Աջմեր
Երկիր | Հնդկաստան ![]() | |
---|---|---|
Մայրաքաղաքն է | Ajmer district, Ajmer State, Ajmer-Merwara, Ajmer division ![]() | |
Վարչատարածքային միավոր | Ajmer district, Մարատհական կայսրություն, Մեծ Մողոլների կայսրություն, Դելիի սուլթանություն, Ajmer State, Ajmer-Merwara ![]() | |
Ժամային գոտի | UTC+5:30 ![]() | |
Աշխարհագրական կոորդինատներ | 26°28′5″N 74°38′20″E ![]() | |
Authority | Ajmer Municipal Corporation ![]() | |
Բնակչություն | 542 321 ![]() | |
Բարձրություն ծովի մակարդակից | 486±1 մետր ![]() | |
Մակերես | 8,48 կմ² ![]() | |
Փոստային դասիչ | 305001 ![]() | |
Պաշտոնական կայք | www.ajmer.nic.in ![]() | |
Տեղական հեռախոսային կոդ | 145 ![]() |

Աջմեր (անգլ.՝ Ajmer, հինդի՝ अजमेर, ուրդու՝ اجمیر) քաղաք Հնդկաստանի Ռաջաստան նահանգի կենտրոնական մասում, Աջմեր շրջանի վարչական կենտրոնը։ Հայտնի է նաև Ազամերու անունով։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Քաղաքն իր անունը տվել է Բրիտանական Հնդկաստանի Աջմեր-Մերվարա կոչվող շրջանին և գավառին, որը Հնդկաստանի անկախացումից հետո վերակազմավորվել է Աջմեր նահանգի։ 1956 թվականի նոյեմբերի 1-ին այս նահանգն ընդգրկվել է Ռաջաստան նահանգի կազմում։
Աջմերն ի սկզբանե հայտնի էր որպես Աջայամերու։ Պարմար Ռաջպուտսի Մահարաջան 11-րդ դարում հիմնադրել է Աջմեր քաղաքը, որով հիանում էր Չահամանա արքա Աջայդեվան: Պատմաբան Դաշարաթա Շարման նշում է, որ քաղաքի անվան ամենավաղ հիշատակումը տեղի է ունեցել Պալհայի Պատտավալիում, որը պատճենվել է մ.թ. 1113 թվականին։ Սա թույլ է տալիս ենթադրել, որ Աջմերը հիմնադրվել է մ.թ. 1113-ից առաջ: Վիգրահարաջա IV-ի կողմից թողարկված և Ադհայ Դին Կա Ջոնպրայում (Սանսկրիտ քոլեջ) հայտնաբերված Պրաշաստին (գովասանքի մակագրություն) նշվում է, որ Աջայադևան (այսինքն՝ Աջայարաջա II) իր նստավայրը տեղափոխել է Աջմեր։
Ստուգաբանություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Աջմեր քաղաքը հիմնադրվել է որպես «Աջայա Մերու», որը սանսկրիտից թարգմանաբար նշանակում է «անպարտելի բլուր» [1], Չահամանա նահանգի կառավարիչ Աջայարաջ I կամ Աջայարաջ II-ի կողմից։ Խոսքը վերաբերում է Տարագարհ բլրին, որի վրա գտնվում է քաղաքը։ Ժամանակի ընթացքում «Աջայա Մերուն» դարձավ «աջմեր»[2]։ Այն ծառայել է որպես նրանց մայրաքաղաք մինչև մեր թվարկության 12-րդ դարը։
Այլ անվանումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գուջարաթի «Gujaratno Jay» պատմավեպում, որը գրվել է Զավերչանդ Մեգանիի կողմից և հիմնված է տարբեր ջայնական պրաբանդհաների վրա, քաղաքը նկարագրվում է որպես Սապադալակշանա (सपादलक्ष्ण)[3]:
Աշխարհագրություն և կլիմա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Աջմերը գտնվում է Ջայպուրից 135 կմ արևմուտք, Ուդայպուրից 274 կմ հյուսիս-արևելք, Ջայսալմերից 439 կմ արևելք և Դելիից 391 կմ հարավ-արևմուտք, ծովի մակարդակից 471 մ բարձրության վրա[4]։ Քաղաքը գտնվում է Արավալի լեռնաշղթայի Տարագարհ բլրի վրա և պաշտպանված է Թար անապատից Նագպատար լեռնաշղթայով։ Քաղաքի հյուսիսում կա մի մեծ արհեստական լիճ, որը կոչվում է Անասագար։
Աջմերի կլիման չորային է. տարեկան տեղումները կազմում են մոտ 606 մմ։ Գրեթե ամբողջ այս տեղումները տեղի են ունենում մուսոնների սեզոնի ժամանակ՝ հունիսից սեպտեմբեր: Ամենաշոգ ամիսները ապրիլից հուլիսի սկիզբն են, միջին ցերեկային ջերմաստիճանը մոտ 30 °C է։ Ձմռան ամիսներին՝ նոյեմբերից փետրվար, բավականին մեղմ կլիմա է, միջին ջերմաստիճանը 15-18 °C է:
Տնտեսություն և տրանսպորտ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Քաղաքում գործում են բրդյա արտադրանքի, օճառի, կոշիկի, տրիկոտաժի արտադրամասեր, ինչպես նաև դեղագործական գործարան։. Աջմերից 18 մղոն հյուսիս-արևմուտք գտնվող Կիշանգար քաղաքը Հնդկաստանի մարմարի արդյունահանման և վերամշակման ամենամեծ կենտրոններից մեկն է:
Կիշանգարհ օդանավակայանը մոտակա օդանավակայանն է։ Աջմերը գտնվում է 25 կմ հեռավորության վրա։ Աջմեր օդանավակայանի հիմնարկեքի արարողությունը կատարել է Հնդկաստանի այն ժամանակվա վարչապետ Մանմոհան Սինգհը՝ 2012 թվականին։ Օդանավակայանը վերջապես ավարտվեց և բացվեց այն ժամանակվա միության քաղաքացիական ավիացիայի պետական նախարար Ջայանտ Սինհայի և գլխավոր նախարար Վասունդհարա Ռաջեի կողմից՝ 2017 թվականի հոկտեմբերի 11-ին: Այդ ժամանակից ի վեր օդանավակայանը գործում է, և ներկայումս կանոնավոր չվերթներ են իրականացվում դեպի և դեպի Դելի, Մումբայ, Հայդերաբադ, Ահմեդաբադ, Ինդորե և Սուրատ: Օդանավակայանը այժմ Ռաջաստանի խոշոր և բանուկ օդանավակայաններից է: SpiceJet-ը և Star Air-ը ներկայումս իրականացնում են ամենօրյա թռիչքներ Աջմեր օդանավակայանից: Աջմերում գտնվող Կիշանգարհ օդանավակայանը կառավարվում է Հնդկաստանի Օդանավակայանների վարչության կողմից (AAI):
Մոտակա միջազգային օդանավակայանը Ջայպուրն է, որը գտնվում է Աջմերից 135 կմ հեռավորության վրա։
Աջմեր հանգույցը քաղաքի գլխավոր երկաթուղային կայարանն է[5]։ Այն կառուցվել է գաղութատիրության ժամանակաշրջանում։ Լավ ճանապարհներով կապված է հարևան խոշոր քաղաքների հետ: Մոտակա օդանավակայանը Ջայպուրն է․ նախատեսվում է Աջմերում կառուցել սեփական օդանավակայան։
Բնակչություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Քաղաքի բնակչությունը 2011 թվականի տվյալներով կազմում է 551360 մարդ[6]։ Քաղաքում կանանց և տղամարդկանց հարաբերակցությունը կազմել է 947/1000։ Գրագիտության մակարդակը քաղաքում կազմել է 86,52%, տղամարդկանց գրագիտությանը՝ 92,08%, կանանց գրագիտությանը՝ 80,69%[7]։ Աջմերի բնակչության աճը տասնամյակի ընթացքում կազմել է 18,48%։ Սա համեմատվում է նախորդ տասնամյակի 20,93% աճի հետ:
Կրթություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Քաղաքում կան բազմաթիվ դպրոցներ և քոլեջներ։ Նրանց թվում հայտնի քոլեջ է Մայոյի քոլեջը։ Այստեղ է գտնվում CBSE–ի տարածաշրջանային գրասենյակը[8]։
Նշանավոր բնիկներ և բնակիչներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Դիպիկա Ջոշի Շահ (1976-2012) - հնդիկ դերասանուհի և երգչուհի։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Ajmer». Rajasthan Tourism.
- ↑ Bühler, G. (1897). «The Origin of the town of Ajmer and of its name». Wiener Zeitschrift für die Kunde des Morgenlandes. 11: 51–56. ISSN 0084-0076. JSTOR 23860911.
- ↑ Meghani, Zaverchand (April 2011). Gujaratno Jay. Ahmdabad: Gurjar Sahitya Bhavan. էջ 62. ISBN 978-81-8461-481-7.
- ↑ «Ajmer, India Page». Արխիվացված է օրիգինալից 2009-02-08-ին. Վերցված է 2013-01-03-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadurl=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Rajasthan finds favour in railway budget». The Hindu. 26 February 2010. Վերցված է 7 June 2014-ին.
- ↑ World Gazetteer
- ↑ «Historical Census of India». Արխիվացված է օրիգինալից 17 February 2013-ին. Վերցված է 22 March 2014-ին.
- ↑ «Over 3lakh to appear for CBSE exams from Ajmer region». The Times of India. 5 March 2018. Վերցված է 14 February 2021-ին.
Մատենագիտություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Dasharatha Sharma (1959). Early Chauhān Dynasties. S. Chand / Motilal Banarsidass. ISBN 9780842606189.
- Har Bilas Sarda (1911). «Adhai-Din-ka-Jhonpra» (PDF). Ajmer: Historical and Descriptive. Scottish Mission.(չաշխատող հղում)
- W.D. Begg: The Holy Biography of Hazrat Khwaja Muinuddin Chishti (Millat Book Centre, Delhi, 1999).
- Ajmer The Imperial Gazetteer of India, 1909, v. 5, p. 137-146.
![]() | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աջմեր» հոդվածին։ |
|