Ամստերդամի համալսարանի գրադարան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ամստերդամի համալսարանի գրադարան
Երկիր Նիդերլանդներ
Տեսակգիտական գրադարան
ՏեղադրությունԱմստերդամ
ՀասցեSingel 425, 1012 WP Amsterdam
Այլ տվյալներ
Կայքuba.uva.nl/en​(անգլ.) և uba.uva.nl​(նիդեր.)

Ամստերդամի համալսարանի գրադարան (հոլ.՝ Universiteitsbibliotheek van Amsterdam), Ամստերդամի համալսարանի (UVA) և Ակադեմիական բժշկական կենտրոնի (AMC) գրադարանը։ Գրադարանի հիմնական համալիրը գտնվում է Ամստերդամի կենտրոնում։ Գրադարանի հատուկ հավաքածուները տեղավորված են Oude Turfmarkt-ի մոտակայքում, Ամստերդամի համալսարանի Ալլարդ Պիրսոն թանգարանի հարևանությամբ։ Ակադեմիական բժշկական կենտրոնի ներքնահարկում գրադարանն ունի գրքերի մեծ պահեստ՝ ավելի քան 40,5 կիլոմետր գրքեր և այլ նյութեր։ Ամստերդամի համալսարանի գրադարանի ընկերների հիմնադրամը գրադարանի հավաքածուին պարբերաբար նվիրաբերում է հատուկ ձեռագրեր և հազվագյուտ հրատարակություններ։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրադարանի ստեղծման ակունքները գալիս են 1578 թվականից[1], երբ իշխանափոխության ժամանակ (Alteratie) Ամստերդամի կաթոլիկ հաստատությունների գրքերն ու ձեռագրերը հավաքվեցին մեկ գրադարանում բաց մեկի և բոլորի համար։ Այս քաղաքային գրադարանը սկզբում տեղակայվեց Ամստերդամի Նոր եկեղեցու շենքում (Nieuwe Kerk), այնուհետև, երբ 1632 թվականին ստեղծվեց Athenaeum Illustre-ը, տեղափոխվեց ի Agnietenkapel-ի ձեղնահարկ։ 1877 թվականին, երբ Athenaeum Illustre դարձավ քաղաքային համալսարան, բնօրինակ քաղաքային գրադարանը պաշտոնապես դարձավ համալսարանի գրադարան։

19-րդ դարում հավաքածուն այնքան է ընդլայնվել, որ գրքերը տեղավորել են մի քանի այլ վայրերում։ 1881 թվականին գրադարանը տեղափոխվել է Handboogdoelen Singel 421 հասցե։ 1968 թվականի վերականգնման ընթացքում 16-րդ դարի բնօրինակ շենքի տեսքը վերականգնվեց, և պարզվեց, որ գրադարանն ունի քաղաքի հնագույն պատերն ու միակ բուխարին։ Handboogstraat 16 և 18 հասցեների շենքներն ավելացվեցին 1919 թվականին, իսկ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ՝ Singel 423 հասցեի շենքը, որի ճակատային հատվածը թվագրվում է 1609 թվական։ Սա ի սկզբանե եղել է քաղաքի զինանոցը, հետագայում ծառայել է որպես թագավորական ախոռներ։ Ուիլհելմինա թագուհին, ով պատերազմն սկսվելուն պես փախել էր Լոնդոն, շենքը գրադարանին կցելու գրավոր թույլտվություն տվեց։

«The German scientific book» (1941) ցուցահանդես

Singel 425 հասցեի հիմնական շենքը թվագրվում է 1960-ական թվականներին։ Այստեղ ի սկզբանե եղել է Arbalest Militia շենքը, իսկ ավելի ուշ՝ 19-րդ դարի կաթոլիկ Սուրբ Եկատերինայի եկեղեցին։ 1939 թվականին եկեղեցին քանդվեց և տարածքն ազատ մնաց, մինչև 1960-ական թվականների երկրորդ կեսերին ճարտարապետ Յան Լյոպեն կառուցեց նոր շենք։ Այս ժամանակակից շենքը համարվում է 1960-ական թվականներին բնորոշ ճարտարապետության օրինակ։

Oude Turfmarkt-ում գտնվող հատուկ հավաքածուները տեղավորված են երկու հարակից շենքերում, որոնցից մեկը 1642 թվականին նախագծել է Ֆիլիպս Վինգբունսը, մյուսը՝ 1842-1843 թվականներին եղել է Սուրբ Բերնանդուս հոգեբուժական տուն։ 2004 թվականին շենքում իրականացվել են վերանորոգման աշխատանքներ, և հատուկ հավաքածուների գրադարանը պաշտոնապես բացվել է 2007 թվականի մայիսին Բեատրիկս թագուհու կողմից[2]։

Հավաքածուներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ամստերդամի համալսարանի գրադարանի հատուկ հավաքածուները

Գործունեության ընթացքում գրադարանը համալրվել է բազմաթիվ կարևոր հավաքածուներով, այդ թվում հրեական մշակույթի պատմության վերաբերյալ Rosenthaliana գրադարանի հավաքածուով։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին Rosenthaliana գրադարանը բռնագրավվել և տեղափոխվել է Գերմանիա, սակայն որոշ առավել արժեքավոր իրեր հնարավոր է եղել թաքցնել Ամստերդամի Natura Artis Magistra կենդաբանական այգու Արտիս գրադարանում։ Պատերազմի ավարտից հետո այդ արժեքավոր հավաքածուն անվնաս հետ է վերադարձվել[3]։ Գրադարանն ունի քարտեզների տպավորիչ հավաքածու, գրքերի առևտրի պատմության հավաքածու, գրաֆիկական դիզայնի, տպագրության, եկեղեցու պատմության հավաքածու[4]։

Հատուկ հավաքածուներն ունեն տվյալների բազա (նիդերլանդերեն ինտերֆեյսով), որտեղ կարելի է տեսնել հավաքածուների նմուշները կամ նույնիսկ ամբողջական գրքերը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ The information in this paragraph is based on the history of the University Library by Koen Kleijn, Schutters en studenten. 1992.
  2. ↑ «Universiteit van Amsterdam Bijzondere Collecties: Geschiedenis1450-2007». Amsterdam University Library. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  3. ↑ Hoogewoud, F.J. (1998), The Looting of a Private and a Public Library of Judaica and Hebraica in Amsterdam during World War II. The Cases of the Ets Haim/Livraria Montezinos and Bibliotheca Rosenthaliana, p.379-390, Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 23-ին, Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 19-ին
  4. ↑ The Catalogus catalogorum contains a list of the various donations and their catalogues until 1983. For a chronological survey of the most important donations, see N.P. van den Berg, Overzicht van de belangrijkste geschenken en bruiklenen aan de Universiteitsbibliotheek Amsterdam (1855-1981). For more recent donations see: «Universiteit van Amsterdam Bijzondere Collecties: Geschiedenis1450-2007». Amsterdam University Library. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Van den Berg, N.P. Bibliothecarissen (Universiteits)bibliotheek van Amsterdam sedert haar oprichting in 1578. [S.l.։ s.n.], [1988]
  • Van den Berg, N.P., Korte geschiedenis van het universitaire boekenbezit։ rede uitgesproken t.b.v. de UAV-dag 19 okt. 1991. [S.l.։ s.n.], 1991.
  • Van den Berg, N.P., Overzicht van de belangrijkste geschenken en bruiklenen aan de Universiteitsbibliotheek Amsterdam (1855-1981). [S.l.։ s.n.], 1994.
  • Catalogus catalogorum ad collectiones Bibliothecae Universitatis Amstelodamensis. Amsterdam։ Universiteitsbibliotheek, [1983]
  • Kleijn, Koen. Schutters en studenten։ de geschiedenis van de Universiteitsblbiotheek. Amsterdam։ Stadsuitgeverij Amsterdam, 1992. ISBN 90-5366-051-8
  • Universiteitsbibliotheek van Amsterdam
  • Universiteitsbibliotheek van Amsterdam, Bijzondere Collecties։ Geschiedenis1450-2007
  • Offenberg, A. K., Emile G. L. Schrijver, and F. J. Hoogewoud. Bibliotheca Rosenthaliana։ treasures of Jewish booklore ։ marking the 200th anniversary of the birth of Leeser Rosenthal, 1794-1994. Amsterdam։ Amsterdam University Press, 1994. ISBN 9053560882; 9789053560884. OCLC Number։ 32116020.
  • Bibliotheca Rosenthaliana, Itzhak Ben-Zvi, and Lajb Fuks. Bibliotheca Rosenthaliana. Amsterdam։ Bibliothèque de l'Université, 1958.
  • Cohen, Evelyn M., Elka Deitsch, and Ardon Bar-Hama. A journey through Jewish worlds։ highlights from the Braginsky Collection of Hebrew manuscripts and printed books ; [in conjunction with the Exhibition A Journey through Jewish Worlds։ Highlights from the Braginsky Collection of Hebrew Manuscripts and Printed Books, held at Bibliotheca Rosenthaliana, Bijzondere Collecties, Universiteit van Amsterdam, 16 October 2009 – 18 January 2010 ; Yeshiva University Museum, New York, 17 March 2010 – 11 July 2010 ; Israel Museum, Jerusalem, December 2010 - April 2011]. Amsterdam։ Bijzondere Collecties, Univ. van Amsterdam, 2009.
  • Hoogewoud, F.J. Louis Hirschel's List of Unique and Rare Items from the Bibliotheca Rosenthaliana. Studia Rosenthaliana. 2006, 39։ 73-99.
  • De La Fontaine Verwey, H. The Bibliotheca Rosenthaliana during the German Occupation. Studia Rosenthaliana. 2006, 38։ 61-72.
  • Studia Rosenthaliana. Leuven։ Peeters, 2003. ISSN 1781-7838.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ամստերդամի համալսարանի գրադարան» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ամստերդամի_համալսարանի_գրադարան&oldid=9738335» էջից