Ամերիկայի հարվածները իրանական միջուկային օբյեկտներին
| Ամերիկայի հարվածները իրանական միջուկային օբյեկտներին | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Իրանա-իսրայելական պատերազմ | |||||||||
 | |||||||||
| |||||||||
2025 թվականի հունիսի 22-ին Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների նախագահ Դոնալդ Թրամփը հայտարարել է, որ ԱՄՆ Ռազմաօդային և Ռազմածովային ուժերը հարվածել են Իրանի մի քանի միջուկային օբյեկտների։ Դրանց թվում էին՝ Ֆորդոյի ուրանով հարստացման գործարանը, Նեթենզի միջուկային օբյեկտը և Սպահան քաղաքի միջուկային տեխնոլոգիաների կենտրոնը։ Այս օբյեկտները համարվում են Իրանում ուրանի հարստացման ամենակարևոր կենտրոններից[2][3]։
Fox News-ի տվյալներով, հարձակման ընթացքում կիրառվել է վեց հատ 30 000 ֆունտ քաշով «GBU-57» ռումբ, որոնք փոխանցվել են «Northrop B-2 Spirit» տեսակի աննկատ (ստելս) ռմբակոծիչների միջոցով, ինչպես նաև օգտագործվել է 30 հատ «Թոմահավկ» հրթիռ, արձակված սուզանավերից։
Դեպքը տեղի է ունեցել Իրանի դեմ Իսրայելի ռազմական գործողության ֆոնին, որը սկսվել էր հունիսի 13-ին, և դրան հաջորդած Իրանի պատասխան հարվածների շրջանակում[4]։
Վերլուծություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Միջազգային հարաբերությունների խորհրդի ավագ գիտաշխատող Ռեյ Թաքեյը հարվածները բնութագրել է որպես «նոր փուլ, որը կարող է առաջացնել խնդիրներ» և նշել է, որ Իրանն «ապահով կերպով ստիպված կլինի վերականգնել իր արժանապատվությունը»՝ հնարավոր է՝ ամերիկյան ռազմական օբյեկտների վրա հարձակման միջոցով[5]։
«Կարնեգի» հիմնադրամի միջազգային խաղաղության ավագ գիտաշխատող Քարիմ Սաջադփուրը նշել է, որ սա «ամենայն հավանականությամբ կբացի նոր գլուխ 46 տարի տևող ամերիկա-իրանական պատերազմի մեջ, այլ ոչ թե կավարտի այն»։ Նա հավելել է, որ Իրանի համար հասանելի հնարավոր պատասխան քայլերի մեծ մասը «համարժեք են մահապարտի պայթյունին», և որ «սա տրավմատիկ և նվաստացուցիչ իրադարձություն է» իրանցի ժողովրդի համար՝ թողնելով անորոշ, թե ինչ կերպ կարող է արձագանքել Իրանը։
Նյու Յորք Թայմս օրաթերթի տվյալներով՝ ԱՄՆ-ը կարող էր հարվածել Իրանի մի քանի միջուկային օբյեկտների՝ այն հաշվարկով, որ իսրայելական հարվածները քիչ հավանական է, որ պատճառեն ավելի մեծ վնաս և ընդամենը մոտ վեց ամիս կդանդաղեցնեն Իրանի միջուկային ծրագիրը[6]։
NBC News-ի թղթակից Մեթ Բրեդլին նշել է, որ իսրայելական ռազմական գործողությունը և նախագահ Թրամփի աջակցությունը Իսրայելին լայնորեն ընդունվում են իսրայելցիների կողմից։ Նա նշել է նաև, որ Իրանը և իր մերձավոր դաշնակիցների ցանցը զգալիորեն թուլացել են, սակայն զգուշացրել է, որ իրանական ռեժիմի փոփոխությունը, որի մասին խոսում են իսրայելացի քաղաքական գործիչները, կարող է լինել շատ ավելի բարդ։ Նա ընդգծել է նաև վտանգները՝ կապված ԱՄՆ օբյեկտների անվտանգության հետ տարածաշրջանում[7]։
CNN-ի վերլուծաբանը նշել է, որ ԱՄՆ-ը կարող է հարվածել նաև լրացուցիչ թիրախների, քանի որ «մտահոգություն կա, որ հիմա իրանցիները պատասխան հարված կհասցնեն»։ Նրա խոսքով, Իրանը կարող է հարվածել ԱՄՆ ռազմաբազաներին Կատարում, Արաբական Միացյալ Էմիրություններում, Սաուդյան Արաբիայում և Բահրեյնում, ինչպես նաև հնարավոր է՝ փորձի փակել Հորմուզի նեղուցը։
Ժողովրդավարության պաշտպանության հիմնադրամի գլխավոր տնօրեն Մարկ Դուբովիցը գրել է. «Սա տարածաշրջանի համար էական շրջադարձ է՝ միաժամանակ զգալիորեն նվազեցնելով ԱՄՆ-ի և Իսրայելի անվտանգության հիմնական սպառնալիքը»[8]։ Քլիֆորդ Մեյը հավելել է. «Սա մի «անվերջ պատերազմ» էր, մինչև նախագահ Թրամփը որոշեց դադարեցնել այն՝ թուլացնելով Իրանի իսլամիստական առաջնորդների ռազմական կարողությունները»[9]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Secretary of Defense Pete Hegseth and Chairman of the Joint Chiefs of Staff General Dan Caine Hold a Press Conference — 2025.
- ↑ «Donald J. Trump (@realDonaldTrump)». Truth Social (անգլերեն). 2025 թ․ հունիսի 22. Վերցված է 2025 թ․ հունիսի 22-ին.
- ↑ Maggie Haberman, Farnaz Fassihi, Eric Schmitt, Tyler Pager, Eric Nagourney (2025 թ․ հունիսի 21). «U.S. Enters War With Iran, Striking Fordo Nuclear Site: Live Updates». New York Times (անգլերեն). Վերցված է 2025 թ․ հունիսի 21-ին.
{{cite news}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - ↑ Fassihi, Farnaz; Kershner, Isabel; Odenheimer, Natan; Shear, Michael D. (2025 թ․ հունիսի 12). «Explosions and Buzzing Drones Heard as Israel and Iran Exchange New Wave of Attacks». New York Times (անգլերեն). Վերցված է 2025 թ․ հունիսի 21-ին.
- ↑ Maggie Haberman, Farnaz Fassihi, Eric Schmitt, Tyler Pager, Eric Nagourney (2025 թ․ հունիսի 21). «U.S. Enters War With Iran, Striking Fordo Nuclear Site: Live Updates». New York Times (անգլերեն). Վերցված է 2025 թ․ հունիսի 21-ին.
{{cite news}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - ↑ Maggie Haberman, Farnaz Fassihi, Eric Schmitt, Tyler Pager, Eric Nagourney (2025 թ․ հունիսի 21). «U.S. Enters War With Iran, Striking Fordo Nuclear Site: Live Updates». New York Times (անգլերեն). Վերցված է 2025 թ․ հունիսի 21-ին.
{{cite news}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - ↑ «How Israel could react to U.S. strikes on Iran». NBC News (անգլերեն). 2025 թ․ հունիսի 22. Վերցված է 2025 թ․ հունիսի 22-ին.
- ↑ «'Completely and Totally Obliterated': U.S. Strikes Iranian Nuclear Facilities, Including Underground Fordow Enrichment Site». Фонд защиты демократий (անգլերեն). 2025 թ․ հունիսի 21. Վերցված է 2025 թ․ հունիսի 22-ին.
- ↑ «'Completely and Totally Obliterated': U.S. Strikes Iranian Nuclear Facilities, Including Underground Fordow Enrichment Site». Фонд защиты демократий (անգլերեն). 2025 թ․ հունիսի 21. Վերցված է 2025 թ․ հունիսի 22-ին.