Ամիրշատի խաչքար (Անգեղակոթ)
Ամիրշատի խաչքար | |
Երկիր | Հայաստան |
Տարածաշրջան | Անգեղակոթ գյուղից 0.5 կմ արևմուտք, Անգեղակոթ - Շաղատ ճանապարհից աջ՝ Սուրբ Վարդան եկեղեցու գավթի պատին հենած։ |
Սկզբնական տեղադրություն | Խաչքարը հենած է Անգեղակոթ գյուղից 0.5 կմ արևմուտք, Անգեղակոթ - Շաղատ ճանապարհից աջ՝ Սուրբ Վարդան եկեղեցու գավթի պատին։ |
Ներկա տեղադրություն | Խաչքարը հենած է Անգեղակոթ գյուղից 0.5 կմ արևմուտք, Անգեղակոթ - Շաղատ ճանապարհից աջ՝ Սուրբ Վարդան եկեղեցու գավթի պատին։ |
Ներկա վիճակ | կանգուն |
Ժառանգության կարգավիճակ | Պատմաճարտարապետական հուշարձան |
Նվիրված | Խաչքարը նվիրված է Ամիրշատին։ |
Խաչագործ | Խաչքագործն անհայտ է։ |
Պատվիրող | Խաչքարի պատվիրատուն Աղուբն է։ |
Ճարտարապետական ոճ | Հայկական ճարտարապետություն |
Ստեղծման տարեթիվ | 1300 թվական |
Երկարություն | 65 սմ |
Բարձրություն | 150 սմ |
Զարդաքանդակի նկարագրություն | Խաչքարը քանդակ չունի։ |
Նյութ | բազալտ |
Արձանագրություն | Խաչքարը ունի արձանագրություններ։ |
Վայր | Գավիթ |
Saint Vardan in Angeghakot Վիքիպահեստում |
Ամիրշատի խաչքար, գտնվում է Հայաստանի Սյունիքի մարզի Անգեղակոթ գյուղից 0.5 կմ արևմուտք, Անգեղակոթ - Շաղատ ճանապարհից աջ՝ Սուրբ Վարդան եկեղեցու գավթի պատին հենած։ Հաշվառված է Հայաստանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցանկում (9.13/18.1.3)[1]։
Տեղադրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Խաչքարը հենած է Անգեղակոթ գյուղից 0.5 կմ արևմուտք, Անգեղակոթ - Շաղատ ճանապարհից աջ՝ Սուրբ Վարդան եկեղեցու գավթի պատին։ Չունի պատվանդան։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ընդհանուր չափերն են 150 x 65 սմ։
Կենտրոնում պատկերված է ուղղաձիգ, ոճավորված հիմնախաչը, որի ծայրերն ավարտվում են եռաբողբոջներով։ Կենտրոնական խաչը առնված է սլաքաձև կամարով պսակվող խաչախորանի մեջ։ Վերին խաչաթևի երկու կողմերում քանդակված են խաղողի ողկույզներ, իսկ խաչատակին` ձեռքերի հավելումով արված արմավազարդ։ Ստորին խաչաթրի երկու կողմերում արված են մեկական փոքր խաչաքանդակներ։ Խաչախորանի վերին` աջ մասում քանդակված է շրջանի մեջ առնված հավասարաթև խաչ, իսկ ձախ մասում` մանրաքանդակ վարդյակի օրինակ։ Խաչքարի քիվն ամբողջությամբ պատված է հյուսածո զարդագոտիով[2]։
Վիմական արձանագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Խաչքարը ունի 3 տող վիմական արձանագրություն՝ շրջանակին և ստորին հատվածում[3]․
- ԷՍ ԱՂՈՒԲ ԿԱՆԿՆԵՑԻ ԶԽԱՉՍ ԵՂԲԱԻՐ ԻՄՈՅ
- ԱՄԻՐՇԱՏԻ ՅԻՇԵՑԷՔ Ի ՔՍ.
- ԹՎԻՍ :ԶԽԹ:
Համաձայն արձանագրության՝ խաչքարը պատվիրել է Աղուբը, ի հիշատակ իր եղբորը՝ Ամիրշատին։ Խաչքարը կանգնեցված է 1300 թվականին։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Անգեղակոթ
- Հունանի խաչքար (Անգեղակոթ)
- Խոցադեղի խաչքար (Անգեղակոթ)
- 12-13-րդ դարերի խաչքար (Սուրբ Վարդան, Անգեղակոթ)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՍՅՈՒՆԻՔԻ ՄԱՐԶԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԱՆՇԱՐԺ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՑՈՒՑԱԿԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
- ↑ Ալեքսանյան, Տիգրան (2019) Անգեղակոթի Ս. Վարդան եկեղեցին հնագիտական հետազոտությունների լույսի ներքո. Էջմիածին. Պաշտօնական ամսագիր Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսութեան Մայր Աթոռոյ Սրբոյ Էջմիածնի, ՀԶ (Ժ). pp. 59-74. ISSN 1829-4243
- ↑ Դիվան հայ վիմագրության, Պ. 4. Գեղարքունիք։ Կազմ.՝ Բարխուդարյան, Սեդրակ Գևորգի; ՀՍՍՌ ԳԱ; Հնագիտ. և ազգագր. ին-տ. Երևան։ ՀՍՍՌ ԳԱ հրատ., 1973 թ.