Անտուն Կանիժլիչ
| Անտուն Կանիժլիչ խորվ.՝ Antun Kanižlić | |
|---|---|
| Ծնվել է | 1699[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Պոժեգա, Խորվաթիա |
| Մահացել է | օգոստոսի 24, 1777[4][1][5][…] |
| Մահվան վայր | Պոժեգա, Խորվաթիա |
| Կրոն | կաթոլիկություն |
| Մասնագիտություն | բանաստեղծ |
Անտուն Կանիժլիչ (խորվ.՝ Antun Kanižlić, 1699[1][2][3][…], Պոժեգա, Խորվաթիա - օգոստոսի 24, 1777[4][1][5][…], Պոժեգա, Խորվաթիա), Խորվաթ բանաստեղծ և պատմաբան, ճիզվիտ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Անտուն Կանիժլիչը ծնվել է Պոժեգայում, կրթություն է ստացել հայրենի քաղաքում՝ Զագրեբում, Գրացում և Տրնավայում։ Նա միացավ ճիզվիտների միաբանությանը։ Նրա գրական գործունեությունը սերտորեն կապված է կրոնական և կրթական գործի հետ։ Անտուն Կանիժլիչը սովորել է փիլիսոփայություն և աստվածաբանություն Վիեննայի և Գրացի համալսարաններում։ Կանիժլիչի հիմնական բանաստեղծական ստեղծագործությունը «Սուրբ Ռոզալիա, Պալերմոյի աղախին» խորվ.՝ «Sveta Rožalia, panormitanska divica» պոեմն է[6]։ Այս բանաստեղծությունը համարվում է 18-րդ դարի խորվաթական գրականության գլուխգործոցը, և խորվաթ գրականագետ Մատկո Պեժիչը այն անվանել է «ռոկոկոյի գրականության գագաթնակետային նվաճումներից մեկը»։ Բանաստեղծությունը տպագրվել է միայն հեղինակի մահից հետո՝ 1780 թվականին։ Բացի այդ, Կանիժլիչին է պատկանում «Մեծ դժբախտությունների իրական հիմքը» եկեղեցական-պատմական աշխատությունը խորվ.՝ «Kamen pravi smutnje velike», որում մենք խոսում ենք Մեծ Եկեղեցու պառակտումների մասին։ Կանիժլիչի հիմնական գաղափարն այն է, որ պառակտման պատասխանատվությունն ամբողջությամբ հույներինն է և չի ընկնում սլավոնների վրա[7]։
Գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կանիժլիչի վրա ամենաշատ ազդեցությունը կրել են դուբրովնիկ գրողները՝ հիմնականում Իվան Գունդուլիչը, Իգնյատ Ջուրջևիչը և Բունիչ Վուչիչը։ Չափածոներից և տաղերից նա առավել հաճախ օգտագործում է ութնյակային քառյակներ և սեքստիններ և կրկնակի հանգավոր տասներկու, իսկ ոճական կերպարներից՝ փոխաբերություն, մետոնիմիա, պերիֆրազ, անաֆորա և էպիֆորա։ Չնայած նրան բնորոշ են բազմաթիվ ընդհանուր վայրեր, սակայն նրա պոեզիան ունի նաև գեղեցիկ, լիրիկական, անկեղծ պահեր։ Ըստ այս բոլոր հատկանիշների՝ Կանիժլիչը խորվաթական գրականության մեջ համարվում է բարոկկոյի ուշացած ներկայացուցիչ։
Աշխատանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Sveta Rožalija, full title Sveta Rožalija Panormitanska divica nakićena i ispivana po Antunu Kanižliću Požežaninu
- Kamen pravi, smutnje velike
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Wurzbach D. C. v. Kanislich, auch Kanižlić, Anton (գերմ.) // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben — Wien: 1856. — Vol. 10. — S. 435.
- ↑ 2,0 2,1 NUKAT — 2002.
- ↑ 3,0 3,1 CONOR.SR
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Hrvatski biografski leksikon (хорв.) — 1983.
- ↑ «Hrvatski biografski leksikon». hbl.lzmk.hr. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 17-ին.
- ↑ «Untitled». web.archive.org. 2015 թ․ հունվարի 2. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 2-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 17-ին.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Канижлич». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - Peharda, Matej. «Gradska knjižnica Požega». Gradska knjižnica Požega (խորվաթերեն). Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 17-ին.