Անապատային բվեճ

Թագավորություն	Կենդանիներ
Տիպ	Քորդավորներ
Դաս	Թռչուններ
Կարգ	Բվանմաններ
Ընտանիք	Բվեր
Տեսակ	Անապատային բվեճ

Լատիներեն անվանում

Bubo ascalaphus

(Savigny, 1809)

Հատուկ պահպանություն

Քիչ մտահոգող տեսակ
IUCN 3.1 Least Concern : ???

Արեալ

Դասակարգումը
Վիքիցեղերում

Պատկերներ
Վիքիպահեստում

Անապատային բվեճ կամ փարավոնի բվեճ^[1] (լատին․՝ Bubo ascalaphus)^[2] բվերի ընտանիքին պատկանող բվեճ, ապրում են Հյուսիսային Աֆրիկայում և Մերձավոր Արևելքում։ Գիտական անվանումն ստացել է հունական դիցաբանության դևերից մեկի՝ Ասկալաֆի անունով^[3]։

Բնութագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարեց փարավոն բվեճը 46-50 սմ չափս ունեցող և 1900-2300 գ քաշ ունեցող թռչուն է^[4]։ Փետուրի ընդհանուր գույնը տատանվում է գունատ կարմիրից մինչև ավազագույն՝ սև կետերով։ Առջևի սկավառակը շրջապատված է նեղ, մուգ եզրով։ Կտուցը սև է։ Այն ունի փոքր փետուրի «ականջներ» և դեղնավուն-նարնջագույն աչքեր։ Արեալը ընդգրկում է հյուսիս-արևմտյան Աֆրիկայի մեծ մասը, Սահարայի անապատը և Արաբական թերակղզին։ Հայտնի է երկու ենթատեսակ, որոնք բնակվում են համապատասխանաբար հյուսիսային և հարավային տարածքների միջակայքում^[5]։

Bubo ascalaphus ascalaphus
Bubo ascalaphus desertorum —այն ավելի փոքր է, գունավորումը ավելի գունատ։

Ապրելակերպ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անապատային բվեճը նախընտրում է քարքարոտ անապատներ և կիսաանապատներ, լեռների լանջեր, կիրճեր և ժայռեր։ Այն որսում է փոքրիկ կաթնասուններ, սողուններ և թռչուններ՝ գիշերը և երեկոյան, նաև ուտում է բզեզներ և կարիճներ։ Որպես կանոն, նրանք կազմում են միապաղաղ զույգեր ամբողջ կյանքի համար։ Էգը երկու-չորս ձու է դնում փետրվար-մարտ ամիսներին։ Ինկուբացիոն ժամանակահատվածը 31-ից 36 օր է։ Ձագը լքում է բույնը 20-ից 35 օրվա ընթացքում, բայց մնում է ընտանիքի խմբում ևս 20-26 շաբաթ։ Կյանքի երկրորդ տարում ձևավորվում է վերարտադրության ունակությունը^[6]։

Վարք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փարավոնի բվեճը հայտնվում է ցերեկային ժամերին և հայտնվում է մթնոլորտում որս անելու համար մոտ 5 կմ 2 (2 քմ) տարածքում։ Այն կերակրվում է ցանկացած փոքրիկ արարածով, որը կարող է գտնել ներառյալ կաթնասուններ, թռչուններ, օձեր, մողեսներ, բզեզներ և կարիճներ։ Այն բարձրանում է բարձունքի վրա և հետևում, լսում է այնպես, որ հայտնաբերի շարժվող որսը նախքան իր զոհի վրա ընկնելը^[7]։

Կարգավիճակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փարավոնի բվեճը ունի շատ մեծ տեսակներ և հաղորդվում է, որ այն առատ է գոնե միջակայքի մի մասում։ Այն առանձնահատուկ սպառնալիքների առջև չի կանգնում, և արդյունքում բնության պահպանության միջազգային միությունը առանձնացրել է որպես «Քիչ մտահոգող տեսակ» (Least Concern):