Աչքկապոցի

Աչքկապոցի
Blind man's bluff Վիքիպահեստում

«Աչքկապոցի», Պոկրովսկի, 1887

«Աչքկապոցի».Կոնստանտին Մակովսկի, 1890-ական թվականներ

Աչքկապոցի, բակային խաղ, մանկական ակտիվ ժողովրդական խաղ (Օպանաս, Ապանաս, Փանաս, ֆանտոմա, կույր կատու), որի մասնակիցներից մեկը, աչքերը կապած, բռնում է մյուսներին։ Այն լավ զարգացնում է խաղացողների շարժողական և լսողական համակարգը։

Խաղի կանոններ

Խաղի տարբերակներից մեկի էությունն այն է, որ այսպես կոչված «վարորդը»՝ աչքերը կապած, պետք է գտնի և դիպչի մյուս խաղացողներին։ Այն բանից հետո, երբ նա դիպչում է խաղացողներից որևէ մեկին, վերջինս դառնում է «վարորդ» և կապում է աչքերը։

Ռուսաստանի հարավում և արևելյան Ուկրաինայում խաղը կոչվում էր «Ապանաս» կամ «Պանաս»։ Ընտրում են վարորդին, կապում նրա աչքերը, հետո երկու-երեք անգամ պտտեցնում են 360°, որպեսզի նա կորցնի իր կողմնորոշումը, հետո ասում են բառերը․ «Ապանա՛ս, Ապանա՛ս, բռնի՛ր ճանճին, ոչ թե մեզ» ու բոլորը մի քանի քայլ հեռանում են վարորդից։

Որոշ կանոններով վարորդը պետք է հպումով կամ ձայնից որոշի՝ խաղի մասնակիցներից որին է բռնել, և միայն դրանից հետո վարելը փոխանցի նոր մասնակցին։ Եթե խաղացողը խուսափում է կամ վարորդը սխալվում է, խաղը դեռ նույնությամբ շարունակվում է։

Տե՛ս նաև

• Մանկական խաղեր
• Պահմտոցի

Գրականություն

• Игра в жмурки: сюжет, контекст, метафора // Богданов, Константин Анатольевич Повседневность и мифология: Исследования по семиотике фольклорной действительности. — СПб.: «Искусство-СПБ», 2001, — С. 109–180.
• Жмурки // Покровский, Егор Арсеньевич Детские игры преимущественно русские (в связи с историей, этнографией, педагогией и гигиеной). (С 105 рисунками). — М.: Типография А. А. Карцева, 1887.
• Сахаров, Иван Петрович Русские народные игры: 6. Жмурки // Сказания русского народа. — Изд. 3-е. — СПб.: Тип. Сахарова, 1841. — Т. 1. — С. 75 (2-й пагинации).