Այյուբյան սուլթանություն

**Այուբյանների սուլթանություն**
	Քարտեզ
	; (Սուլթանության քարտեզը 1188 թ.-ին իր հզորության գագաթնակետում` Սալահ ալ-Դինի օրոք)
	Ընդհանուր տեղեկանք
Մայրաքաղաք	Կահիրե
Լեզու	Արաբերեն
Ազգություն	արաբներ, քրդեր և այլ
Կրոն	Իսլամ
Արժույթ	Դինար
	Իշխանություն
Պետական կարգ	Միապետություն
Դինաստիա	Այուբյաններ
Պետության գլուխ	Սուլթան
	Պատմություն
- Ֆաթիմյան խալիֆայության կազմալուծումը	1174 թ.
- Այուբյանների վռնդվելը Եգիպտոսից	1238 թ.
- Այուբյանների վռնդվելը Դամասկոսից և Հալեպից	1260 թ.

Այուբյաններ (Էյուբյաններ) (արաբ․՝ الأيوبيون‎‎)` միջնադարյան մուսուլմանական դինաստիա Մերձավոր Արևելքում, ծագումով՝ քրդեր։ 1174 թ. Այուբյանների գլխավոր ճյուղը ղեկավարում էր Եգիպտոսում սուլթանի կոչումով։ Գլխավոր ճյուղը հանդիսանում էր սյուզերեն Պաղեստինում, Սիրիայում, Իրաքում, Արաբիայում և Փոքր Ասիայում իշխող երկրորդականի համար։ Ի սկզբանե եղել են Զանգիդների վասսալները Հալեպում։ 1174 թվականին Սալահ ալ-Դինի գլխավորությամբ անկախ են հռչակվել և սկսել են տարածքների ընդլայնման լուրջ աշխատանքներ։ Սալահ ալ-Դինը իրեն ենթակայացրեց Ֆաթիմյան խալիֆայությանը։ Հաղթանակներ տարավ խաչակիրների նկատմամբ։ 1238 թ. սուլթանությունը մասնատվել է։ 1250 թ. մամլուքները սպանեցին վերջին սուլթանին և անկախացան։ Այուբյանների սուլթանությունը բաղկացած է եղել շատ մասերից և դրանց բոլորի ղեկավարները ենթարկվել են սուլթանին։ Այուբյանների ամենանշանավոր ղեկավարը համարվում է Սալահ ալ-Դինը։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Abulafia, David; McKitterick, Rosamond; Fouracre, Paul (2005), The New Cambridge Medieval History, Cambridge University Press, ISBN 0-521-36289-X
Angold, Michael, ed. (2006), The Cambridge History of Christianity: Volume 5, Eastern Christianity, Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-81113-2
Ayliffe, Rosie; Dubin, Marc; Gawthrop, John; Richardson, Terry (2003), The Rough Guide to Turkey, Rough Guides, ISBN 1843530716

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 51)։