Ապոլլոն Մոկրիցկի

Ապոլլոն Մոկրիցկի
Ծնվել է	հուլիսի 28 (օգոստոսի 9), 1810
Ծննդավայր	Պիրյատին, Պիրյատինսկի գավառ, Պոլտավայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	փետրվարի 26 (մարտի 10), 1870 (59 տարեկան)
Մահվան վայր	Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն
Կրթություն	Սանկտ Պետերբուրգի գեղարվեստի ակադեմիա (1839)
Մասնագիտություն	նկարիչ
Ժանր	դիմապատկեր
	Apollon Mokritskiy Վիքիպահեստում

Ապոլլոն Նիկոլաևիչ Մոկրիցկի (ռուս.՝ Аполлон Николаевич Мокрицкий, հուլիսի 28 (օգոստոսի 9), 1810, Պիրյատին, Պիրյատինսկի գավառ, Պոլտավայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - փետրվարի 26 (մարտի 10), 1870, Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն), ռուս նկարիչ, դիմանկարիչ։ Կայսերական արվեստների ակադեմիայի ակադեմիկոս (1849)։

Կենսագրություն [խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ապոլլոն Մոկրիցկին ծնվել է 1810 թվականի օգոստոսի 12-ին, Պիրյատինում (Պոլտավայի նահանգ), փոստի կառավարիչի ընտանիքում։ 1819-1824 թվականներին դաստիարակվել է աղքատ ազնվականների երեխաների համար նախատեսված Պոլտավայի տանը, այնուհետև սովորել է իշխան Բեզբորոդկոյի Նեժինսկի բարձրագույն գիտությունների գիմնազիայում (ավարտել է 1830 թվականին), եղել է Նիկոլայ Գոգոլի, Նեստոր Կուկոլնիկի և Ալեքսանդր Դանիլևսկու դպրոցական ընկերը։

1831 թվականից դարձել է Սանկտ Պետերբուրգի կայսերական արվեստների ակադեմիայի ազատ ունկնդիր։ 1830 թվականից մինչև 1832-ականների կեսերը նկարչություն է սովորել Ալեքսեյ Վենեցիանովի մոտ։ Այնուհետև ընդունվել է ակադեմիա, որտեղ եղել է Կառլ Բրյուլովի (1836-1839) աշակերտը։ Հեռացել է Վենեցիանովի ոճից՝ դառնալով Կառլ Բրյուլովի վառ ակադեմիականության հետևորդը՝ արտաքին տպավորչության և նատուրալիզմի հատկանիշներով։

Ուսման ընթացքում պարգևատրվել է Արվեստի ակադեմիայի մեդալներով՝ փոքր արծաթե մեդալ է ստացել «Մադամ Պուզինոյի դիմանկար»-ի (1835), փոքր արծաթ (1836) և մեծ արծաթ (1838) «Սուրբ Սեբաստիան» և «Ակադեմիկոս Էպինգերի դիմանկար»-ի, փոքր ոսկե մեդալ (1839) «Հռոմեացի կինը զնդանում կրծքով կերակրում է հորը» նկարի համար, ստացել է նաև ազատ նկարչի կոչում։ 1846 թվականին արտասահմանում մնալու համար պետական գանձարանից ստացել է երկու տարվա նպաստ^[1]։ Ակտիվ մասնակցություն է ունեցել նաև Տարաս Շևչենկոյի ճորտատիրությունից ազատագրման գործում։

1841-1849 թվականներին ուղևորության է մեկնել Իտալիա։ Հայրենիք վերադառնալուց հետո Մոկրիցկին նկարել է «Նովգորոդի և Սանկտ Պետերբուրգի մետրոպոլիտ Սրբազան Նիկանորի դիմանկարը» (1849), որի համար ստացել է ակադեմիկոսի կոչում^[1]։

1851 թվականից Մոկրիցկին դասավանդել է Մոսկվայի նկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ուսումնարանում։ Նրա հայտնի ուսանողներից են եղել Կոնստանտին Մակովսկին, Վասիլի Պերովը, Իվան Շիշկինը, Իլարիոն Պրյանիշնիկովը։ Մոկրիցկին գեղագիտության դասընթաց է դասավանդել Մոսկվայի երկու ուսումնարաններում (գեղանկարչության և քանդակագործության և Ստրոգանովի), որին մասնակցել են բազմաթիվ պրոֆեսիոնալ և սիրողական նկարիչներ։

Մահացել է Մոսկվայում 1870 թվականի մարտի 8-ին։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մոկրիցկին նկարել է նաև բնանկարներ, որոնք մեծ ժողովրդականություն են վայելել և դիմանկարիչը բազմաթիվ պատվերներ է ստացել։ Նրա իտալական դիմանկարներն ու բնանկարները արագությամբ սպառվել են՝ դառնալով Ռուսաստանի բազմաթիվ թանգարանների ցուցանմուշներ։

Մոկրիցկու դիմանկարային աշխատանքները սենտիմենտալ-ռոմանտիկ ուղղության արվեստագետներին բնորոշ գաղափարների ու միտումների ցուցադրման օրինակ են։ Միաժամանակ նրա ստեղծագործությունը հետաքրքիր է նրանով, որ դրանցում իրենց տեղն են գտել ռեալիզմի գծերը։ Միաժամանակ, Մոկրիցկին 19-րդ դարի այն բազմաթիվ արվեստագետներից է, ում ստեղծագործական ձևավորումը մեծապես եղել է ակադեմիական պաշտոնական արվեստի դպրոցի ազդեցության տակ։ Նկարչի ստեղծագործական ժառանգության մեջ լավագույնը նրա ժամանակակիցների՝ Գոգոլի, Հրեբինկայի, Կոլցովի, Կուկոլնիկի դիմանկարների պատկերասրահն է^[2]։

Մոկրիցկին թողել է նաև արժեքավոր հուշեր՝ «Նկարիչ Ա. Ն. Մոկրիցկու օրագիրը»։ Որպես ռոմանտիկ նկարիչ՝ բանաստեղծական նրբերանգներ է հաղորդել իր դարաշրջանի առաջադեմ մարդկանց՝ բժիշկ Պոլիկարպ Պուզինոյի և նրա կնոջ դիմանկարին (1835)^[3], Նիկոլայ Գոգոլի, Եվհեն Հրեբինկայի (1840), Ալեքսեյ Կոլցովի դիմանկարներին, «Կնոջ դիմանկարը» (1835), «Ինքնադիմանկար» (1840) և այլ ստեղծագործությունների։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ե. Պ. Գրեբյոնկա (1833)
Նեստոր Կուկոլնիկ
Պոլիկարպ Պուզինո (1835)
Ե. Ի. Պուզինո (1835)
Եվհեն Հրեբինկա (1840)
Աղջիկը դիմակահանդեսում
(Մարիա Ջիոլլի) (1840-1845)
«Կանացի դիմանկար» (1841)
«Կնոջ դիմանկարը» (1853)

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

С. Н. Кондаков Юбилейный справочник Императорской Академии художеств. 1764-1914. — Санкт-Петербург: Товарищество Р. Голике и А. Вильборг, 1915. — Т. 2 (Часть биографическая). — С. 131. — 459 с.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Список русских художников к юбилейному справочнику Императорской Академии художеств, 1915, էջ 131
↑ Ігор Шаров, Анатолій Толстоухов. Художники України: 100 видатних імен. — К.: АртЕк, 2007. — C. 32-33. ISBN 966-505-134-2(ուկր.)
↑ За второй портрет в 1835 г. Мокрицкий получил серебряную медаль второго достоинства

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Мокрицкий, Аполлон Николаевич

[Список_русских_художников_к_юбилейному_справочнику_Императорской_Академии_художеств—1915——131-1] 1,0 ^1,1 Список русских художников к юбилейному справочнику Императорской Академии художеств, 1915, էջ 131

[2] Ігор Шаров, Анатолій Толстоухов. Художники України: 100 видатних імен. — К.: АртЕк, 2007. — C. 32-33. ISBN 966-505-134-2(ուկր.)

[3] За второй портрет в 1835 г. Мокрицкий получил серебряную медаль второго достоинства

[1]

[2]

[3]