Այաչչո

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բնակավայր
իտալերեն՝ Ajaccio
Դրոշ Զինանշան

ԵրկիրՖրանսիա Ֆրանսիա
Մակերես82,03 կմ²
ԲԾՄ38 մետր
Բնակչություն▲72 647 մարդ (հունվարի 1, 2020)[1]
Ժամային գոտիUTC+1 և UTC+2
Հեռախոսային կոդ495
Փոստային դասիչ20000[2], 20167[2] և 20090[2]
Պաշտոնական կայքajaccio.fr​(ֆր.)
Այաչչո (Ֆրանսիա)##
Այաչչո (Ֆրանսիա)

Այաչչո (ֆր.՝ Ajaccio [aʒaksjo] Աժաքսյո; ֆրանսերեն:  ( լսել), կորսիկերեն՝ Aiacciu , իտալերեն՝ Aiaccio կամ Ajaccio [aˈjattʃo], լատին․՝ Adiacium), քաղաք Կորսիկա կղզու արևմտյան ափին, Հարավային Կորսիկա դեպարտամենտի (Ֆրանսիա) վարչական կենտրոնը։ Կղզու խոշորագույն բնակավայրն է. 2019 թվականի հունվարի տվյալներով բնակչության թվաքանակը եղել է 71.361)։ Նավահանգիստ է և և երկաթուղային կայարան։ Զարգացած են ձկնորսությունը, նավաշինությունը, մարջանի հանույթը։ Քաղաքամերձ շրջանում զբաղվում են ցիտրուսային կուլտուրաների և ձիթենու մշակությամբ։ Հայտնի առողջարան է և զբոսաշրջության կենտրոն։

Համայնքի բնակիչները հայտնի են Ajacciens կամ Ajacciennes մականունով[3]։ Նրանցից ամենահռչակվածը Նապոլեոն Բոնապարտն է, ով ծնվել է այս քաղաքում 1769 թվականին, և ում հայրական տունը՝ Maison Bonaparte-ը, ներկայումս թանգարան է։ Նրա անունն է կրում Այաչչոյի միջազգային օդանավակայանը (Ajaccio Napoleon Bonaparte Airport)[4]:

Համբավավոր Բոնապարտներից բացի, Այաչչոյում են ծնվել 20-րդ դարի նշանավոր պարֆյումերներից մեկը՝ Ֆրանսուա Կոտին (1874—1934), 20-րդ դարի ֆրանսիացի անվանի դերասանուհի և գեղեցկության առաջին մրցույթներից մեկի հաղթող Պոլին Պոն (1904—1979), կարդինալ Ժոզեֆ Ֆեշը (1763—1839), երգչուհի Ալիզեն (ծնվ. 1984), դերասան և երգիչ Տինո Ռոսսին (1907—1983), որի՝ 1946 թվականին ձայնագրած Petit Papa Noël երգը շարունակում է մնալ ամենաշատ վաճառված ձայնագրությունը Ֆրանսիայի երաժշտության պատմության մեջ (վաճառվել է ավելի քան 30 միլիոն օրինակ)։

Ժողովրդագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատմական բնակչություն
ՏարեթիվԲնակ․տ․ ±%
1800 6570—    
1806 7203+1.54%
1821 7401+0.18%
1831 8920+1.88%
1836 9003+0.19%
1841 9834+1.78%
1846 11 541+3.25%
1851 11 944+0.69%
1856 11 049−1.55%
1861 14 089+4.98%
1866 14 558+0.66%
1872 16 545+2.16%
1876 17 050+0.75%
1881 18 005+1.10%
1886 17 576−0.48%
1891 20 197+2.82%
1896 20 561+0.36%
1901 21 779+1.16%
ՏարեթիվԲնակ․տ․ ±%
1906 22 264+0.44%
1911 19 227−2.89%
1921 22 614+1.64%
1926 23 392+0.68%
1931 23 917+0.44%
1936 37 146+9.20%
1946 31 434−1.66%
1954 32 997+0.61%
1962 33 642+0.24%
1968 43 438+4.35%
1975 49 065+1.76%
1982 54 089+1.40%
1990 58 315+0.94%
1999 52 880−1.08%
2007 64 432+2.50%
2012 66 245+0.56%
2017 70 659+1.30%
Աղբյուր՝ EHESS[5] and INSEE (1968-2017)[6]

Տեսարժան վայրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Քաղաքի կենտրոնը

    Քաղաքի կենտրոնը

  • Գրանդ հոթել կոնտինենտալ հյուրանոցը

    Գրանդ հոթել կոնտինենտալ հյուրանոցը

  • Նապոլեոն Բոնապարտի հուշարձանը

    Նապոլեոն Բոնապարտի հուշարձանը

  • Այաչչոյի նավահանգիստը

    Այաչչոյի նավահանգիստը

  • Ամրոցի փարոսը

    Ամրոցի փարոսը

  • Այաչչոյի ծովածոցը

    Այաչչոյի ծովածոցը

  • Լաստանավեր Այաչչոյի նավահանգստում

    Լաստանավեր Այաչչոյի նավահանգստում

  • Ջենովական աշտարակներից մեկը

    Ջենովական աշտարակներից մեկը

  • Տունը, որտեղ ծնվել է Նապոլեոնը

    Տունը, որտեղ ծնվել է Նապոլեոնը

  • Նապոլեոնի արձանը Շառլ դը Գոլի հրապարակում

    Նապոլեոնի արձանը Շառլ դը Գոլի հրապարակում

  • Նապոլեոնի մահվան դիմակը

    Նապոլեոնի մահվան դիմակը

Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այաչչո (AJA), elevation: 5 m (16 ft), 1991–2020 normals, extremes 1949–presentի կլիմայական տվյալները
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ Տարի
Ռեկորդային բարձր °C (°F) 22.4
(72.3) 		25.3
(77.5) 		29.6
(85.3) 		32.2
(90) 		34.6
(94.3) 		40.1
(104.2) 		40.3
(104.5) 		39.5
(103.1) 		40.0
(104) 		35.0
(95) 		29.4
(84.9) 		22.7
(72.9) 		40.3
(104.5)
Միջին բարձր °C (°F) 14.0
(57.2) 		14.2
(57.6) 		16.0
(60.8) 		18.5
(65.3) 		22.1
(71.8) 		25.9
(78.6) 		28.6
(83.5) 		29.2
(84.6) 		26.1
(79) 		22.8
(73) 		18.3
(64.9) 		15.1
(59.2) 		20.9
(69.6)
Միջին օրական °C (°F) 9.4
(48.9) 		9.2
(48.6) 		11.0
(51.8) 		13.4
(56.1) 		17.0
(62.6) 		20.7
(69.3) 		23.2
(73.8) 		23.7
(74.7) 		20.8
(69.4) 		17.7
(63.9) 		13.6
(56.5) 		10.5
(50.9) 		15.8
(60.4)
Միջին ցածր °C (°F) 4.7
(40.5) 		4.3
(39.7) 		5.9
(42.6) 		8.4
(47.1) 		11.8
(53.2) 		15.4
(59.7) 		17.7
(63.9) 		18.1
(64.6) 		15.4
(59.7) 		12.6
(54.7) 		9.0
(48.2) 		5.8
(42.4) 		10.8
(51.4)
Ռեկորդային ցածր °C (°F) −7.0
(19.4) 		−8.1
(17.4) 		−5.6
(21.9) 		−1.7
(28.9) 		3.0
(37.4) 		6.8
(44.2) 		9.2
(48.6) 		9.1
(48.4) 		7.6
(45.7) 		1.6
(34.9) 		−3.2
(26.2) 		−4.9
(23.2) 		−8.1
(17.4)
Տեղումներ մմ (դյույմ) 54.1
(2.13) 		48.1
(1.894) 		50.4
(1.984) 		53.1
(2.091) 		49.8
(1.961) 		25.9
(1.02) 		8.6
(0.339) 		15.8
(0.622) 		57.8
(2.276) 		85.7
(3.374) 		111.8
(4.402) 		73.9
(2.909) 		635.0
(25)
Միջ. տեղումների օրեր (≥ 1.0 mm) 7.0 6.7 6.3 7.2 5.0 2.8 1.2 1.4 5.1 7.4 9.3 8.6 68.0
Միջ. ձնառատ օրեր 0.8 0.6 0.3 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.1 0.3 2.1
% խոնավություն 81 80 80 80 80 78 76 76 78 80 81 82 79.3
Միջին ամսական արևային ժամ 135.8 155.6 210.8 230.4 288.3 332.3 373.6 343.3 260.6 206.9 140.2 124.0 2801,7
Աղբյուր #1: Meteo France[9][10]
Աղբյուր #2: Infoclimat.fr (relative humidity 1961–1990)[11]

Քույր քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այաչչոն 1991 թվականից բարեկամական սերտ կապեր է հաստատել[12] իտալական Լա Մադդալենա քաղաքի հետ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Populations légales 2020 — The National Institute of Statistics and Economic Studies, 2022.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Base officielle des codes postaux — La Poste, 2018.
  3. ↑ Inhabitants of Corse-du-Sud (Ֆրանսերեն)
  4. ↑ «What’s in an eponym? Celebrity airports - could there be a commercial benefit in naming?»։ Centre for Aviation 
  5. ↑ Cassini-Ehess|339|Ajaccio
  6. ↑ Population en historique depuis 1968, INSEE
  7. ↑ «Musée de la Maison Bonaparte à Ajaccio — tourisme en Corse — histoire de Corse — Napoléon Bonaparte»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-07-07-ին։ Վերցված է 2010-12-25 
  8. ↑ «Palais Fesch Musée des beaux-arts : Musée Fesch, tourisme culturel à Ajaccio»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-07-01-ին։ Վերցված է 2010-12-25 
  9. ↑ «Climatological Information for Strasbourg, France»։ Meteo France։ 7 August 2019։ Արխիվացված է օրիգինալից 25 July 2020-ին։ Վերցված է 11 October 2022 
  10. ↑ «AJACCIO (20)»։ Fiche Climatologique: Statistiques 1991–2020 et records (ֆրանսերեն)։ Meteo France։ Վերցված է 7 September 2022 
  11. ↑ «Normes et records 1961–1990: Ajaccio - Campo dell'Oro (20) – altitude 4m» (ֆրանսերեն)։ Infoclimat։ Արխիվացված է օրիգինալից 15 March 2016-ին։ Վերցված է 7 August 2019 
  12. ↑ «Jumelage Ajaccio – La Maddalena: 29 ans déjà»։ ajaccio.fr (ֆրանսերեն)։ Ajaccio։ 2020։ Վերցված է 2021-04-20 

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այաչչո Վիքիպահեստում
Ֆոտո, վիդեո և աուդիո
Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ


Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 339)։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Այաչչո&oldid=8554215» էջից