Jump to content

Անրի Մարի Դյուկրոտե դը Բլենվիլ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անրի Մարի Դյուկրոտե դը Բլենվիլ
ֆր.՝ Henri-Marie Ducrotay de Blainville
Ծնվել էսեպտեմբերի 12, 1777(1777-09-12)[1][2][3]
Arques-la-Bataille[4]
Մահացել էմայիսի 1, 1850(1850-05-01)[5][4][6][…] (72 տարեկան)
Սեն-Լազար կայարան, former 1st arrondissement of Paris
ԳերեզմանՊեր Լաշեզ և Grave of Henry Ducrotay de Blainville
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
Մասնագիտությունբուսաբան, հնէաբան, հերպեսաբան, միջատաբան, անատոմ, համալսարանի դասախոս և կենդանաբան
Հաստատություն(ներ)Փարիզի գիտությունների ֆակուլտետ և Բնական պատմության ազգային թանգարան
Գործունեության ոլորտկենդանաբանություն
Պաշտոն(ներ)Q115433676?, managing editor?, assistant professor?, պրոֆեսոր, պրոֆեսոր և պրոֆեսոր
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա[7], Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Նորմանդիայի Լինեական ընկերություն, Լեոպոլդինա, Ազգային բժշկական ակադեմիա, Թուրինի գիտությունների ակադեմիա[4] և Athénée des Arts?
Ալմա մատերՓարիզի բժշկության դպրոց (1808)[5] և Փարիզի գիտությունների ֆակուլտետ
Գիտական աստիճանDiplôme d'État de docteur en médecine? (1808)
Տիրապետում է լեզուներինֆրանսերեն[8]
Գիտական ղեկավարԺորժ Կյուվիե
Եղել է գիտական ղեկավարՊոլ-Էմիլ Բոտտա
Պարգևներ
Հեղինակի անվան հապավումը (բուսաբանություն)Blainv.
 Henri Marie Ducrotay de Blainville Վիքիպահեստում

Անրի Մարի Դյուկրոտե դը Բլենվիլ (ֆր.՝ Henri Marie Ducrotay de Blainville, սեպտեմբերի 12, 1777(1777-09-12)[1][2][3], Arques-la-Bataille[4] - մայիսի 1, 1850(1850-05-01)[5][4][6][…], Սեն-Լազար կայարան, former 1st arrondissement of Paris), ֆրանսիացի կենդանաբան և անատոմ։ Պալեոնթոլոգիա (հնէաբանություն) գիտական եզրույթի հեղինակը։ Զբաղվել է նաև ջրիմուռների ուսումնասիրությամբ։

Ֆրանսիական ակադեմիայի անդամ (1825)[10], Լոնդոնի թագավորական ընկերության արտասահմանյան անդամ (1832)[11], Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիայի արտասահմանյան թղթակից-անդամ (1840)[12][13]։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1796 թվականին Բլենվիլը եկել է Փարիզ՝ նկարչություն սովորելու, բայց որոշ ժամանակ անց մտադրությունը փոխել է և որոշել է նվիրվել բնագիտությանն ու դառնալ պրոֆեսոր։ Նա գրավել է Ժորժ Կյուվիեի ուշադրությունը, ում օգնականն է դարձել և երբեմն փոխարինել որպես դասախոս Կոլեժ դը Ֆրանսում, Լոնդոնի Athenaeum ակումբում։ 1812 թվականին Կյուվիեի աջակցությամբ անատոմիայի և կենդանաբանության ամբիոնի օժանդակող պրոֆեսորի պաշտոն է ստացել։ Բայց տարիների ընթացքում նրանց հարաբերությունները սրվել են, ավարտվել բացահայտ թշնամությամբ[14]։

1819 թվականին Բլենվիլն ընտրվել է Ֆիլադելֆիայի Ամերիկյան փիլիսոփայական ընկերության անդամ[15], 1825 թվականին՝ Ֆրանսիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամ, 1830 թվականին փոխարինել է Ժան Բատիստ Լամարկին բնության պատմության թանգարանի գիտական ամբիոնում։ Երկու տարի անց, Կյուվիեի մահից հետո, վերջինիս փոխարինել է համեմատական անատոմիայի ամբիոնի վարիչի պաշտոնում և ապացուցել, որ իր նախկին ուսուցչի արժանի ժառանգորդն է։ 1837 թվականին Բլենվիլն ընտրվել է Շվեդիայի գիտությունների թագավորական ակադեմիայի օտարերկրյա անդամ[14]։

Մահացել է 1850 թվականի մայիսի 1-ին ապոպլեքսիայի սուր նոպայից, որը հավածել է նրան Փարիզի Embarcadère du Havre (ներկայիս Gare Saint-Lazare) երկաթուղային կայարանում՝ գնացքի վագոնում[16]։

Բլենվիլը համարվել է անհետացած և գոյատևած բազմաթիվ կենդանաբանական տեսակների (ներառյալ իր պատվին անվանված կտուցավոր կետի՝ Mesoplodon densirostris-ի) տաքսոնների հեղինակ։

Հերպետոլոգիայի բնագավառում նա ընդունել է Պիեռ Անդրե Լատրեյի առաջարկը՝ երկկենցաղները սողուններից առանձնացնելու մասին, այնուհետև (1816 թ.) մշակել է կենդանները ենթախմբերով դասավորելու կարգը՝ որպես առաջնային չափորոշիչներ կիրառելով սերնդագոյացման օրգանները[17][18]։ Նա գիտականորեն նկարագրել է սողունների նոր բացահայտված մի քանի տեսակներ[19]։

Բլենվիլը մերժել է էվոլյուցիան։ Նա Լամարկի էվոլյուցիոն գաղափարների քննադատն էր, բայց Լամարկի նման պաշտպանել է գոյացման մեծ շղթայի գաղափարը[20][21]։

1822 թվականի հունվարին Բլենվիլը իր Journal de physique ամսագրում առաջին անգամ կիրառել է պալեոնթոլոգիա տերմինը։

Ի պատիվ Անրի Բլենվիլի անվանված տաքսոններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Հյուսիսամերիկյան մողես՝ Phrynosoma blainvillii[22]
  • Բրածո ձուկ՝ Aeduella blainvillei
  • Ձուկ՝ Leptonotus blainvilleanus (Eydoux & Gervais, 1837)[23]
  • Mesoplodon densirostris, որի գիտական նկարագիրը Անրի Բլենվիլը կազմել է 1817 թվականին, նույնպես անվանվել է ի պատիվ նրա։

Աշխատություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Prodrome d’une nouvelle distribution du règne animal, 1816
  • Ostéographie ou description iconographique comparée du squelette et du système dentaire des mammifères récents et fossiles, 1839—1864 (неоконченное)
  • Faune française, 1821—1830
  • Cours de physiologie générale et comparée, professé à la Faculté des sciences de Paris, Vorlesungsnachschriften, hrsg. von Henry Hollard, 1833
  • Manuel de malacologie et de conchyliologie, 1825—1827
  • Manuel d’actinologie ou de zoophytologie, 1834
  • Histoire des sciences de l’organisation et de leurs progrès, comme base de la philosophie, Vorlesungsnachschriften, hrsg. von T. L. M. Maupied, 1845
  • Sur les Principes de la zooclassie, ou de la Classification des animaux, 1847

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 Académie nationale de médecine (ֆր.)
  2. 2,0 2,1 Annuaire prosopographique : la France savante / B. Delmas — 2009.
  3. 3,0 3,1 Base biographique (ֆր.)BIU Santé.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 www.accademiadellescienze.it (իտալ.)
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  6. 6,0 6,1 6,2 Biographies of the Entomologists of the WorldSenckenberg German Entomological Institute.
  7. https://www.academie-sciences.fr/fr/Liste-des-membres-depuis-la-creation-de-l-Academie-des-sciences/les-membres-du-passe-dont-le-nom-commence-par-b.html
  8. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  9. List of Royal Society Fellows 1660-2007Royal Society. — P. 37.
  10. Les membres du passé dont le nom commence par B Արխիվացված 2021-04-13 Wayback Machine(ֆր.)
  11. Blainville; Henri Marie Ducrotay de (1788 - 1850) Արխիվացված 2022-03-23 Wayback Machine(անգլ.)
  12. ras|49429|Анри-Мари Дюкроте де Бленвиля
  13. «Бленвиль Анри-Мари Дюкроте де» (ռուսերեն). Информационная система «Архивы Российской академии наук». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 25-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 6-ին.
  14. 14,0 14,1 Chisholm, 1911
  15. «APS Member History». search.amphilsoc.org. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 5-ին.
  16. Du jardin au Muséum en 516 biographies / Philippe Jaussaud; Edouard-Raoul Brygoo .- Paris  : Muséum national d'histoire naturelle, 2004 .- pp. 169-170 Արխիվացված 2014-02-21 Wayback Machine (Archives)
  17. Encyclopædia Britannica, 9th ed. (1878) Amphibia
  18. Google Books Report of the Annual Meeting, Volume 4, Part 1835 by British Association for the Advancement of Science. Meeting
  19. "Blainville". The Reptile Database. www.reptile-database.org.
  20. Appel, Toby A. (1980). Henri De Blainville and the Animal Series: A Nineteenth-Century Chain of Being. Journal of the History of Biology 13 (2): 291-319.
  21. Desmond, Adrian. (1989). The Politics of Evolution: Morphology, Medicine, and Reform in Radical London. University of Chicago Press. p. 52. 0-226-14374-0 "As early as 1816 Henri de Blainville, professor of zoology at the faculty of sciences, had adopted Lamarck's animal series, with its spontaneously generated base (although without accepting his transformism)"
  22. Beolens, Bo; Watkins, Michael; Grayson, Michael (2011). The Eponym Dictionary of Reptiles. Baltimore: Johns Hopkins University Press. xiii + 296 pp. 978-1-4214-0135-5. ("Blainville", p. 26).
  23. Christopher Scharpf & Kenneth J. Lazara (2018 թ․ սեպտեմբերի 22). «Order SYNGNATHIFORMES: Families AULOSTOMIDAE, CENTRISCIDAE, FISTULARIIDAE, SOLENOSTOMIDAE and SYNGNATHIDAE». The ETYFish Project Fish Name Etymology Database. Christopher Scharpf and Kenneth J. Lazara. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 13-ին.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Иностранные члены Российской академии наук XVIII−XXI вв.: Геология и горные науки. / Отв. редактор И. Г. Малахова. М.: ГЦ РАН, 2012. — 504 с. ISBN 978-5-904509-08-8 (эл. версия).

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անրի Մարի Դյուկրոտե դը Բլենվիլ» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անրի Մարի Դյուկրոտե դը Բլենվիլ» հոդվածին։