Ամբրոուս Դադլի

Ամբրոուս Դադլի; անգլ.՝ Ambrose Dudley
Ծնվել է	1520-ականներ կամ 1530
Մահացել է	փետրվարի 21, 1590 կամ 1590
Մահվան վայր	Լոնդոն, Անգլիայի թագավորություն
Գերեզման	Collegiate Church of St Mary, Warwick
Մասնագիտություն	ռազմական գործիչ
Ամուսին	Anne Russell, Countess of Warwick?, Elizabeth Tailboys, 4th Baroness Tailboys of Kyme? և Anne Whorwood?
Ծնողներ	հայր՝ Ջոն Դադլի, Նորթամբերլանդի 1-ին դուքս, մայր՝ Ջեյն Դադլի, Նորթամբերլանդի դքսուհի
Զբաղեցրած պաշտոններ	Lord Lieutenant of Warwickshire?
Պարգևներ և ; մրցանակներ	և
Երեխաներ	John Dudley?
	Ստորագրություն;
	Ambrose Dudley, 3rd Earl of Warwick Վիքիպահեստում

Ամբրոուս ^[4] Դադլի^[5]^[6] ^[7]^[8]^[9] (անգլ.՝ Ambrose Dudley, 3rd Earl of Warwick 1520-ականներ կամ 1530^[1] - փետրվարի 21, 1590(1590-02-21)^[1] կամ 1590^[2], Լոնդոն, Անգլիայի թագավորություն), Ուորիկի կոմս, անգլիացի արիստոկրատ և զինվորական գործիչ, «իննօրյա թագուհու» ամուսնու` Գիլֆորդ Դադլիի և թագուհու սիրելիի՝ Ռոբերտ Դադլիի, եղբայրը։

Ամբրուսը Նորտումբերլենդի դքսի՝ Ջոն Դադլիի և նրա կնոջ՝ Ջեյն Գիլֆորդի, չորրորդ տղան է։ Տղայի հայրը Էդվարդ VI-ի տիրապետության ժամանակ գլխավորել է անգլիական կառավարությունը, իսկ դրանից հետո անհաջող կերպով փորձում էր իր հարսնացուին՝ Ջեյն Գրեյին, նստեցնել անգլիական գահին։ Ամբրուսը մասնակցել է հոր ինտրիգներին, 7 եղբայրների հետ միասին հայտնվել է Տաուրեում, որտեղից ազատվել է 1554 թվականի վերջին և 1555 թվականի սկզբին մոր, փեսայի և իր երկրորդ կնոջ ջանքերի շնորհիվ։ Դադլին ազատվելուց հետո մեկնել է զինվորական ծառայության Մարի I-ի ամուսնու՝ Ֆիլիպ II-ի մոտ։

Կաթոլիկ Մարի I մահից հետո գահին հայտնվում է բողոքական Եղիսաբեթ I-ը և Դադլիների ընտանիքը, որոնցից այդ ժամանակ ողջ էին մնացել միայն Ամրոուսը, Ռոբերտը, Մերին և Քեթրինը, ունենալով մեծ շնորհներ՝ հարուստ հողեր, տիտղոսներ և կարևոր պետական պաշտոններ։ Ռոբերտ Դադլին դառնում է թագուհու սիրելին, Մերին` նրա մերձավոր պալատական ազնվական օրիորդը։ Ամրոուզին վերադարձվում են հոր ժառանգական տիտղոսն ու սեփականությունը, որ բռնագրավվել էին 1553 թվականին։ Նա շարունակել է զինվորական ծառայությունը, 1562-1563 թվականներին հուգենոտական առաջին պատերազմում գլխավորել է անգլիական ուժերը և 1569 թվականին մասնակցել Հյուսիսային աբստամբության ճնշմանը։

Չնայած 3 ամուսնություններին Ամբրոուսը մահացել է առանց երեխաների։ Նրա երկու երեխաները` տղան և աղջիկը, մահացել են 1552 թվականին։ Ամբրոուսը ընկերություն էր անում իր եղբոր` Ռոբերտի հետ, ում հետ պաշտպանել է Անգլիական մաքրակրոնական շարժումը։ Նա մահացել է 1590 թվականին, առաջին հուգենոտական պատերազմի ժամանակ ստացած վնասվածքի պատճառով ոտքի անդամահատումից հետո։

Ծագում և վաղ տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դադլի Ամբրոուսը ծնվել է մոտ 1530 թվականին ^[10] և եղել է ապագա Նոտումբերլենդի դուքս Ջոն Դադլիի և նրա կնոջ՝ Ջեյն Գիլֆորդի ընտանիքի 13 երեխաներից չորրորդը^[11]։ Հոր կողմից Ամբրոուսը պատկանել է Դադլիների ընտանիքին, որոնց տոհմը ծագել է Սաթոնի Ռոլանդի՝ Հարվիի որդու ազգից, որը որպես բրետոնական նվաճողների Ալեն Կարմրամազի սերունդ՝ Սաթոնում ժառանգել է ավատական կալվածքներ։ XIV դարի սկզբին Սաթոնայի ընտանիքը, որի ժառանգը պապի կողմից Ամբրոուսն էր, ստացել է բարոն Դադլիի տիտղոսը^[12]։ Նրա պապը՝ ապագա Հենրի VII-ի խորհրդատու Էդմունդ Դադլին, թագավորի մահից հետո եղել է գանձապետ։ Հորական կողմից իր տատիկի՝ Եղիսաբեթ բարոնուհի Լեյլի միջոցով, Ռոբերտը Հարյուրամյա պատերազմի հերոսներ Ռիչարդ դե Բոշանի, կոմս Ուորիկի, Ջոն Տաբլոտի և Շրուսբերի կոմսի ժառանգորդն էր^[13]^[14]։

Ամբրոուսի ծնվելու ժամանակ հայրը ասպետ է եղել։ 1537 թվականին Ջոն Դադլին դարձել է փոխծովակալ, ավելի ուշ՝ լորդ–ծովակալ^[15], իսկ արդեն 1542 թվականին նա ստացել է Լայլի դերկոմսի տիտղոս, որը մի ժամանակ պատկանել է նրա մորը^[16]։ Էդվարդ VI-ի կառավարման սկզբում Ամրոուսի հայրը ստացել է Ուորիկի դքսի տիտղոս^[17], 1550 թվականին նա գլխավորել է Գաղտնի խորհուրդը, իսկ մեկ տարի անց Ջոնը ստացել է Նորտումբերլենդի դքսի տիտղոսը։ Ռոբերտի մայրը Աննա Բոլեյնի և Աննա Կլևացու կառավարման ժամանակ եղել է պալատական ազնվական օրիորդ^[18]։ Բոլեյնների արքունիքում նա հետաքրքրված էր ռեֆորմիստական կրոնով, և 1530–ական թվականների կեսերին ընտանիքը հայտնվել է ավետարանչական շրջանակներում^[19]։ Դադլին իր երեխաներին դաստիարակել է վերածնության հումանիզմի ոգով^[20]^[21]^[22]։ Ամբրոուսի ուսուցիչների մեջ էին մաթեմատիկոս և հերմետիստ Ջոն Դին և ճառախոս Թոմաս Ուիլսոնը^[21]^[23]։

1549 թվականի օգոստոսին Ամբրոուսը հոր և եղբոր հետ մասնակցել է Ռոբերտ Քեթի գյուղական բանակի ապստամբության ճնշմանը^[10]^[24]։ Լոնդոն վերադառնալով` Ամբրոուսը ձեռնադրվել է ասպետ ^[25] և ամուսնացել արդարադության հանգուցյալ նախարարի դստեր` Էն Հորվուդի հետ։ Ենթադրվում է, որ Ամբրոուսն առաջին ամուսնությունից ունեցել մեկ որդի, Ջոն անունով՝ ծնված մոտ 1545/1550 թվականներին և մահացած 1552 թվականին, ինչպես նաև մեկ աղջիկ, ով նույնպես մահացել է 1552 թվականին^[10]։ Այդ տարի անգլիական քրտինք հիվանդությունից մահացել է նաև Ամբրոուսի կինը։ Էն Դադլիի մահից հետո կարճ ժամանակ անց Ամբրոուսն ամուսնացել է երկրորդ անգամ, նրա ընտրյալը դարձել է Եղիսաբեթ Թեյլբոյզը՝ Թեյլբոյզի հարուստ բարոնուհին Կայմայից^[26]։ Ինչպես Ամբրուսի ավագ եղբայրը՝ Ջոնը, այնպես էլ Ամբրոուսը, վարում էին ակտիվ կյանք արքունիքում, մասնակցելով մրցախաղերի և ուրիշ միջոցառումների^[27]։

Ծագումնաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ամբրոուս Դադլի

16. Ջոն Սաթոն, առաջին Դադլի բարոնը (անգլ.՝ John Sutton, 1st Baron Dudley)

8. Ջոն Սաթոն և Էտերինգտոն

17. Եղիսաբեթ Բերկլի Բիվերստոունայից

2. Ջոն Դադլի, Նորտումբերլենդի առաջին կոմսը (կոմսական և դքսական տիտղոս)

20. Էդվարդ Գրեյ

10. Էդվարդ Գրեյ Լայլի առաջին դերկոմսը (անգլ.՝ Edward Grey, 1st Viscount Lisle)

21. Եղիսաբեթ Ֆերես, Ֆարեսի բարոնեսուհի Գրոուբիից

5. Եղիսաբեթ Գրեյ (անգլ.՝ Elizabeth Grey, 6th Baroness Lisle), Բարոնեսա Լայլ

22. Ջոն Տալբոտ, Լայնի առաջին դերկոմսը

11. Եղիսաբեթ Տալբոտ

23. Ջոան Չեդեր

1. Ամբրոուս Դադլի

24. Ջոն Գիլֆորդ

12. Ռիչարդ Գիլդֆորդ (անգլ.՝ Richard Guildford)

25. Էլիս Ուոլեր

6. Էդվարդ Գիլֆորդ (անգլ.՝ Edward Guildford)

26. Ջոն Փայմ

13. Էն Փայմ

3. Ջեյն Գիլֆորդ

28. Ռիչարդ Ուեստ, դե Լավ Վարի յոթերորդ բարոնը (անգլ.՝ Richard West, 7th Baron De La Warr)

14. Թոմաս Ուեստ (անգլ.՝ Thomas West, 8th Baron De La Warr), դե Լա Վարի ութերորդ բարոնը

29. Քեթրին Հանգերֆորդ

7. Էլեանոր Ուեսթ

30. Հյու Մարտիմեր Մարտիմեր հոլայից

15. Եղիսաբեթ Մորտիմեր

31. Էլյոնոր Կորնուոլ

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 ^2,8 Lundy D. R. The Peerage
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 Kindred Britain
↑ Гиляревский, Старостин, 1978, էջ 68
↑ «Burke's Peerage 107th Edition, Page 4214» (անգլերեն). Burke's Peerage, Baronetage & Knightage. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 18-ին.
↑ History of the orders of knighthood of the British Empire, 1842, էջ lxvi
↑ Sidney, Kuin, 2012, էջ 1379
↑ New Gallery, 1890, էջ 261
↑ Fletcher, MacCulloch, 2015, էջ 105
↑ ^10,0 ^10,1 ^10,2 Adams, 2004
↑ Loades, 1996, էջ 238
↑ Wilson, 1981, էջեր 1—4
↑ Wilson, 1981, էջեր 1, 3
↑ Adams, 2002, էջեր 312—313
↑ Loades, 1996, էջեր 23, 34, 55
↑ Adams, 2002, էջ 316
↑ Loades, 1996, էջ 90
↑ Loades, 1996, էջ 41
↑ MacCulloch, 1999, էջեր 52—53
↑ Wilson, 1981, էջեր 11, 15—16
↑ ^21,0 ^21,1 French, 1987, էջ 33
↑ Chapman, 1962, էջ 65
↑ Chamberlin, 1939, էջեր 56—57
↑ Wilson, 1981, էջ 31
↑ Wilson, 1981, էջ 41
↑ Wilson, 1981, էջ 46
↑ Wilson, 1981, էջ 42

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Adams, Simon (1995): Household Accounts and Disbursement Books of Robert Dudley, Earl of Leicester, 1558–1561, 1584–1586 Cambridge University Press 0-521-55156-0
Adams, Simon (2002): Leicester and the Court: Essays in Elizabethan Politics Manchester University Press 0-7190-5325-0
Adams, Simon (2008a): "Dudley, Ambrose, earl of Warwick (c.1530–1590)" Oxford Dictionary of National Biography online edn. Jan 2008 (subscription required) Retrieved 2010-04-06
Adams, Simon (2008b): "Dudley, Anne, countess of Warwick (1548/9–1604)" Oxford Dictionary of National Biography online edn. Jan 2008 (subscription required) Retrieved 2010-06-11
Adams, Simon (2008c): "Dudley, Robert, earl of Leicester (1532/3–1588)" Oxford Dictionary of National Biography online edn. May 2008 (subscription required) Retrieved 2010-04-03
Bruce, John (1844): Correspondence of Robert Dudley, Earl of Leycester, during his Government of the Low Countries, in the Years 1585 and 1586 Camden Society
Chamberlin, Frederick (1939): Elizabeth and Leycester Dodd, Mead & Co.
Duke, A. C.; Tamse, C.A., eds. (1977). Britain and the Netherlands: Volume VI War and Society Paper Delivered to the Sixth Anglo-Dutch Historical Conference. Martinus Nijhoff.
French, Peter (2002): John Dee: The World of an Elizabethan Magus Routledge 0-7448-0079-X
Hammer, P.E.J. (2003): Elizabeth's Wars: War, Government and Society in Tudor England, 1544–1604 Palgrave Macmillan 978-0-333-91943-9
Ives, Eric (2009): Lady Jane Grey: A Tudor Mystery Wiley-Blackwell 978-1-4051-9413-6
Jenkins, Elizabeth (2002): Elizabeth and Leicester The Phoenix Press 1-84212-560-5
Loades, David (1996): John Dudley, Duke of Northumberland 1504–1553 Clarendon Press 0-19-820193-1
Loades, David (2008): "Dudley, John, duke of Northumberland (1504–1553)" in Oxford Dictionary of National Biography online edn. Oct 2008 (subscription required) Retrieved 2010-04-04
Owen, D.G. (ed.) (1980): Manuscripts of The Marquess of Bath Volume V: Talbot, Dudley and Devereux Papers 1533–1659 HMSO 0-11-440092-X
Stone, Lawrence (1967): The Crisis of the Aristocracy, 1558–1641: Abridged Edition Oxford University Press 0-19-500274-1
Warwick, Frances Countess of (1903): Warwick Castle and its Earls Vol. I Hutchinson & Co.
Wilson, Derek (1981): Sweet Robin: A Biography of Robert Dudley Earl of Leicester 1533–1588 Hamish Hamilton 0-241-10149-2

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ամբրոուս Դադլի» հոդվածին։

[_fa7e151c56a53004-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_0781e7a20bcb40a0-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 ^2,8 Lundy D. R. The Peerage

[_5b99efee5a9049a0-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 Kindred Britain

[Гиляревский,_Старостин—1978——68-4] Гиляревский, Старостин, 1978, էջ 68

[5] «Burke's Peerage 107th Edition, Page 4214» (անգլերեն). Burke's Peerage, Baronetage & Knightage. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 18-ին.

[History_of_the_orders_of_knighthood_of_the_British_Empire—1842——lxvi-6] History of the orders of knighthood of the British Empire, 1842, էջ lxvi

[Sidney,_Kuin—2012——1379-7] Sidney, Kuin, 2012, էջ 1379

[New_Gallery—1890——261-8] New Gallery, 1890, էջ 261

[Fletcher,_MacCulloch—2015——105-9] Fletcher, MacCulloch, 2015, էջ 105

[Adams—2004——-10] 10,0 ^10,1 ^10,2 Adams, 2004

[Loades—1996——238-11] Loades, 1996, էջ 238

[Wilson—1981——1—4-12] Wilson, 1981, էջեր 1—4

[Wilson—1981——1,_3-13] Wilson, 1981, էջեր 1, 3

[Adams—2002——312—313-14] Adams, 2002, էջեր 312—313

[Loades—1996——23,_34,_55-15] Loades, 1996, էջեր 23, 34, 55

[Adams—2002——316-16] Adams, 2002, էջ 316

[Loades—1996——90-17] Loades, 1996, էջ 90

[Loades—1996——41-18] Loades, 1996, էջ 41

[MacCulloch—1999——52—53-19] MacCulloch, 1999, էջեր 52—53

[Wilson—1981——11,_15—16-20] Wilson, 1981, էջեր 11, 15—16

[French—1987——33-21] 21,0 ^21,1 French, 1987, էջ 33

[Chapman—1962——65-22] Chapman, 1962, էջ 65

[Chamberlin—1939——56—57-23] Chamberlin, 1939, էջեր 56—57

[Wilson—1981——31-24] Wilson, 1981, էջ 31

[Wilson—1981——41-25] Wilson, 1981, էջ 41

[Wilson—1981——46-26] Wilson, 1981, էջ 46

[Wilson—1981——42-27] Wilson, 1981, էջ 42

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]