Jump to content

Աջմեր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Աջմեր
քաղաք, մեծ քաղաք Խմբագրել Wikidata
ԵրկիրՀնդկաստան Խմբագրել Wikidata
Մայրաքաղաքն էAjmer district, Ajmer State, Ajmer-Merwara, Ajmer division Խմբագրել Wikidata
Վարչատարածքային միավորAjmer district, Մարատհական կայսրություն, Մեծ Մողոլների կայսրություն, Դելիի սուլթանություն, Ajmer State, Ajmer-Merwara Խմբագրել Wikidata
Ժամային գոտիUTC+5:30 Խմբագրել Wikidata
Աշխարհագրական կոորդինատներ26°28′5″N 74°38′20″E Խմբագրել Wikidata
AuthorityAjmer Municipal Corporation Խմբագրել Wikidata
Բնակչություն542 321 Խմբագրել Wikidata
Բարձրություն ծովի մակարդակից486±1 մետր Խմբագրել Wikidata
Մակերես8,48 կմ² Խմբագրել Wikidata
Փոստային դասիչ305001 Խմբագրել Wikidata
Պաշտոնական կայքwww.ajmer.nic.in Խմբագրել Wikidata
Տեղական հեռախոսային կոդ145 Խմբագրել Wikidata
Քարտեզ

Աջմեր (անգլ.՝ Ajmer, հինդի՝ अजमेर, ուրդու՝ اجمیر) քաղաք Հնդկաստանի Ռաջաստան նահանգի կենտրոնական մասում, Աջմեր շրջանի վարչական կենտրոնը։ Հայտնի է նաև Ազամերու անունով։

Քաղաքն իր անունը տվել է Բրիտանական Հնդկաստանի Աջմեր-Մերվարա կոչվող շրջանին և գավառին, որը Հնդկաստանի անկախացումից հետո վերակազմավորվել է Աջմեր նահանգի։ 1956 թվականի նոյեմբերի 1-ին այս նահանգն ընդգրկվել է Ռաջաստան նահանգի կազմում։

Աջմերն ի սկզբանե հայտնի էր որպես Աջայամերու։ Պարմար Ռաջպուտսի Մահարաջան 11-րդ դարում հիմնադրել է Աջմեր քաղաքը, որով հիանում էր Չահամանա արքա Աջայդեվան: Պատմաբան Դաշարաթա Շարման նշում է, որ քաղաքի անվան ամենավաղ հիշատակումը տեղի է ունեցել Պալհայի Պատտավալիում, որը պատճենվել է մ.թ. 1113 թվականին։ Սա թույլ է տալիս ենթադրել, որ Աջմերը հիմնադրվել է մ.թ. 1113-ից առաջ: Վիգրահարաջա IV-ի կողմից թողարկված և Ադհայ Դին Կա Ջոնպրայում (Սանսկրիտ քոլեջ) հայտնաբերված Պրաշաստին (գովասանքի մակագրություն) նշվում է, որ Աջայադևան (այսինքն՝ Աջայարաջա II) իր նստավայրը տեղափոխել է Աջմեր։

Ստուգաբանություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աջմեր քաղաքը հիմնադրվել է որպես «Աջայա Մերու», որը սանսկրիտից թարգմանաբար նշանակում է «անպարտելի բլուր» [1], Չահամանա նահանգի կառավարիչ Աջայարաջ I կամ Աջայարաջ II-ի կողմից։ Խոսքը վերաբերում է Տարագարհ բլրին, որի վրա գտնվում է քաղաքը։ Ժամանակի ընթացքում «Աջայա Մերուն» դարձավ «աջմեր»[2]։ Այն ծառայել է որպես նրանց մայրաքաղաք մինչև մեր թվարկության 12-րդ դարը։

Այլ անվանումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գուջարաթի «Gujaratno Jay» պատմավեպում, որը գրվել է Զավերչանդ Մեգանիի կողմից և հիմնված է տարբեր ջայնական պրաբանդհաների վրա, քաղաքը նկարագրվում է որպես Սապադալակշանա (सपादलक्ष्ण)[3]:

Աշխարհագրություն և կլիմա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աջմերը գտնվում է Ջայպուրից 135 կմ արևմուտք, Ուդայպուրից 274 կմ հյուսիս-արևելք, Ջայսալմերից 439 կմ արևելք և Դելիից 391 կմ հարավ-արևմուտք, ծովի մակարդակից 471 մ բարձրության վրա[4]։ Քաղաքը գտնվում է Արավալի լեռնաշղթայի Տարագարհ բլրի վրա և պաշտպանված է Թար անապատից Նագպատար լեռնաշղթայով։ Քաղաքի հյուսիսում կա մի մեծ արհեստական ​​լիճ, որը կոչվում է Անասագար։

Աջմերի կլիման չորային է. տարեկան տեղումները կազմում են մոտ 606 մմ։ Գրեթե ամբողջ այս տեղումները տեղի են ունենում մուսոնների սեզոնի ժամանակ՝ հունիսից սեպտեմբեր: Ամենաշոգ ամիսները ապրիլից հուլիսի սկիզբն են, միջին ցերեկային ջերմաստիճանը մոտ 30 °C է։ Ձմռան ամիսներին՝ նոյեմբերից փետրվար, բավականին մեղմ կլիմա է, միջին ջերմաստիճանը 15-18 °C է:

Տնտեսություն և տրանսպորտ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքում գործում են բրդյա արտադրանքի, օճառի, կոշիկի, տրիկոտաժի արտադրամասեր, ինչպես նաև դեղագործական գործարան։. Աջմերից 18 մղոն հյուսիս-արևմուտք գտնվող Կիշանգար քաղաքը Հնդկաստանի մարմարի արդյունահանման և վերամշակման ամենամեծ կենտրոններից մեկն է:

Կիշանգարհ օդանավակայանը մոտակա օդանավակայանն է։ Աջմերը գտնվում է 25 կմ հեռավորության վրա։ Աջմեր օդանավակայանի հիմնարկեքի արարողությունը կատարել է Հնդկաստանի այն ժամանակվա վարչապետ Մանմոհան Սինգհը՝ 2012 թվականին։ Օդանավակայանը վերջապես ավարտվեց և բացվեց այն ժամանակվա միության քաղաքացիական ավիացիայի պետական ​​նախարար Ջայանտ Սինհայի և գլխավոր նախարար Վասունդհարա Ռաջեի կողմից՝ 2017 թվականի հոկտեմբերի 11-ին: Այդ ժամանակից ի վեր օդանավակայանը գործում է, և ներկայումս կանոնավոր չվերթներ են իրականացվում դեպի և դեպի Դելի, Մումբայ, Հայդերաբադ, Ահմեդաբադ, Ինդորե և Սուրատ: Օդանավակայանը այժմ Ռաջաստանի խոշոր և բանուկ օդանավակայաններից է: SpiceJet-ը և Star Air-ը ներկայումս իրականացնում են ամենօրյա թռիչքներ Աջմեր օդանավակայանից: Աջմերում գտնվող Կիշանգարհ օդանավակայանը կառավարվում է Հնդկաստանի Օդանավակայանների վարչության կողմից (AAI):

Մոտակա միջազգային օդանավակայանը Ջայպուրն է, որը գտնվում է Աջմերից 135 կմ հեռավորության վրա։

Աջմեր հանգույցը քաղաքի գլխավոր երկաթուղային կայարանն է[5]։ Այն կառուցվել է գաղութատիրության ժամանակաշրջանում։ Լավ ճանապարհներով կապված է հարևան խոշոր քաղաքների հետ: Մոտակա օդանավակայանը Ջայպուրն է․ նախատեսվում է Աջմերում կառուցել սեփական օդանավակայան։

Բնակչություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքի բնակչությունը 2011 թվականի տվյալներով կազմում է 551360 մարդ[6]։ Քաղաքում կանանց և տղամարդկանց հարաբերակցությունը կազմել է 947/1000։ Գրագիտության մակարդակը քաղաքում կազմել է 86,52%, տղամարդկանց գրագիտությանը՝ 92,08%, կանանց գրագիտությանը՝ 80,69%[7]։ Աջմերի բնակչության աճը տասնամյակի ընթացքում կազմել է 18,48%։ Սա համեմատվում է նախորդ տասնամյակի 20,93% աճի հետ:

Քաղաքում կան բազմաթիվ դպրոցներ և քոլեջներ։ Նրանց թվում հայտնի քոլեջ է Մայոյի քոլեջը։ Այստեղ է գտնվում CBSE–ի տարածաշրջանային գրասենյակը[8]։

Նշանավոր բնիկներ և բնակիչներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Դիպիկա Ջոշի Շահ (1976-2012) - հնդիկ դերասանուհի և երգչուհի։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. «Ajmer». Rajasthan Tourism.
  2. Bühler, G. (1897). «The Origin of the town of Ajmer and of its name». Wiener Zeitschrift für die Kunde des Morgenlandes. 11: 51–56. ISSN 0084-0076. JSTOR 23860911.
  3. Meghani, Zaverchand (April 2011). Gujaratno Jay. Ahmdabad: Gurjar Sahitya Bhavan. էջ 62. ISBN 978-81-8461-481-7.
  4. «Ajmer, India Page». Արխիվացված է օրիգինալից 2009-02-08-ին. Վերցված է 2013-01-03-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  5. «Rajasthan finds favour in railway budget». The Hindu. 26 February 2010. Վերցված է 7 June 2014-ին.
  6. World Gazetteer
  7. «Historical Census of India». Արխիվացված է օրիգինալից 17 February 2013-ին. Վերցված է 22 March 2014-ին.
  8. «Over 3lakh to appear for CBSE exams from Ajmer region». The Times of India. 5 March 2018. Վերցված է 14 February 2021-ին.

Մատենագիտություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աջմեր» հոդվածին։