Ալեքպեր Մամեդով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ալեքպեր Մամեդով
Քաղաքացիությունը  ԽՍՀՄ և  Ադրբեջան
Ծննդյան ամսաթիվ մայիսի 9, 1930(1930-05-09)[1]
Ծննդավայր Բաքու, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահվան ամսաթիվ հուլիսի 28, 2014(2014-07-28)[2] (84 տարեկան)
Մահվան վայր Բաքու, Ադրբեջան
Հասակ 172 սանտիմետր
Քաշ 69 կիլոգրամ
Դիրք հարձակվող

Ալեքպեր Ամիր օղլի Մամեդով (ադրբ.՝ Ələkbər Əmir oğlu Məmmədov, մայիսի 9, 1930(1930-05-09)[1], Բաքու, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - հուլիսի 28, 2014(2014-07-28)[2], Բաքու, Ադրբեջան), խորհրդային ֆուտբոլիստ և մարզիչ, հարձակվող։ ԽՍՀՄ սպորտի վաստակավոր վարպետ (1960), ԽՍՀՄ վաստակավոր մարզիչ (1990)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բաքվի «Սպարտակ» պատանեկան ֆուտբոլային թիմի սանը[3]։

Հանդես է եկել Բաքվի Նեֆթչիյում (1948-1953, 1960-1962), Մոսկվայի Դինամոյում (1954-1959)։ ԽՍՀՄ Բարձրագույն խմբում անցկացրել է 185 հանդիպում, խփել է 56 գոլ։ 1954, 1955, 1957, 1959 թվականներին դարձել է ԽՍՀՄ չեմպիոն։ Մասնակցել է միջազգային խաղերի. Լև Յաշինի հիշողություններից՝ «Միլանի» հետ խաղի մասին․

Ալեքպեր Մամեդով ... Միլան. 1955 թվական սեպտեմբերի 4։ Սան Սիրո մարզադաշտ։ Տրիբունաներում 100000 հանդիսական կա, մարզադաշտի շուրջը՝ 10000 մեքենա։ Մոսկվայի Դինամո թիմը առաջին խորհրդային թիմն էր, որը ժամանել էր Իտալիա։ Այդ ժամանակ նա աշխարհի կրկնակի չեմպիոնի տիտղոս էր կրում։ Հանդիպմանը հատուկ ժամանել են Շվեյցարիայի, Ֆրանսիայի և Գերմանիայի ֆուտբոլի մասնագետները։ Իտալացի երկրպագուները, հիշելով, թե ինչպես երկու ամիս առաջ Միլանը 4:2 հաշվով հաղթեց Դինամոյին, ուրախությամբ կանխագուշակեց Մոսկվայի պարտությունը իտալական խաղադաշտում:

Առաջին խաղակեսը 25-րդ րոպեին Գուննար Նորդալը՝ ֆենոմենալ ռմբարկուի ռեկորդակիր (225 գոլ՝ 235 խաղում), բարձր ցատկում գլխով գնդակն ուղարկեց դինամոյականների դարպասի վերին անկյունը։ 0։ 1. ստադիոնը պայթել է ծափահարություններով, սուլոցներով և հաղթական քայլով։

... Երկրորդ խաղակեսում դինամոյականներն անմիջապես գրոհում են։

- Երեք րոպե անց Ալեքպեր Մամեդովը Յուրի Կուզնեցովի մատուցմամբ գեղեցիկ հարվածով խփում է պատասխան գոլը։ 1: 1:

Մարզադաշտը ցնցել է նաև անսպասելիությունից սառեցումից․․․

․․․Առաջին գոլից 13 րոպե անց՝ Ռիժկինի արագ անցումը, տուգանային կենտրոնի հստակ մատուցումը, որին կրկին դուրս է գալիս Մամեդովը, հետևում է վայրկենական պոռթկումը, և դարպասապահի հետ մենակ մնալով՝ Ալեքպերը 16 մետրից սառնասրտորեն գնդակահարում է Բուֆոնին, 2։ 1։ Ընդամենը երկու րոպե է անցնում, երբ մարզադաշտը պայթում է ծափահարություններով. Շաբրովը մտնում է տուգանային հրապարակ և դիպչում է վազող Մամեդովին, որը մեկ շարժման մեջ է մշակում գնդակը և այն ուղարկում դարպաս։ 3։ 1։ Եզրափակիչ սուլիչից 20 րոպե առաջ Յու. Կուզնեցովի հստակ փոխանցումից Ա. Մամեդովն այդ խաղում անցկացնում է իր ... 4 գնդակը։ Հյուրերի գործողությունները նվաճում են հանդիսատեսին, տանտերերը նետվում են մոսկովյան դարպասի գրոհին, սակայն Լ․ Յաշինի գլխավորած պաշտպանությունը զգոն է։ Ալեքպերը բացառապես տեխնիկ է, ով ունի բնօրինակ շրջանցում, լավ կողմնորոշվում է դաշտում, նա հարձակման իսկական առաջնորդ էր։

1958-1959 թվականներին ԽՍՀՄ հավաքականում անցկացրել է 4 հանդիպում։ 1960 թվականին Եվրոպայի առաջնության ընտրական խաղերի մասնակից։

Բաքվի Նեֆթյանիկի ավագ մարզիչ՝ 1963-1965 թվականների օգոստոսին, 1971-1972 թվականների մայիս։ Նրա ղեկավարությամբ 1971 թվականին թիմը ԽՍՀՄ Գավաթի կիսաեզրափակիչի մասնակից էր։

1953 թվականին ավարտել է ադրբեջանական արդյունաբերական ինստիտուտը, 1959 թվականին՝ ադրբեջանական Գիֆկեին կից մարզիչների դպրոցը։ Ավարտել է ադրբեջանական արդյունաբերական ինստիտուտը, 1959 թվականին ադրբեջանական Գիֆկիին կից մարզիչների դպրոցը։ 1962 թվականի օգոստոսից Ազգիֆկա ֆուտբոլի ամբիոնի դասախոս, 1965 թվականի սեպտեմբերից բժշկական ինստիտուտի ամբիոնի դասախոս։ Ժողովրդական տնտեսության ինստիտուտի ֆիզկուլտուրայի ամբիոնի վարիչ 1966-1970 թվականներին և միաժամանակ Բաքվի ֆուտբոլի դպրոցի տնօրեն։ Ազինխայի ֆիզկուլտուրայի, ապա Ադրբեջանի պետական նավթային ակադեմիայի ամբիոնի վարիչ 1972 թվականի հուլիսից, պրոֆեսոր (1993)։

«Սևինջ» ակումբի հանրապետական շտաբի նախագահ (Կաշվե գնդակ) 1972-1990 թվականներին։

1993 թվականին եղել է Ադրբեջանի հավաքականի գլխավոր մարզիչ։

Մահացել է 2014 թվականի հուլիսի 28-ին Բաքվում[4]։

Մատենագիտություն

  1. Մամեդով Ալեքպեր Ամիր օղլի՝ «Երեք մայրցամաքներում»։ Ազերներշ, Բաքու։ 1963. 148 էջ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]