Ալեքսեյ Լոսով
Ալեքսեյ Լոսով | |
---|---|
Ծնվել է | սեպտեմբերի 10 (22), 1893[1][2][3] կամ սեպտեմբերի 22, 1893[3] |
Ծննդավայր | Նովոչերկասկ, Դոնի զորքի մարզ, Ռուսական կայսրություն |
Մահացել է | մայիսի 24, 1988[4][2][3] (94 տարեկան) |
Մահվան վայր | Մոսկվա, ԽՍՀՄ |
Գերեզման | Վագանկովյան գերեզմանատուն |
Քաղաքացիություն | Ռուսական կայսրություն, Խորհրդային Ռուսաստան և ԽՍՀՄ |
Կրթություն | Մոսկվայի համալսարանի պատմաբանասիրական ֆակուլտետ և Մոսկվայի կայսերական համալսարան |
Կոչում | պրոֆեսոր |
Գիտական աստիճան | բանասիրական գիտությունների դոկտոր և պատվավոր դոկտոր (1943) |
Ազդվել է | Նիկոլայ Բերդյաև, Վլադիմիր Սոլովյով, Էդմունդ Հուսերլ, Անրի Բերգսոն, Պավել Ֆլորենսկի, Սեմյոն Ֆրանկ, Ֆեոդոր Դոստոևսկի, Gustav Shpet? և Իմանուիլ Կանտ |
Մասնագիտություն | դասական բանասեր, փիլիսոփա, երաժշտության ուսուցիչ, կլասիցիստ, գրող, թարգմանիչ և պատմաբան |
Աշխատավայր | Մոսկվայի պետական մանկավարժական համալսարան |
Ամուսին | Loseva-Sokolova Valentina Mikhailovna? |
Պարգևներ և մրցանակներ |
Ալեքսեյ Ֆյոդորովիչ Լոսով (Алексе́й Фёдорович Ло́сев) կամ Անդրոնիկ` որպես վանական, (սեպտեմբերի 10 (22), 1893[1][2][3] կամ սեպտեմբերի 22, 1893[3], Նովոչերկասկ, Դոնի զորքի մարզ, Ռուսական կայսրություն - մայիսի 24, 1988[4][2][3], Մոսկվա, ԽՍՀՄ), Նովոչերկասկ, XX րդ դարի ռուս խորհրդային փիլիսոփա։ Թարգմանիչ, գրող, ԽՍՀՄ մշակույթի ականավոր գործիչ, պրոֆեսոր, բանասիրական գիտությունների դոկտոր։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծնվել է Դոնի կազակի՝ ֆիզիկայի, մաթեմատիկայի երաժշտության ուսուցչի և քահանայի դստեր ընտանիքում[5]։ Հայրը լքել է ընտանիքը, իսկ Լոսովին մեծացրել է մայրը[6]։ Ավարտել է Նովոչերկասկի դասական գիմնազիան ոսկե մեդալով[5]։ 1911 թվականին ընդունվել է Մոսկվայի համալսարանի պատմա-բանասիրական ֆակուլտետը։ 1915 թվականին ավարտել է Մոսկվայի համալսարանի պատմաբանասիրական ֆակուլտետի միանգամից երկու՝ փիլիսոփայական և դասական բանասիրության բաժինները։ 1914 թվականին գիտական առաքելությամբ այցելել է Բեռլին[5], որն ավարտվել է Առաջին համաշխարհային պատերազմի բռնկումով։ Համալսարանի Պրոֆեսոր Իվանովիչ Նովոսադսկիու ղեկավարությամբ-պաշտպանել է թեկնածուական աշխատությունը «Աշխարհի նկատմամբ Էսքիլեսի վերաբերմունքի մասին», որը հավանության է արժանացել սիմվոլիստ բանաստեղծ Իվանով Վյաչեսլավ Իվանովի կողմից։ Մնացել է դասական բանասիրության ամբիոնում[5]. В 1910-ական թվականներին դասավանդել է Ալֆերովսկի կանանց գիմնազիայում[7]։
Եղել է ուսուցիչ մոսկովյան վարժարաններում՝՝ միաժամանակ պատրաստվելով մագիստրոսական քննություններին, որոնք հաջողությամբ հաղթահարել է 1917 թվականին։ Մոտ երեք տարի «Դասական բանասիրություն» է դասավանդել Նիժնի Նովգորոդի համալսարանում, որտեղ նա ընտրվել է պրոֆեսոր (1919) [8]։
Մոտիկից ծանոթացել է բազմաթիվ կրոնական փիլիսոփաների հետ։ Եղել է զրուցակիցը ֆրանկ Սեմյոն Լյուդվիգովիչին, Նիկոլայ Ալեքսանդրովիչ Բերդյաևին, Վալենտին Ֆերդինանդովիչ Ասմուսային, Պավել Ալեքսանդրովիչ Ֆլորենսկու աշակերտին։
Նրան թույլ չեն տվել դասավանդել փիլիսոփայություն։ Նիժնի Նովգորոդի Պետական Համալսարանում զբաղեցրել է դասական բանասիրության (1919) պրոֆեսորի պաշտոնը, իսկ Մոսկվայի Չայկովսկու անվան կոնսերվատորիայում (1922-1929)՝ գեղագիտության պրոֆեսորի։
Դասավանդել է 2-րդ ՄՊՀ-ի Գիտությունների պետական գեղարվեստական ակադեմիայում։ Որպես երաժշտական գիտության ինստիտուտի գիտաշխատող (1922), Լոսովը նպաստել է երաժշտության, փիլիսոփայության զարգացմանը։ 1922 թվականին ամուսնացել է նախկին գործարարի դուստր Վալենտինա Սոկոլովայի հետ, որի բնակարանում Լոսովը սենյակ էր վարձել 1918 թվականից։ Զույգը պսակվել է Իլյինսկի տաճարում՝ Սերգիև Պոսադայում։
Լոսովա ամուսիններն ընդունել են Անդրոնիկի և Աֆանասիայի վանական անունները։ Գաղտնի վանականությունը կիրառվում էր 20-րդ դարում եկեղեցու դեմ հալածանքների ժամանակ։ Վանականի զգեստից հագնում էր միայն գլխարկը։ «Աստված անուն չէ, բայց անունը Աստված է»։ Որպես անտիկ գեղագիտության ուսումնասիրության մաս՝ բառ և սիմվոլ։ Նա ուսումնասիրել է անվան փիլիսոփայությունը որպես աշխարհի «սկզբնական էություն»։
Կտրուկ բեկումը իր կյանքում պատճառ է դարձել «Առասպելի դիալեկտիկա» գրքի գրությանը (1930), որտեղ նա մերժել է մարքսիզմը և պաշտոնական փիլիսոփայությունը՝ դիալեկտիկական մատերիալիզմը։ Նա իր կնոջ հետ ձերբակալվել է 1930 թվականի ապրիլին «ճշմարիտ ուղղափառ եկեղեցի» Եկեղեցական-քրիստոնեական միապետական կազմակերպության գործով և դատապարտվել 10 տարվա ազատազրկման։ Բանտարկության արդյունքում գրեթե ամբողջությամբ կորցրել է տեսողությունը։ Գորկիի առաջին կնոջ Եկատերինա Պեշկովայի միջնորդության շնորհիվ 1933 թվականին նա և նրա կինը, որ դատապարտված էին 5 տարի, ազատ են արձակվել[9][10]։ Աքսորից վերադառնալուց հետո հանգել է մատերիալիստական դիալեկտիկային՝ ներկայացնելով իր հետազոտության մեջբերումները Կարլ Մարքսից և Լենինից։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Большая российская энциклопедия (ռուս.) — М.: Большая российская энциклопедия, 2004.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Исаев Ю. Н. Чувашская энциклопедия (ռուս.) — Чувашское книжное издательство, 2006. — 2567 с. — ISBN 978-5-7670-1471-2
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Педагоги и психологи мира (ռուս.) — 2012.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Эстетика и теория искусства XX века: Хрестоматия / Сост. Н. А. Хренов, А. С. Мигунов. — М.: Прогресс-Традиция, 2007. С. 222 / Кондаков, Игорь Вадимович
- ↑ Императорский Московский университет, 2010, էջ 395
- ↑ Алферовская гимназия. Архивы Свободы / Архив 1997—2004
- ↑ Императорский Московский университет, 2010, էջ 396
- ↑ Малинаускене Н. Алексей Федорович Лосев. Личность и наследие // Православие.ru, 19.11.2010.
- ↑ ЛОСЕВ Алексей Фёдорович(չաշխատող հղում)// Туристическая Москва — Информационно-библиографический ресурс ЦУНБ им. Н. А. Некрасова.
- Սեպտեմբերի 22 ծնունդներ
- 1893 ծնունդներ
- Ռուսական կայսրությունում ծնվածներ
- Մայիսի 24 մահեր
- 1988 մահեր
- Մոսկվա քաղաքում մահացածներ
- Վագանկովյան գերեզմանատանը թաղվածներ
- Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանի ասպետներ
- ԽՍՀՄ Պետական մրցանակի դափնեկիրներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Խորհրդային փիլիսոփաներ
- Փիլիսոփաներ այբբենական կարգով
- Ռուսական կայսրության բանասերներ