Ալբերտ Էբերհարդ Շեֆլե

Ալբերտ Էբերհարդ Շեֆլե; գերմ.՝ Albert Eberhard Friedrich Schäffle
Ծնվել է	փետրվարի 24, 1831[…]
Ծննդավայր	Նյուրտինգեն
Մահացել է	դեկտեմբերի 25, 1903[…] (72 տարեկան)
Մահվան վայր	Շտուտգարտ
Քաղաքացիություն	Գերմանիա
Կրթություն	Թյուբինգենի համալսարան և Tübinger Stift?
Մասնագիտություն	տնտեսագետ, մանկավարժ, գրող, սոցիոլոգ, համալսարանի դասախոս, լրագրող և քաղաքական գործիչ
Աշխատատու	Թյուբինգենի համալսարան և Վիեննայի համալսարան
Զբաղեցրած պաշտոններ	Մաքսային պառլամենտի պատգամավոր
Պարգևներ և ; մրցանակներ	honorary citizen of Chrudim?
	Albert Schäffle Վիքիպահեստում

Ալբերտ Էբերհարդ Ֆրիդրիխ Շեֆլե (գերմ.՝ Albert Eberhard Friedrich Schäffle, փետրվարի 24, 1831(1831-02-24)^[1]^[2]^[3]^[…], Նյուրտինգեն^[4] - դեկտեմբերի 25, 1903(1903-12-25)^[2]^[3]^[5]^[…], Շտուտգարտ^[4]), գերմանացի և ավստրիացի քաղաքական տնտեսագետ և սոցիոլոգ, օրգանական դպրոցի և կատեդեր-սոցիալիզմի ներկայացուցիչ, թերթի խմբագիր։

Կենսագրություն

Ալբերտ Շեֆլեն ծնվել է Նյուրտինգենում 1831 թվականի փետրվարի 24-ին։ 1848 թվականին դարձել է Թյուբինգենի համալսարանի ուսանող։ 1856 թվականին ստացել է դոկտորի աստիճան Թյուբինգենի համալսարանի քաղաքագիտության ֆակուլտետում^[7]։

Կարիերան սկսել է լրագրությամբ։

Քաղաքական տնտեսագիտության պրոֆեսոր Թյուբինգենի (1860-1868), Վիեննայի (1868-1870) և Շտուտգարտի (1871-1903) համալսարաններում։

1862-1865 թվականներին Վյուրտեմբերգի թագավորության օրենսդիր պալատի անդամ էր, պաշտպանել է պրոավստրիական քաղաքականությունը։ 1868 թվականին Վյուրտեմբերգից ընտրվել է գերմանական Մաքսային պառլամենտի պատգամավոր՝ պրուսական քաղաքականության ընդդիմության մեջ։ Նույն թվականին որպես պրոֆեսոր հրավիրվել է Վիեննայի համալսարան։

1871 թվականին Ավստրիայի կառավարությունում եղել է առևտրի և գյուղատնտեսության նախարար՝ Կառլ Զիգմունդ ֆոն Հոգենվարտի գլխավորությամբ^[8]։

Մահացել է Շտուտգարտում 1903 թվականի դեկտեմբերի 25-ին։

Ներդրում գիտության մեջ

Հասարակությունը դիտարկում էր որպես մի օրգանիզմ, որը զարգանում է Դարվինյան սկզբունքով` հանուն գոյության պայքարի, վերլուծում էր կոլեկտիվ սեփականության դերը բաշխման և արտադրության գործընթացում։ Սոցիալիզմ էր համարում պետության ցանկացած միջամտություն տնտեսական կյանքին։ Շեֆլեն գրել է սոցիալական հյուսվածքների 5 տեսակի մասին, որոնք համասեռ են կենսաբանականին (օրինակ՝ հոգևոր ոլորտ = նյարդային հյուսվածք)։ Սոցիալական զարգացման օրենքը բնական ընտրություն է, կյանքի բարձրագույն ձևերի հաղթանակը պարզունակների նկատմամբ։ Հասարակության և օրգանիզմի հիմնական տարբերությունը կոլեկտիվ գիտակցության առկայությունն է։

Շեֆլեի սոցիոլոգիայի առարկան մարդկանց միջև հոգևոր փոխհարաբերություններն են։ Հոգևոր փոխազդեցությունը դառնում է սոցիալական մարմնի համակարգողը, երբ ստեղծվում են նշանակալի միջոցներ կապի և ամբողջականության պահպանման համար։

«Կապիտալիզմ և սոցիալիզմ» դասախոսությունների ժողովածուում (1870) նա գիտական շրջանառության մեջ է դրել «կապիտալիզմ» եզրույթը՝ «մաքրելով» այս հայեցակարգն իր քաղաքական, քարոզչական իմաստից։ Շեֆլեն հանրահռչակել է կապիտալիզմի զարգացման բնական, արդար բնույթը, որը կապված է արդյունաբերական առաջընթացի հետ` խոսելով այն մասին, որ յուրաքանչյուրի աշխատանքը ներդրում է ընդհանուր կապիտալի գանձարանում։ Շեֆլեն առաջ է քաշել այն թեզը, որ լիբերալ կապիտալիզմն է հենց սոցիալիզմի լավագույն ձևը։ Նրա կարծիքով` տնտեսության մեջ կապիտալիզմի գերակայությունը միանգամայն ազատ, անհատական տեսանկյունից փոփոխական շրջանառություն է. յուրաքանչյուր վարձու աշխատող անձնական ծառայությունների վարձման ազատ պայմանագրով զիջում է իր աշխատանքի արտադրանքներն աշխատավարձի դիմաց, անձնական ազատությունն ու ու փոխանակման ազատությունն անբաժան են դառնում կապիտալիզմի զարգացումից։ Հավաքական կապիտալի տեսության հիմնավորման միջոցով Շեֆլեն առաջարկել է հասկանալ կապիտալիզմը ոչ թե որպես սոցիալիզմի հականիշ, այլ որպես սոցիալիզմի հոմանիշ` որպես ազատ փոխանակում^[9]։

Գիտական աշխատանքներ

Die nationalökonomische Theorie der ausschließenden Absatzverhältnisse (1867)
Kapitalismus und Sozialismus (1870)
Das gesellschaftliche System der menschlichen Wirtschaft (1873; 2 Bände)
Die Quintessenz des Sozialismus (1874) Digitalisat auf archive.org (PDF; 14 MB)
- "The Quintessence of Socialism" (translated to English by B. Bosanquet) 1890.
Bau und Leben des sozialen Körpers (1875–78; 4 Bände)
Encyklopädie der Staatslehre (1878)
Grundsätze der Steuerpolitik (1880)
Die Aussichtslosigkeit der Sozialdemokratie (1885). English translation excerpted in https://www.cambridge.org/core/journals/journal-of-institutional-economics/article/the-impossibility-of-social-democracy-by-albert-e-f-schaffle/C3812F00382ECCFC3948CF37CCA684F8
Gesammelte Aufsätze (1885–87; 2 Bände)
Zum Kartellwesen und zur Kartellpolitik, in: Zeitschrift für die gesamte Staatswissenschaft, 54 (1898), S. 467-528.
Aus meinem Leben (1905)
Abriss der Soziologie (1906)

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 Ratti A. M. Enciclopedia Treccani (իտալ.) — Istituto dell'Enciclopedia Italiana, 1936.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #11860628X // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ Boček P., Kobetič P., Pavlík T. Chrudim (չեխերեն): vlastivědná encyklopedie — 2 — 2018. — P. 27. — 279 p. — ISBN 978-80-906318-2-3
↑ Immo Eberl, Helmut Marcon (Bearb.): 150 Jahre Promotion an der Wirtschaftswissenschaftlichen Fakultät der Universität Tübingen. Biographien der Doktoren, Ehrendoktoren und Habilitierten 1830-1980 (1984). Stuttgart 1984, S. 5 (Nr. 17)
↑ Christian Schärf: Ausgleichspolitik und Pressekampf in der Ära Hohenwart. München 1996, S. 83.
↑ Ե. Ի. Նաումովա «Կապիտալիզմ» հասկացության պատմությունը. քաղաքական կարգախոսից դեպի գիտական տերմին Արխիվացված 2017-10-10 Wayback Machine // Մշակութային հետազոտությունների միջազգային ամսագիր։ № 1(18), 2015

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալբերտ Էբերհարդ Շեֆլե» հոդվածին։

[_c0ba7fe5cd551cf7-1] 1,0 ^1,1 Ratti A. M. Enciclopedia Treccani (իտալ.) — Istituto dell'Enciclopedia Italiana, 1936.

[_b1cc7c7b3970d97f-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_a01c10782c747ec9-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Encyclopædia Britannica

[_71ec2d264eaf507d-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #11860628X // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[_d7dc5f57271ef704-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_843391d9e9aeb977-6] Boček P., Kobetič P., Pavlík T. Chrudim (չեխերեն): vlastivědná encyklopedie — 2 — 2018. — P. 27. — 279 p. — ISBN 978-80-906318-2-3

[7] Immo Eberl, Helmut Marcon (Bearb.): 150 Jahre Promotion an der Wirtschaftswissenschaftlichen Fakultät der Universität Tübingen. Biographien der Doktoren, Ehrendoktoren und Habilitierten 1830-1980 (1984). Stuttgart 1984, S. 5 (Nr. 17)

[8] Christian Schärf: Ausgleichspolitik und Pressekampf in der Ära Hohenwart. München 1996, S. 83.

[9] Ե. Ի. Նաումովա «Կապիտալիզմ» հասկացության պատմությունը. քաղաքական կարգախոսից դեպի գիտական տերմին Արխիվացված 2017-10-10 Wayback Machine // Մշակութային հետազոտությունների միջազգային ամսագիր։ № 1(18), 2015

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]