Ամուր (գետ)
Ամուր | |
---|---|
Ամուրը Խաբարովսկում | |
Բնութագիր | |
Երկարություն | 2824 |
Ավազանի մակերես | 1 855 000 կմ² |
Ավազան | Ախոտի ծով |
Ջրի ծախս | 12 800 |
Ջրահոսք | |
Ակունք | Ախոտի ծով |
Ակունքի տեղակայում | Օնոն |
Բարձրություն | 0 մ |
Գետաբերանի տեղակայում | 5 կմ ձախ ափին |
Կոորդինատներ | |
Տեղակայում | |
Հոսող հոսքեր | Արգուն, Շիլկա, Amazar?, Օլդոյ, Զեյա, Բուրեա, Բիրա, Տունգուսկա, Gorin?, Ամգուն, Huma River?, Սունգարի, Ուսսուրի, Անյույ, Գուր, Amurskaya Protoka?, Bidzhan?, Zavitaya?, Raychikha?, Khingan?, Ulmin?, Urusha River?, Arkhara?, Limuri? և Emur He? |
Երկիր | Ռուսաստան Չինաստան |
Երկրամաս | Անդրբայկալյան երկրամաս, Amur Oblast?, Հրեական ինքնավար մարզ, Խաբարովսկի երկրամաս և Հեյլունցզյան |
Ջրահավաք | Ամուրի ավազան |
Գետը Վիքիպահեստում |
Ամուր (ռուս.՝ река́ Аму́р, (Չինարեն) - մոնղոլ Սուրենը սև գետ, չինարեն՝ եյլունցզյան սև վիշապի գետ), գետ Արևելյան Ասիայում։ Ավազանը տարածվում է ԽՍՀՄ (Չիտայի, Ամուրի մարզերում և Խաբարովսկի երկրամասում), ՉԺՀ և ՍԺՀ տերիտորիաներում։ Ամուրի ավազանի մեծ մասը գտնվում է ԽՍՀՄ-ում։
Աշխարհագրական դիրք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Կազմավորվում է Արգուն և Շիլկա գետերի միացումից։ Երկրագդի 2824 կմ է (Արգունի ակունքից՝ 4440), ավազանը՝ 1855 հազար կմ2։ Թափվում է Թաթարական նեղուցը։ Վերին հոսանքում (մինչև Զեայի գետաբերանը) հովիտը նեղ է ու խոր, ափերը՝ ժայռոտ, հոսքը՝ սրընթաց։ Միջին հոսանքում (Բլագովեշչենսկից մինչև Խաբարովսկ) առաջացնում է լայն ողողատ։ Ստորին հոսանքում ընթանում է Ստորին Ամուրյան դաշտավայրով ու բաժանվում բազուկների՝ առաջացնելով բազմաթիվ կդզիներ։ Գլխավոր վտակներն են ձախից՝ Զեա, Բուրեա, Ամգուն, աջից՝ Աունգարի, Ուսուրի։ Սնումը՝ ամառային և աշնանային մուսոնային անձրևներից (65%) և ստորերկրյա ջրերից։
Գետի ավազանում ձնածածկույթը չնչին է, գարնանային հորդացում չունի։ Տարեկան միջին հոսքը 343 կմ3 է (10,8 հազար մ3/վրկ)։ Սառցակալում է նոյեմբերից մայիս։ Ամուրը նավարկելի է գրեթե ամբողջությամբ։ Գլխավոր նավահանգիստներն են՝ Ամուրսկ, Բլագովեշչենսկ, Խաբարռվսկ, Ամուրի Կոմսոմոլսկ, Ամուրի Նիկոլաևսկ (ԽՍՀՄ) ե Հեյհե (ՉԺՀ)։ Ամուրը հարուստ է ձկներով (կետա, սապատաձուկ և այլն)։
Գետի ջրաբանություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ամուրի (մ³/վրկ) միջին ամսական արտահոսքը։
[1]
Բնակավայր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Քաղաք․ Ամուրսկ, Բլագովեշչենսկ, Խաբարովսկ։
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Фотографии Амура (ռուս.)
- «Сказание о великой реке Амуре которое разгранила русское селение с Китайцы». (ռուս.)
- Чертёж течения Амура по « Хорографической чертежной книге» С. У. Ремезова начала XVIII в. (ռուս.)
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ամուր (գետ)» հոդվածին։ |
|
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 336)։ |