Ալեքսանդր Անկվաբ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ալեքսանդր Անկվաբ
 
Կուսակցություն՝ Aitaira? և ԽՄԿԿ
Կրթություն՝ Ռոստովի պետական համալսարան
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ
Ծննդյան օր դեկտեմբերի 26, 1952(1952-12-26) (71 տարեկան)
Ծննդավայր Սուխում, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն  ԽՍՀՄ,  Ռուսաստան,  Աբխազիայի Հանրապետություն և  Վրաստան
 
Ինքնագիր Изображение автографа

Ալեքսանդր Անկվաբ (աբխ.՝ Алеқсандр Золотинска-иԥа Анқәаб, դեկտեմբերի 26, 1952(1952-12-26), Սուխում, ԽՍՀՄ), Աբխազիայի պետական և քաղաքական գործիչ, Աբխազիայի մասամբ ճանաչված Հանրապետության երրորդ նախագահ, 2011 թվականի օգոստոսի 28-ից մինչև 2014 թվականի հունիսի 1-ը։ Բացի Աբխազիայից, ունի Ռուսաստանի Դաշնության քաղաքացիություն։

Խորհրդային տարիներին ծառայել է միլիցիայում, աշխատել է կոմերիտական պաշտոններում։ Վրաց-աբխազական հակասությունների աճով 1980-ականների վերջին ազատվել է Վրաստանի ԽՍՀ Ներքին գործերի նախարարի տեղակալի պաշտոնից և մեկնել Աբխազիա։ Վրաց-աբխազական պատերազմի ժամանակ զբաղեցրել Է Աբխազիայի ներքին գործերի նախարարի պաշտոնակատարի պաշտոնը։ 1994-2003 թվականներին ապրել է Ռուսաստանում, զբաղվել է բիզնեսով, անձնական միջոցներով աջակցել է աբխազական մշակույթի զարգացմանն ու պահպանմանը։

Աբխազիա վերադառնալուց հետո ստեղծել է «Վերածնունդ» շարժումը (աբխ.՝ Айтайра) և սատարել է նախագահական ընտրություններում Սերգեյ Բաղապշին։ Վերջինիս հաղթանակից հետո ստացել է վարչապետի պաշտոնը, իսկ հաջորդ ընտրություններում նրա հետ առաջադրվել է փոխնախագահի պաշտոնում և հաղթանակ տարել։ 2011 թվականի մայիսին երկրի նախագահ Սերգեյ Բաղապշի ծանր հիվանդության պատճառով ստանձնել է նրա պարտականությունները։ Արտահերթ ընտրություններում, որն անցկացվել է գործող նախագահի մահից հետո, հաղթանակ է տարել և դարձել Աբխազիայի նախագահ։ Նախագահի պաշտոնից հրաժարական է տվել մինչև լիազորությունների ժամկետի ավարտը՝ կապված հանրապետությունում տեղի ունեցող հուզումների հետ, որոնց ընթացքում ընդդիմությունը ճնշում է գործադրել Անկվաբի վրա։

2017 թվականի մարտի 12-ին ընտրվել է Ժողովրդական ժողովի՝ Աբխազիայի խորհրդարանի պատգամավոր։

Անկվաբի քաղաքական գործունեության ընթացքում 2005-2012 թվականներին նրա դեմ Աբխազիայում վեց մահափորձ է կատարվել։ Կասկածյալների ձերբակալությունից հետո պարզվել է, որ բացի հայտնիներից, գոյություն են ունեցել երեք մահափորձի ծրագրեր, որոնք չեն իրականացվել կազմակերպիչների կողմից։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վաղ տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ալեքսանդր Անկվաբը ծնվել է 1952 թվականի դեկտեմբերի 26-ին Սուխումում[1][2], այլ տվյալներով՝ Աբխազական Ինքնավար Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության Հուապ Գուդաութայի շրջանի՝ հոր հայրենի գյուղում[1][3] և երեք երեխաներից ավագն էր Զոլոտինսկի Անկվաբի միլիցիոների աբխազական ընտանիքում[Ն 1][1]։

Մանկությունն ու պատանեկությունը անցել են Աբխազիայի մայրաքաղաքում, այնտեղ նա ավարտել է № 16 դպրոցը և 1970 թվականին ընդունվել Ռոստովի պետական համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետ։ Նրա հոր ստացած վնասվածքի պատճառով Ալեքսանդրը ստիպված է եղել վաղաժամկետ ավարտել ուսումը համալսարանում[1], այդ պատճառով 1974 թվականին[2] նա իր համակուրսեցիներից մեկ տարի շուտ է հանձնել ավարտական քննությունները[1]։

Աշխատանք ԽՍՀՄ պետական մարմիններում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տուն վերադառնալուց հետո, 1975 թվականին, Ալեքսանդր Անկվաբը Աբխազիայի կոմերիտմիության մարզային կոմիտեի միջոցով որպես խորհրդատու տեղավորվել Է Աբխազիայի ՀԽՍՀ արդարադատության նախարարությունում։ Այնտեղից նա աշխատանքի է անցել ՎՎրաստանի ԼԿԵՄ մարզային կոմիտեում, որտեղ զբաղեցնում էր հրահանգչի, իսկ ավելի ուշ՝ բաժնի վարիչի պաշտոնը։ Դրանից հետո նա ընտրվել է ԼԿԵՄ Գուդաութայի շրջկոմի քարտուղար[1]։

1978 թվականին Անկվաբը զբաղեցրել է Գուդաութայի ոստիկանության պետի պաշտոնը՝ դառնալով ԽՍՀՄ ՆԳՆ մարմինների ամենաերիտասարդ ղեկավարներից մեկը։ Նրա ղեկավարության ժամանակ Ներքին գործերի շրջանային բաժնին կից ստեղծվել է երգչախումբ, որը 1979 թվականին դարձել է շրջանի լավագույն երգչախմբային կոլեկտիվը։ 1981-1983 թվականներին Անկվաբն աշխատել է Վրացական ԽՍՀ Կոմկուսի Կենտկոմի աշխատակազմում տարբեր վարչական պաշտոններում, իսկ 1984 թվականին զբաղեցրել Է Վրացական ԽՍՀ ներքին գործերի նախարարի քաղաքական պատրաստության տեղակալի պաշտոնը[1]։

1990 թվականի մայիսին Վրաստանում հակաաբհազական տրամադրությունների ալիքի ժամանակ Անկվաբը զեկույց էր ներկայացրել հանրապետության ՆԳՆ-ից հեռացման մասին և տեղափոխվել Սուխումի։ Դրանից հետո նա ոչ մի տեղ չի աշխատել, ըստ Անկվաբի, «շրջում էր ընկերների ու հարազատների հետ»[1]։

Նշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Նման անուն նա ստացել Է Աբխազական երկաթուղու շինարարներից մեկի ՝ Զոլոտինսկի ազգանունով ինժեների պատվին։ Քանի որ աբխազները չգիտեին անունը և ազգանունը, Զոլոտինսկի անունը շատ տարածված էր[4].

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Կաղապար:ВТ-ЛП
  2. 2,0 2,1 Фаличев, 2012
  3. «Александр Анкваб. Биография». Газета.ру. 2011. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
  4. «Покушение на мир в Абхазии». Апсны.ру. 2007 թ․ հուլիսի 11. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.