Ամերիկյան ոսկե արծիվ
| Ամերիկյան ոսկե արծիվ | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | օրինական վճար և մետաղադրամի տեսակ |
| Ենթատեսակ | Ձուլակտորային մետաղադրամ |
| Երկիր | .svg){kind=small} ԱՄՆ |
| Արժողություն | 50 $ |
| Տրամագիծ | 32,7 միլիմետր |
| Կշիռ | 33,931 գրամ |
| Հաստություն | 2,87 միլիմետր |
| Նախագծող | Օգաստես Սենտ Գոդենս |
| Պատկերված է | Ազատություն և արծիվ |
Ամերիկյան ոսկե արծիվ, Միացյալ Նահանգների պաշտոնական ոսկե ձուլակտորներից պատրաստված մետաղադրամ, որը հաստատվել է 1985 թվականի «Ոսկե ձուլակտորների մասին» օրենքի համաձայն: Այն առաջին անգամ թողարկել է Միացյալ Նահանգների դրամահատարանը 1986 թվականին: Քանի որ «արծիվ» տերմինը նաև 1933 թվականից առաջ թողարկված տասը դոլարանոց ոսկե մետաղադրամի պաշտոնական անվանումն էր Միացյալ Նահանգներում, մետաղադրամի քաշը սովորաբար օգտագործվում է Ամերիկյան ոսկե արծիվները (օրինակ՝ «1/2 ունցիա ամերիկյան ոսկե արծիվ») նկարագրելիս՝ 1933 թվականից առաջ թողարկված մետաղադրամների հետ շփոթությունից խուսափելու համար: Սա հատկապես ճիշտ է 1/4 ունցիա ամերիկյան ոսկե արծվի համար, որի անվանական արժեքը տասը դոլար է, նույնը, ինչ իր նախորդինը:
Մանրամասներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Առաջարկվող 1/10 ունցիա, 1/4 ունցիա, 1/2 ունցիա և 1 ունցիա անվանական արժեքներով այս մետաղադրամները ԱՄՆ կառավարության կողմից երաշխավորված են պարունակելու տրոյական ունցիաներով արտահայտված ոսկու իրական քաշի նշված քանակը: Օրենքով, ոսկին պետք է ստացվի Միացյալ Նահանգների աղբյուրներից, համաձուլված լինի արծաթի և պղնձի հետ՝ ավելի մաշվածությանը դիմացկուն մետաղադրամ ստանալու համար: Բացի այդ, այս և ԱՄՆ դրամահատարանից այլ տեսակի մետաղադրամների վաճառքը պարտադիր է, գոնե մասամբ, պետական պարտքը մարելու համար[1]:
22 կարատանոց ոսկու համաձուլվածքը անգլիական ստանդարտ է, որը ավանդաբար անվանում են «թագավոր ոսկի»։ Թագավոր ոսկու համաձուլվածքները ԱՄՆ մետաղադրամներում չեն օգտագործվել 1834 թվականից ի վեր, իսկ ոսկու պարունակությունը 1837 թվականից ի վեր նվազել է մինչև 0.900 հատի ԱՄՆ ոսկե մետաղադրամների համար։ Ամերիկյան ոսկե արծիվների համար ոսկու մասնաբաժինը կրկին բարձրացվել է մինչև 0.9167 կամ (22 կարատ)։ Այն հաստատել է Միացյալ Նահանգների Կոնգրեսը և դրան աջակցում է Միացյալ Նահանգների դրամահատարանը՝ քաշի և պարունակության առումով[2]:
Դիմերեսին պատկերված է Օգոստոս Սեն-Գոդենի Ազատության խորհրդանիշ կնոջ լիաճակատ կերպարը՝ ալիքավոր մազերով, աջ ձեռքում բռնած ջահ, ձախում՝ ձիթենու ճյուղ, իսկ ձախ կողմում՝ Կապիտոլիումի շենքը։ Դիզայնը վերցված է 20 դոլարանոց Սեն-Գոդենի ոսկե մետաղադրամից, որը պատվիրել է Թեոդոր Ռուզվելտը՝ հին հունական և հռոմեական մետաղադրամների նման մետաղադրամներ ստեղծելու համար։
1986-2021 թվականների հատման տարիների համար քանդակագործ Մայլի Բուսիեկ Ֆրոստի (MB) հակառակ կողմի դիզայնը պատկերում էր արու արծիվ, որը ձեռքին թռչում էր ձիթենու ճյուղ՝ էգ արծվի և զույգի երկու արծվի թևերի վրա։ Ֆրոստն ասում է, որ դիզայնը «խորհրդանշական հարգանքի տուրք է ամերիկյան ընտանիքին, տարեց քաղաքացիներին և երիտասարդներին»։ Ֆրոստի դիզայնի նկարը Ոսկե արծվի հակառակ կողմի համար քանդակվել է ԱՄՆ դրամահատարանի քանդակագործ-փորագրող Շերլ Ջոզեֆ Վինթերի (JW) կողմից։ Հետևաբար, այս մետաղադրամների հակառակ կողմում փորագրված են MB և JW սկզբնատառերը։
2021 թվականին ԱՄՆ դրամահատարանը ներկայացրեց Ամերիկյան ոսկե արծվի նոր հակառակ դիզայնը՝ արծվի գլխի խոշորացված պատկերով: Այս դիզայնը ստեղծվել է ԱՄՆ դրամահատարանի գեղարվեստական դիզայներ Ջենի Նորիսի (Ջոնսոն) կողմից և քանդակվել է ԱՄՆ դրամահատարանի մեդալակիր նկարիչ Ռենատա Գորդոնի (ՌԳ) կողմից: Հետևաբար, 2021 թվականից սկսած «Ոսկե արծիվների» վրա արծվի գլխի դիզայնի երկու կողմերում պատկերված են JN և RG սկզբնատառերը: Նորիսը բացատրում է իր դիզայնի ոգեշնչումը հետևյալ կերպ. «Ամերիկյան արծիվը այնքան ազնիվ թռչուն է: Ես հույս ունեի նրա հայացքի ինտենսիվությունը արտացոլել խոշորացված կտրվածքի միջոցով: Նրա հայացքը խոսում է սերնդեսերունդ փոխանցված հպարտության և իմաստության մասին»[3]:
Տեխնիկական բնութագրեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1986–1991 թվականներին հատված «Ոսկե արծիվներ» մետաղադրամները թվագրվում են հռոմեական թվերով։ 1992 թվականին ԱՄՆ դրամահատարանը «Ոսկե արծիվներ» մետաղադրամների թվագրման համար անցավ արաբական թվերի:
1⁄10, 1⁄4 և 1⁄2 տրոյական ունցիա մետաղադրամները դիզայնով նույնական են 1 տրոյական ունցիա մետաղադրամին, բացառությամբ հակառակ կողմում գտնվող նշումների, որոնք ցույց են տալիս մետաղադրամի քաշը և անվանական արժեքը (օրինակ՝ 1 ունցիա մաքուր ոսկի ~ 50 դոլար): Հետևաբար, փոքր մետաղադրամների վրա տպագրությունն ավելի նուրբ է և պակաս ընթեռնելի, քան մեծ անվանական արժեքների վրա:
| Անվանում | 1/10 troy oz | 1/4 troy oz | 1/2 troy oz | 1 troy oz |
|---|---|---|---|---|
| Տրամագիծ | 16.5 մմ | 22մմ | 27 մմ | 32.70 մմ |
| Հաստություն | 1.19 մմ | 1.83 մմ | 2.24 մմ | 2.87 մմ |
| Ընդհանուր քաշը | 0.1091 troy oz (3.393 գ) | 0.2727 troy oz (8.483 գ) | 0.5454 troy oz (16.965 գ) | 1.0909 troy oz (33.931 գ) |
| Անվանական արժեքը | $5 | $10 | $25 | $50 |
«Ոսկե արծիվ» մետաղադրամների 22 կարատանոց ոսկե համաձուլվածքից պատրաստված կազմը հակադրվում է 24 կարատանոց ոսկե Բուֆֆալո մետաղադրամին, որն ամբողջությամբ հատվել է 0,9999 հարգի մաքուր ոսկուց, և, հետևաբար, կշռում է ավելի թեթև (1 տրոյական ունցիա կամ 31.1035 գրամ համախառն քաշով):
Արժեք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Մետաղադրամների շուկայական արժեքը, ընդհանուր առմամբ, մոտավորապես հավասար է դրանց ոսկու պարունակության շուկայական արժեքին, այլ ոչ թե անվանական արժեքին: Բոլոր ապրանքների նման, այս արժեքը տատանվում է շուկայական ուժերի հետ մեկտեղ: Անվանական արժեքները համեմատական են քաշին, բացառությամբ 1/4 ունցիա մետաղադրամի:
Մինչդեռ դրանց իրական վաճառքի գինը (գնողունակությունը) տատանվում է՝ կախված ոսկու սպոտ գնից[4], այս մետաղադրամներն ունեն $5, $10, $25 և $50 անվանական արժեքներ: Սրանք դրանց օրինական արժեքներն են, որոնք արտացոլում են դրանց թողարկումը և դրամայնացված արժեքը որպես «Ոսկե դոլարներ», ի տարբերություն ստանդարտ ձուլակտորների: Դրանք օրինական վճարամիջոց են[5] բոլոր պետական և մասնավոր պարտքերի համար՝ իրենց անվանական արժեքներով: Այս անվանական արժեքները չեն արտացոլում դրանց ներքին արժեքը, որը շատ ավելի մեծ է և հիմնականում պայմանավորված է դրանց քաշով և թանկարժեք մետաղի գնով։ Օրինակ՝ 2019 թվականի սեպտեմբերի 13-ին ԱՄՆ դրամահատարանը վաճառեց 2016 թվականի մեկ ունցիա մետաղադրամը (50 դոլար անվանական արժեքով) 1,510.00 դոլարով[6]։ Քանի որ մետաղադրամները կարող են «վճարվել» միայն վճարողի համար անբարենպաստ կերպով, դրանք սովորաբար պահվում են որպես հավաքորդական իրեր, այլ ոչ թե որպես փող, և ԱՄՆ հարկ վճարողների համար ենթակա են կապիտալի եկամտի բարձր հարկի դրույքաչափի, եթե դրանք չեն պահվում անհատական կենսաթոշակային հաշվում[7][8]։
Բացի ստանդարտ ձուլակտորներից (երբեմն անվանում են «խճճված»), Միացյալ Նահանգների դրամահատարանը նաև արտադրում է մետաղադրամների հավաքորդների համար նախատեսված ստուգիչ և չշրջանառվող տարբերակներ: Այս մետաղադրամները ամսաթվի տակ կրում են դրամահատարանի նշանը («W») և արտադրվում են բացառապես Նյու Յորքի Վեսթ Փոյնթի դրամահատարանում (նախկինում՝ Վեսթ Փոյնթի ձուլակտորների պահեստ):
Դրամահատումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
ԱՄՆ դրամահատարանի կողմից աուդիտի ենթարկված այս վերջնական թողարկումները ներառում են մետաղադրամներ, որոնք վաճառվել են ինչպես առանձին, այնպես էլ որպես բազմաթղթերի հավաքածուների մաս[9]։
Տարեկան ձուլակտորների հատում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]| Տարի | $5 – 1⁄10 oz. | $10 – 1⁄4 oz. | $25 – 1⁄2 oz. | $50 – 1 oz. |
|---|---|---|---|---|
| 1986 | 912,609 | 726,031 | 599,566 | 1,362,650 |
| 1987 | 580,266 | 269,255 | 131,255 | 1,045,500 |
| 1988 | 159,500 | 49,000 | 45,000 | 465,500 |
| 1989 | 264,790 | 81,789 | 44,829 | 415,790 |
| 1990 | 210,210 | 41,000 | 31,000 | 373,210 |
| 1991 | 165,200 | 36,100 | 24,100 | 243,100 |
| 1992 | 209,300 | 59,546 | 54,404 | 275,000 |
| 1993 | 210,709 | 71,864 | 73,324 | 480,192 |
| 1994 | 206,380 | 72,650 | 62,400 | 221,663 |
| 1995 | 223,025 | 83,752 | 53,474 | 200,636 |
| 1996 | 401,964 | 60,318 | 39,287 | 189,148 |
| 1997 | 528,515 | 108,805 | 79,605 | 664,508 |
| 1998 | 1,344,520 | 309,829 | 169,029 | 1,468,530 |
| 1999 | 2,750,338 | 564,232 | 263,013 | 1,505,026 |
| 2000 | 569,153 | 128,964 | 79,287 | 433,319 |
| 2001 | 269,147 | 71,280 | 48,047 | 143,605 |
| 2002 | 230,027 | 62,027 | 70,027 | 222,029 |
| 2003 | 245,029 | 74,029 | 79,029 | 416,032 |
| 2004 | 250,016 | 72,014 | 98,040 | 417,019 |
| 2005 | 300,043 | 72,015 | 80,023 | 356,555 |
| 2006 | 285,006 | 60,004 | 66,005 | 237,510 |
| 2007 | 190,010 | 34,004 | 47,002 | 140,016 |
| 2008 | 305,000 | 70,000 | 61,000 | 710,000 |
| 2009 | 270,000 | 110,000 | 110,000 | 1,493,000 |
| 2010 | 435,000 | 86,000 | 81,000 | 1,125,000 |
| 2011 | 350,000 | 80,000 | 70,000 | 857,000 |
| 2012 | 290,000 | 90,000 | 43,000 | 675,000 |
| 2013 | 555,000 | 114,500 | 57,000 | 758,500 |
| 2014 | 545,000 | 90,000 | 35,000 | 425,000 |
| 2015 | 980,000 | 158,000 | 75,000 | 626,500 |
| 2016 | 925,000 | 152,000 | 74,000 | 817,500 |
| 2017 | 395,000 | 64,000 | 37,000 | 228,000 |
| 2018 | 230,000 | 62,000 | 32,000 | 191,000 |
| 2019 | 195,000 | 38,000 | 30,000 | 108,000 |
| 2020 | 350,000 | 106,000 | 70,000 | 747,500 |
| 2021 Type-1 | 150,000 | 56,000 | 31,000 | 456,500 |
| 2021 Type-2 | 350,000 | 108,000 | 65,000 | 665,500 |
| 2022 | 575,000 | 140,000 | 75,000 | 850,000 |
| 2023 | 675,000 | 198,000 | 102,000 | 924,000 |
Տարեկան փորձնական հատում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Սերիայի առաջին տարում դրամահատարանը թողարկել է միայն 1 տրոյական ունցիայի պրոֆե մետաղադրամներ: 1987 թվականին այն ավելացրել է 1⁄2 տրոյական ունցիայի պրոֆե մետաղադրամներ, իսկ 1988 թվականից ի վեր թողարկել է պրոֆե մետաղադրամներ բոլոր չորս անվանական արժեքներով:
2009 թվականին, թանկարժեք մետաղների համաշխարհային պահանջարկի աճի պատճառով, որը հանգեցրել էր մատակարարման պակասի, և դրամահատարանի՝ ձուլակտորների տարբերակներ արտադրելու իրավական պարտավորության պատճառով, «Ոսկե արծվի» պրոֆե և չշրջանառվող տարբերակները չեն թողարկվել[10]։
| Տարի | $5 – 1⁄10 oz. | $10 – 1⁄4 oz. | $25 – 1⁄2 oz. | $50 – 1 oz. |
|---|---|---|---|---|
| 1986 | - | - | - | 446,290 |
| 1987 | - | - | 143,398 | 147,498 |
| 1988 | 143,881 | 98,028 | 76,528 | 87,133 |
| 1989 | 84,647 | 54,170 | 44,798 | 54,570 |
| 1990 | 99,349 | 62,674 | 51,636 | 62,401 |
| 1991 | 70,334 | 50,839 | 53,125 | 50,411 |
| 1992 | 64,874 | 46,269 | 40,976 | 44,826 |
| 1993 | 58,649 | 46,464 | 43,819 | 34,369 |
| 1994 | 62,849 | 48,172 | 44,584 | 46,674 |
| 1995 | 62,667 | 47,526 | 45,388 | 46,368 |
| 1996 | 57,047 | 38,219 | 35,058 | 36,153 |
| 1997 | 34,977 | 29,805 | 26,344 | 32,999 |
| 1998 | 39,395 | 29,503 | 25,374 | 25,886 |
| 1999 | 48,428 | 34,417 | 30,427 | 31,427 |
| 2000 | 49,971 | 36,036 | 32,028 | 33,007 |
| 2001 | 37,530 | 25,613 | 23,240 | 24,555 |
| 2002 | 40,864 | 29,242 | 26,646 | 27,499 |
| 2003 | 40,027 | 30,292 | 28,270 | 28,344 |
| 2004 | 35,131 | 28,839 | 27,330 | 28,215 |
| 2005 | 49,265 | 37,207 | 34,311 | 35,246 |
| 2006 | 47,277 | 36,127 | 34,322 | 47,092 |
| 2007 | 58,553 | 46,189 | 44,025 | 51,810 |
| 2008 | 28,116 | 18,877 | 22,602 | 30,237 |
| 2009 | - | - | - | - |
| 2010 | 54,285 | 44,507 | 44,527 | 59,480 |
| 2011 | 42,697 | 28,782 | 26,781 | 48,306 |
| 2012 | 20,740 | 13,775 | 12,809 | 23,630 |
| 2013 | 21,742 | 12,789 | 12,718 | 24,710 |
| 2014 | 22,725 | 14,790 | 14,693 | 28,703 |
| 2015 | 26,769 | 15,775 | 15,820 | 32,652 |
| 2016 | TBD | TBD | TBD | TBD |
| 2017 | 11,158 | 14,516 | 12,717 | 9,245 |
| 2018 | 21,156 | 12,770 | 9,204 | 15,565 |
| 2019 | 17,809 | 10,613 | 9,454 | 14,697 |
| 2020 | 24,033 | 15,806 | 14,020 | 17,358 |
| 2021 T1 | 21,078 | 10,837 | 9,741 | 12,558 |
| 2021 T2 | 24,984 | 13,511 | 12,163 | 15,731 |
| 2022 | 23,712 | 14,370 | 11,876 | 15,819 |
| 2023 | 22,824 | 13,886 | 11,408 | 15,863 |
Տարեկան չշրջանառվող հատում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]2009 թվականին «Gold Eagles» ձուլակտորների օրենքով պահանջվող արտադրության համար նախատեսված ձևաթղթերի բաշխումն ազդել է ինչպես չշրջանառվող մետաղադրամների, այնպես էլ ստուգիչ մետաղադրամների մատչելիության վրա: Այս կասեցումը շարունակվել է մինչև 2010 թվականը՝ չշրջանառվող տարբերակի համար: Երբ արտադրությունը վերսկսվել է 2011 թվականին (առանց կոտորակային անվանական արժեքների, որոնք դադարեցվել էին 2008 թվականին), հավաքորդները դրան թույլ արձագանքի են արժանացրել[11]։
Միացյալ Նահանգների դրամահատարանը տրամադրել է աուդիտի ենթարկված և վերջնականապես ամփոփված տարեկան արտադրության վաճառքի հաշվետվություններ 2006-2012 թվականների միջև ընկած ժամանակահատվածում[12]։ Հետագայում նրանք հրապարակել են արտադրության վաճառքի թվերը շաբաթական կուտակային վաճառքի հաշվետվություններում[13]։ Տպագրման համարը Վերջին հայտնի վաճառքն է (LKS), որը տվյալ ապրանքի համար հրապարակված վերջին վաճառքի ցուցանիշն է, նախքան այն վաճառքի հաշվետվությունից հանվելը։
| Տարի | $5 – 1⁄10 oz. | $10 – 1⁄4 oz. | $25 – 1⁄2 oz. | $50 – 1 oz. |
|---|---|---|---|---|
| 2006-W | 20,643 | 15,188 | 15,164 | 45,053 |
| 2007-W | 22,501 | 12,766 | 11,455 | 18,066 |
| 2008-W | 12,657 | 8,883 | 16,682 | 11,908 |
| 2009-W | - | - | - | - |
| 2010-W | - | - | - | - |
| 2011-W | - | - | - | 8,729 |
| 2012-W | - | - | - | 5,829 |
| 2013-W | - | - | - | 7,293 |
| 2014-W | - | - | - | 7,902 |
| 2015-W[14] | - | - | - | 6,533 |
| 2016-W[15] | - | - | - | 6,887 |
| 2017-W[16] | - | - | - | 5,800 |
| 2018-W[17] | - | - | - | 8,518 |
| 2019-W[18] | - | - | - | 6,365 |
| 2020-W[19] | - | - | - | 6,284 |
| 2021-W[20] | - | - | - | 9,063 |
| 2022-W | - | - | - | 8,900 |
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 31 U.S.C.A. § 5116(2)
- ↑ «American Eagle Gold Bullion Coins | U.S. Mint». United States Mint (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
- ↑ «American Gold Eagles – The Most Popular Gold Bullion Coin in the United States». BullionStar Singapore (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ մարտի 1-ին.
- ↑ «Historical London Fix Prices 2019 | Kitco». www.kitco.com.
- ↑ «Coin and Medal Programs | U.S. Mint». www.usmint.gov. 2016 թ․ մայիսի 27.
- ↑ «American Eagle 2016 One Ounce Gold Proof Coin». United States Mint. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
- ↑ «26 U.S. Code § 408 - Individual retirement accounts». LII / Legal Information Institute (անգլերեն). Վերցված է 2025 թ․ հուլիսի 27-ին.
- ↑ «Internal Revenue Code». Wikipedia (անգլերեն). 2025 թ․ հուլիսի 1.
- ↑ «Gold Eagle Mintages | American Gold Eagles». goldeagleguide.com (ամերիկյան անգլերեն). 2022 թ․ օգոստոսի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ օգոստոսի 3-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 8-ին.
- ↑ «2009 American Gold Eagle». goldeagleguide.com (ամերիկյան անգլերեն). 2009 թ․ մայիսի 8. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
- ↑ «2011 Uncirculated Gold Eagle». www.coinnews.net (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
- ↑ «Annual Production Sales Figures». United States Mint.
- ↑ «Cumulative Sales Figures». United States Mint.
- ↑ «April 10, 2016 Cumulative Sales Figures». United States Mint.
- ↑ «January 1, 2017 Cumulative Sales Figures». United States Mint.
- ↑ «November 5, 2017 Cumulative Sales Figures». United States Mint.
- ↑ «January 26, 2020 Cumulative Sales Figures». United States Mint.
- ↑ «April 5, 2020 Cumulative Sales Figures». United States Mint.
- ↑ «January 30, 2022 Cumulative Sales Figures». United States Mint.
- ↑ «March 31, 2025 Cumulative Sales Figures». United States Mint.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- «Brochure from the U.S. Mint» (PDF). (714 KiB)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ամերիկյան ոսկե արծիվ» հոդվածին։ |