Անտուան Սաադա

Անտուան Սաադա; արաբ․՝ أنطون سعادة‎‎
Ծնվել է	մարտի 1, 1904
Ծննդավայր	Dhour El Choueir, Մաթնի շրջան, Լեռնային Լիբանան, Լիբանան
Մահացել է	հուլիսի 8, 1949 (45 տարեկան)
Մահվան վայր	Բեյրութ, Լիբանան
Քաղաքացիություն	Syria, Օսմանյան կայսրություն, Մեծ Լիբանանի Պետություն, Մեծ Լիբանան և Լիբանան
Կրոն	ուղղափառություն
Կրթություն	Բեյրութի ամերիկյան համալսարան
Երկեր	Intellectual conflict in Syrian literature?
Մասնագիտություն	քաղաքական գործիչ, փիլիսոփա, լրագրող և գրող
Ծնողներ	հայր՝ Khalil Saadeh?
Կուսակցություն	Սիրիայի սոցիալ-ազգայնական կուսակցություն
	Antoun Saadeh Վիքիպահեստում

Անտուն Սաադա (արաբ․՝ أنطون سعادة‎‎‎, մարտի 1, 1904(1904-03-01)^[1]^[2], Dhour El Choueir, Մաթնի շրջան, Լեռնային Լիբանան, Լիբանան - հուլիսի 8, 1949(1949-07-08)^[1]^[2], Բեյրութ, Լիբանան), լիբանանցի լրագրող, ուղղափառ համայնքի ներկայացուցիչ, գրող, քաղաքական ակտիվիստ և սիրիական սոցիալ-ազգայնական կուսակցության հիմնադիր (ՍՍԱԿ)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1904 թվականին լեռնային Լիբանանում։ Հայրը՝ բժիշկ Խալիլ Սաադան եղել է ուղղափառ քրիստոնյա։ Անտուն Սաադան նախնական կրթությունը ստացել է հայրենի քաղաքում, ապա ուսումը շարունակել Կահիրեում։

Նրա քաղաքական ծրագրերի գլխավոր նպատակներն էին՝ պետության տարանջատումը կրոնից և պատմական Սիրիայի վերամիավորումը, որը նրա կարծիքով բաղկացած էր Լիբանանից, Սիրիայից, Իրաքից, Հորդանանից, Պաղեստինից և Կիպրոսից^[3]։

Նա դեմ էր արաբական ազգայնականությանը և իսլամիզմին։ Նրա համար գոյություն ունեին 4 արաբական պետություն՝ Սիրիան, Եգիպտոսը (ներառյալ Սուդանը), Մարոկկոն և Սաուդյան Արաբիան (ներառյալ Եմենը, Էմիրությունները և Օմանը)։

Արաբերեն ֆիլմ՝ նվիրված Սաադայի Լիբանան վերադառնալուն

Սիրիական սոցիալ-ազգայնական կուսակցությունը հիմնադրվել է 1932 թվականին։ Կուսակցության և անձամբ Սաադայի գործունեությունը դարձել է ֆրանսիական գաղութային իշխանությունների կողմից բռնաճնշումների առարկա, ինչը նրան ստիպել է արտագաղթել Բրազիլիա, որտեղից Սաադան տեղափոխվել է Արգենտինա, որտեղ զբաղվել է լրագրությամբ։

1947 թվականի մարտի 2-ին, Լիբանանի անկախության հռչակումից հետո Սաադան վերադարձել է հայրենիք։ Սակայն Լիբանանի նոր իշխանությունը շարունակել է ճնշումները կուսակցության անդամների դեմ, ինչն էլ պատճառ է հանդիսացել 1949 թվականի հուլիսի 4-ի ապստամբությունը։ Սաադայի կողմնակիցների ելույթները ճնշվել են, իսկ ինքը փախել է Սիրիա, որի նախագահ Հուսնի Ազ-Զաիմը ապաստան էր խոստացել։ Սակայն Սիրիա ժամանելուն պես Սաադան ձերբակալվել է և հանձնվել լիբանանյան իշխանություններին, որոնք նրան մեղադրել են պետական հեղաշրջման փորձ կատարելու մեջ և դատապարտել են մահապատժի։ Անտուն Սաադան գնդակահարվել է 1949 թվականի հուլիսի 8-ի լուսաբացին։ Նրան դավաճանած Հուսնի Ազ-Զաիմը Սաադայից հետո ապրել է ընդամենը հինգ շաբաթ և 1949 թվականի օգոստոսի 14-ին Դամասկոսի Մեզզե բանտում մահապատժի ենթարկվել։ 1951 թվականի փետրվարի 14-ին ՍՍԱԿ-ի մեկ այլ անդամի ձեռքով սպանվել է Սաադայի մահապատժի ևս մեկ մեղավոր՝ Լիբանանի վարչապետ Ռիադ Աս-Սոլհը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 AlKindi (Դոմինիկյան Արևելագիտության ինստիտուտի առցանց կատալոգ)
↑ Radical Politics and the Syrian Social Nationalist Party

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Antun Saadeh (անգլ.)
видео (արաբ.)
Antoun Saadah

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անտուան Սաադա» հոդվածին։

[_7e9b4918ce75c3bc-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_ed1c2affb9f9a33a-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 AlKindi (Դոմինիկյան Արևելագիտության ինստիտուտի առցանց կատալոգ)

[3] Radical Politics and the Syrian Social Nationalist Party

[1]

[2]

[3]