Ալի Ռեզա Փահլավի I
Ալի Ռեզա Փահլավի I | |
---|---|
![]() | |
Ծնվել է | մարտի 1, 1922[1] |
Ծննդավայր | Թեհրան, Իրան |
Մահացել է | հոկտեմբերի 17, 1954[1] (32 տարեկան) |
Մահվան վայր | Մազանդարան, Իրան |
Քաղաքացիություն | Իրան |
Կրթություն | Հարվարդի համալսարան |
Ամուսին | Christiane Cholesky? |
Ծնողներ | հայր՝ Ռեզե-Շահ Փահլավի, մայր՝ Tadj ol-Molouk of Iran? |
Երեխաներ | Patrick Ali Pahlavi? և Christian Joachim Pahlavi? |
![]() |
Ալի Ռեզա Փահլավի (պարս.՝ علیرضا پهلوی, մարտի 1, 1922[1], Թեհրան, Իրան - հոկտեմբերի 17, 1954[1], Մազանդարան, Իրան), իրանցի շահ Ռեզա Շահ Փահլավիի երկրորդ որդին և Մոհամմադ Ռեզա Փահլավի եղբայրը։ Եղել է Փահլավիների դինաստիայի անդամ։
Կրթություն և ամուսնություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1944 թվականին միացել է ֆրանսիական բանակին և այնտեղ ծառայել մինչև 1947 թվականը, հետո վերադարձել է Իրան։ Ֆրանսիայում իր ծառայության ընթացքում Ալի Ռեզան ամուսնացել է Քրիստիանե Շուլուսկի անունով ֆրանս-լեհական ծագումով այրու հետ: Քրիստիանեն եղել է ֆրանսիացի մաթեմատիկոս Անդրե-Լուի Կոլեսկու դուստրը և «Խոլեսկու մաթեմատիկական խնդրի» հեղինակը: Դովիլում կայացած ամենագեղեցիկ ոտքի մրցույթի ժամանակ գրավել է առաջին հորիզոնականը և թագադրվել է Մառլեն Դիտրիխի կողմից[2]։ Ալի Ռեզան որդեգրել է Քրիստիանեի չորսամյա որդուն՝ Քրիստիան Փահլավին և նրան տվել իր ազգանունը: Ալի Ռեզան և Քրիստիանեին ունեցել են որդի՝ Ալի Պատրիկ Փահլավին, սակայն իրանական դատարանը չի ճանաչել այդ ամուսնությունը և զույգն ստիպված ապրել է Փարիզում։
Դժգոհ լինելով Մոհամմադ Մոսադեղի կառավարության իրադարձությունների նկատմամբ իր եղբայրների պասիվ դիրքորոշումից՝ Ալի Ռեզան հիմնել է «Շահի ֆիդայիները»։ Ի տարբերություն իր եղբայրների՝ նա ակտիվորեն աջակցել է շահական ռեժիմին և արդյունավետ գործողություններ է ձեռնարկել Մոսադեղի կառավարության դեմ։ Նա առանցքային դեր է խաղացել 1953 թվականի փետրվարի 28-ի իրադարձությունների կազմակերպման գործում՝ կոչ անելով և մոբիլիզացնելով այնպիսի ավազակների, ինչպիսիք են Թայեբ Հաջ Ռեզային, Հոսեյն Էսմայիլի Փուրը (Ռամազան Յեկի) և Շաբան Ջաֆարին: Բոլոր նրանք, որոնք մոբիլիզացվել են փետրվարի 28-ին Մոսադեղի դեմ ցույցեր կազմակերպելու և շահին աջակցելու համար, նույնպես ունեցել են նման դերակատարում[3]։
1953 թվականի նոյեմբերի 21-ին Ալի Ռեզա Փահլավին նշանակվել է Բանակի սպորտային ասոցիացիայի ղեկավար[4]։
Մահ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ալի Ռեզան մահացել է 1954 թվականի հոկտեմբերի 17 - ին՝ Ալբորզի լեռներում տեղի ունեցած ավիովթարի ժամանակ[5][6]։
Պարգևատրումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ազգային պարգևատրումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Փահլավիի շքանշան
Մարտական վաստակի առաջին աստիճանի շքանշան (1937)
Մարտական վաստակի երկրորդ աստիճանի շքանշան (1937)
Առաջին աստիճանի փառքի շքանշան (1937)
Արտասահմանյան պարգևատրումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ Brezinski, Claude; Tournès, Dominique (6 August 2014). André-Louis Cholesky: Mathematician, Topographer and Army Officer. Springer. ISBN 978-3-319-08135-9.
- ↑ Rahnema, Ali (24 November 2014). Behind the 1953 Coup in Iran: Thugs, Turncoats, Soldiers, and Spooks. Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-07606-8.
- ↑ Dr. Baqer Agheli (1387), «روزشمار تاريخ ايران: از مشروطه تا انقلاب اسلامي», Chronology of Iran's History from Constitutionalism to the Islamic Revolution Volume Two, Tehran: Namek, էջ 23, ISBN 964-6895-53-0
- ↑ Hugh Montgomery-Massingberd (1980). Burke's Royal Families of the World. Vol. II. Burke's Peerage. էջ 149. ISBN 0-85011-029-7.
- ↑ James D Cockcroft (1989). Mohammed Reza Pahlavi, Shah of Iran. New York; Philadelphia, PA: Chelsea House Publishers. էջ 79. ISBN 9781555468477.
![]() | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալի Ռեզա Փահլավի I» հոդվածին։ |
|