդ 240 գծի հեռուստատեսային հաղորդումներում։ Այն նաև օգտագործվել է Բեյրդի փորձարարական փոխանցումներում՝ օգտագործելով 30 գծեր 1920-ականներին[2]։ Պրոգրեսիվ սկանավորումը համընդհանուր կիրառություն գտավ համակարգչային էկրաններում՝ սկսած 21-րդ դարի սկզբից[3]։

Դիմում ցուցադրման սարքերում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պրոգրեսիվ սկանավորումը լայն տարածում գտավ անհատական համակարգիչների հայտնվելով։ Մոնիտորի էկրանից փոքր տեքստի հարմարավետ ընթերցման համար ավանդական հեռուստատեսությունում օգտագործվող միահյուսումը քիչ օգտակար էր, քանի որ տողերի թարթումը առաջացնում էր աչքերի արագ հոգնածություն։ Եվ քանի որ համակարգչային վիդեո համակարգի կողմից ստեղծված պատկերը կարիք չուներ փոխանցվելու զգալի հեռավորությունների վրա, հնարավոր եղավ մեծացնել փոխանցվող վիդեո ազդանշանի թողունակությունը և դրանով իսկ հրաժարվել հնացած հեռուստատեսային ստանդարտներում լայնորեն կիրառվող «անհարմար» միահյուսումից։

Առաջին պրոգրեսիվ սկան ցուցադրող սարքերը կաթոդային ճառագայթային խողովակի մոնիտորներն էին։ 1990-ականների վերջին հեղուկ բյուրեղային էկրանների հայտնվելը թվային վիդեո ազդանշանի միջոցով պատկերի ձևավորման բոլորովին այլ սկզբունք ուներ։ Շրջանակը ձևավորվում է ամբողջությամբ, և ոչ թե տող առ տող, ինչպես CRT էկրանում։ Տողերի և սյունակների հասցեավորումն օգտագործվում է յուրաքանչյուր տարրի պայծառությունը փոխելու համար։ Մուտքային վիդեո ազդանշանը մշակվում է չիպի կողմից և մասշտաբվում՝ ըստ ցուցադրման լուծաչափի։

ՀԲ տեխնոլոգիաների զարգացումը հանգեցրել է ոչ միայն մոնիտորների, այլ նաև պրոյեկտորների, հեռուստացույցների, տեսախցիկների, հեռախոսների առաջացմանը, որոնք օգտագործում են պրոգրեսիվ սկանավորման ՀԲ էկրաններ։

Հայտնվել են նաև պլազմային վահանակներ, լուսադիոդային էկրաններ և օրգանական լուսարձակող դիոդներով դիսփլեյներ, որոնցում թվային ձևով վիդեո ազդանշանի ձևավորման բնույթի պատճառով անհնար է օգտագործել միահյուսում առանց դեմիահյուսման։

Նկարը ցույց է տալիս սկանավորումները (ձախից աջ)՝ առաջադեմ, միահյուսված, շաղկապված և առաջադեմ, ստացված ինտերպոլացիայի միջոցով ապախճճվելով։

Թվային հեռուստատեսության տարրալուծման ստանդարտներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թվային հեռուստատեսության և տեսաերիզում տարրալուծման ստանդարտներ նշանակելու համար օգտագործվում է կարճ նշում, որը ցույց է տալիս վիդեո ազդանշանի գծերի քանակը և սկանավորման ռեժիմը։ «P» տառը նշանակում է առաջադեմ սկանավորում (անգլերեն՝ progressive scan): (Միահյուսվածը, իր հերթին, նշվում է «i» տառով անգլերեն՝ interlaced):

Ընդհանուր ձևաչափեր.

  • 480ա
  • 576ա
  • 720ա
  • 1080ա

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Interlacing». Luke's Video Guide. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2014 թ․ փետրվարի 12-ին.
  2. Burns, R.W. John Logie Baird, Television Pioneer, Herts: The Institution of Electrical Engineers, 2000. 316.
  3. Poynton, Charles A. (2003). Digital Video and Hdtv: Algorithms and Interfaces. Morgan Kaufmann. էջ 56. ISBN 1558607927. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 27-ին.