Անտոն Չեխովի հուշարձան (Յալթա)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Անտոն Չեխովի հուշարձան (այլ կիրառումներ)
Անտոն Չեխովի հուշարձան
Անտոն Չեխովի հուշարձանը
Քարտեզ
Քարտեզ
Տեսակհուշարձան
Ստեղծում1953
Երկիր Ռուսաստան և  Ուկրաինա
ԲնակավայրՅալթա
Շինության ձևքանդակ
Նյութբրոնզ և Դիորիտ
Ներկա վիճակԿանգուն
 Sitting statue of Chekhov in Yalta Վիքիպահեստում

Անտոն Չեխովի հուշարձան (ռուս.՝ Памятник Антону Чехову), հուշարձան Ղրիմի Յալթա քաղաքի Յուրի Գագարինի անվան ծովամերձ զբոսայգու գլխավոր ծառուղու մոտ գտնվող ոչ մեծ հրապարակում[1]։ Կանգնեցվել է 1953 թվականին ռուս մեծանուն գրող Անտոն Պավլովիչ Չեխովի պատվին։ Հեղինակներն են քանդակագործ Գեորգի Մոտովիլովը և ճարտարապետ Լեոնիդ Պոլյակովը (նախագծել է պատվանդանը)[1]։

Հուշարձան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1953 թվականի հուլիսի 15-ին, Անտոն Պավլովիչ Չեխովի մահվան 49-րդ տարելիցի օրը, Յալթա քաղաքի Յուրի Գագարինի անվան ծովամերձ զբոսայգու գլխավոր ծառուղու կենտրոնում բացվեց մեծ գրողի հուշարձանը։ Արարողությանը ներկա էին և ելույթ ունեցան գրողի քույրը՝ Մարիա Չեխովան, և կինը՝ Օլգա Կնիպպեր-Չեխովան[2]։

Գրողը պատկերված է ժայռի վրա նստած[2], ոտքը ոտքին գցած[1], ձախ ձեռքին՝ նոթատետրով։ Նրա հայացքն ուղղված է ծովի անսահման հեռուները։ Հուշարձանի հեղինակներն են քանդակագործ, ԽՍՀՄ պետական մրցանակի դափնեկիր, պրոֆեսոր Գեորգի Մոտովիլովը և ճարտարապետ Լեոնիդ Պոլյակովը[2], որը նախագծել է հուշարձանի պատվանդանը[1]։ Քանդակը տեղադրված է «Չեխովին» մակագրությամբ դիորիտե պատվանդանին[2]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անտոն Պավլովիչ Չեխովը Յալթա մշտական բնակության համար եկել է 1898 թվականին բժիշկների խորհրդով։ Աուտկա գյուղում (այժմ քաղաքի մաս է) տուն կառուցելու նպատակով նա գնել է հողակտոր և 1899 թվականին սկզբում բնակություն է հաստատել պատրաստի կողաշենքում, ապա, որոշ ժամանակ անց, երկհարկանի տանը։ Տունը նախագծել ու կառուցել էր ճարտարապետ Լ. Ն. Շապովալովը, որը նոր էր եկել Յալթա[2]։

Մինչ այդ Անտոն Չեխովը երկու անգամ էր այցելել Յալթա՝ 1889 և 1894 թվականներին[2]։

Անտոն Պավլովիչը որպես մշտական բնակիչ Յալթայում ապրել է միայն հինգ տարի։ Սակայն այդ կարճ ժամանակահատվածում գրողը ստեղծել է իր հիմնական աշխատությունները։ Կյանքի ստեղծագործական և անձնական բոլոր գլխավոր իրադարձությունները տեղի են ունեցել հենց «Յալթայի ժամանակաշրջանում»[2]։

Չեխովի մեծ և բացառիկ բեղմնավոր հանրային-լուսավորչական գործունեությունը Յալթայի քաղաքացիները արժանիորեն են գնահատել՝ նրան անվանելով «քաղաքի ամենաառաջին քաղաքացին»։ Նրա հիշատակը անմահացվել է ոչ միայն հուշարձանի տեսքով. գրող, բժիշկ, քաղաքացի Անտոն Պավլովիչի անունով կոչվում են քաղաքի թատրոնը, փողոցներից մեկը, կենտրոնական գրադարանը, առողջարանը և հակատուբերկուլոզային դիսպանսերը[2]։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 «Памятник А.П. Чехову». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ փետրվարի 7-ին. Վերցված է 2019 Հունվար 18-ին.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 «Памятник А. П. Чехову». Վերցված է 2019 Հունվար 18-ին.