Ալադին (մուլտֆիլմ)
Անվան այլ կիրառումների համար տես՝ Ալադին (այլ կիրառումներ)
Ալադին, (անգլ.՝ Aladdin), 1992 թվականին լույս տեսած անիմացիոն երաժշտական ֆանտազիոն ֆիլմ է։ Ալադինը դասվում է The Walt Disney Company-ի անիմացիոն դասական շարքին[8]: Ֆիլմը ռեժիսոր Ջոն Մուսկերը և Ռոն Քլեմեթսը, այն հիմնել է արաբական «կախարդական լամպ» և «հազար ու մեկ գիշեր» ստեղծագործությունների հիման վրա։
Հովարդ Աշմանը առաջարկեց, իսկ սցենարը և որն էլ վավերացվեց Disney-ի նախագահ Ջեֆրի Հակզենբերգի համաձայնությամբ։ Այս մուլտֆիլմը Մի շարք անիմացիոն տարրերի համադրություն է։
Ալադինի պրեմիերան եղել է նոյեմբերի 25-ին 1992 թվականի։ Ցուցադրման առաջին իսկ օրերից այն արժանացել է ԱՄՆ-ի, իսկ հետագայում արդեն ամբողջ աշխարհի հավանությանը։ 1992 թ.-ին վաստակել է ավելի քան $ 217 միլիոնի եկամուտ Միացյալ Նահանգներում և ավելի քան $ 504 միլիոն աշխարհում. Ֆիլմը նաև արժանացել բազմաթիվ մրցանակների, որոնց մեծ մասը Եվրոպայում և Մերձավոր Արևելքում:
Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Իշխանասեր Ջաֆարը, Ագրաբիյի Սուլտանի վեզիրը, իմացավ կախարդական լամպի գոյության մասին, որի մեջ ապրում է ամենակարող և ամենաուժեղ Ջինը, Ջինը կարող է կատարել իր տիրոջ ցանկացած երեք ցանկությունը։ Գտնելով լամպի գտնվելու վայրը՝ Հրաշքների Քարանձավը, Ջաֆարը կաշառում է գող Գիզմային, որ Գիզման մտնի Հրաշքների Քարանձավ և վերցնի այնտեղից կախարդական լամպը, բայց Հրաշքների Քարանձավի պաշտպանը չի թողնում որ Գիզման մտնի Հրաշքների Քարանձավ և սպանում է Գիզմային։ Նաև պաշտպանը ասում է Ջաֆարին, որ մենակ մեկ մարդ կարող է ներխուժել Հրաշքների Քարանձավ։ Միքիչ ուշ Ջաֆարը կարողանում է կախարդանքի միջոցով պարզել թե ով է այն մարդը ով կարող է մտնել Հրաշքների Քարանձավ՝ պարզվում է որ դա սովորական փողոցային գող է, Ալադին անունով։ Ագրաբին ունի նաև արքայադուստր՝ Սուլտանի աղջիկը՝ Ժասմինը, քանի որ Ժասմինը Սուլտանի միակ աղջիկներ, դրա համար Սուլտանը ամենինչ անում էր որ իր աղջիկը ամուսնանա ուրիշ քաղաքների Սուլտանների տղաներից մեկի հետ, բայց Ժասմինը չեր համաձայնվում, դրա համար Սուլտանը օրհենք է դնում որ Սուլտանի աղջիկը պետք է ամուսնա միայն Սուլտանի որդու հետ և հակառակը։ Ժասմինը նաև ուներ կենդանի՝ մեծ վագր Ռադջա անունով։ Ժասմինը շատեր սիրում ժողովրդական կյանքը և չեր ուզում լինել Սուլտանի աղջիկ։ Մի օր նա որոշում է փախչել պալատից, հագնել սովորական շորեր և գնալ քաղաք տեսնել թե ինչպես են ապրում մարդիկ։ Այդ ժամանակ Ջաֆարը հրամայում է պալատի պահապաններին գտնել Ալադինին և նետել բանտ։ Ալադինը, այն նույն Ալադինը որին մանեն գալիս պահապանները և Ջաֆարը, տեսնում է քաղաքում արքայադուստր Ժասմինին և սիրահարվում։ Ալադինը նաև ուներ փոքրիկ կապիկ՝ Աբուն։ Ժասմինը քաղաքում տեսնում է մի սոված երեխայի և խնձոր հյուրասիրում, չիմանալով որ այդ խնձորը առևտրականի խնձոր է։ Առևտրականը Ժասմինին ասում է, որ կամ Ժասմինը պետք է վերադարձնի խնձորը կամ էլ տա խնձորի գումարը։ Ժասմինի մոտ ոչ մի գումար չի լինում, բայց նա չեր կարող հետ վերցնել այդ երեխայից խնձորը։ Ժասմինը պատմում է առևտրականին, որ նա Սուլտանի աղջիկն է, բայց առևտրականը չի հավատում։ Այդ պահին Ժասմինին օգնում է Ալադինը և նրանք երկուսով փախնում են առևտրականից։ Պահապանները և պահապանների կապիտան Ռասուլը գտնում են Ալադինին և արքայադուստր Ժասմինին։ Նրանք մտածում են որ Ալադինը փորձում էր գողանալ Ժասմինին։ Ալադինին ձերփակալում են և տանում բանտ, իսկ արքայադուստր Ժասմինին տանում են հետ՝ պալատ։ Ուշոտ Ժասմինը փորձում էր համոզել Ջաֆարին, որ նրան չեն առևանգել, նա իր կամքով է գնացել քաղաք և ուզում է համոզել որ բաց թողնեն Ալադինին, Ջաֆար իրականում գիտեր որ Ժասմինը ճիշտ է ասում, բայց իր շահից ելնելով նա ասում է Ժասմինին, որ Ալադինը վաղեցրել է արքայադուստրին, որ արքայադուստրը չասի որ իրեն առևանգել են։ Ջաֆարը ստում է Ժասմինին, ասելով որ հրամայել է մահապատժի ենթարկել Ալադինին, Ժասմինը շատ է թխրում։ Նույն գիշերը Ջաֆարը, կերպարանափոխվում է ծեր մի կալանավորի, մտնում է Ալադինի բանտասենյակ և պատմում Ալադինին կախարդական լամպի և Հրաշքների Քարանձավի գանձերի մասին։ Ջաֆարը առաջակում է Ալադինին, որ Ալադինը օգնի Ջաֆարին գտնել կախարդական լամպը, իսկ Ջաֆարը կոգնի Ալադինին փախնել բանտից։ Ալադինը համաձայնվում է, Ջաֆարը ազատում է Ալադինին բանտից։ Ջաֆարը Ալադինին տանում է Հրաշքների Քարանձավ և բացատրում որ՝ Հրաշքների Քարանձավում լիքը ոսկիներ, ադամանդներ և գանձեր կան, բայց Ալադինը չպետք է վերցնի ոչ մի բան, եթե վերցնի Հրաշքների Քարանձավից դուրս գալու դուռը կփակվի և Ալադինը ընդմիշտ կմնա Հրաշքների Քարանձավում։ Ալադինը մենակ կախարդական լամպը կարող է վերցնել։ Ալադինը մտնում է Հրաշքների Քարանձավ և գտնում է լամպը։ Բայց Ջաֆարի պլանները չեն կատարվում, քանի որ Ալադինի կապիկը՝ Աբուն վերցնում է ադամանդներից մեկը, Հրաշքների Քարանձավի դուռը սկսում է փակվել, Ալադինը փորձում է դուրս գալ քարանձավից։ Ջաֆարը Ալադինին խոստանում է, որ եթե Ալադինը տա Ջաֆարին լամպը, Ջաֆարը կոգնի Ալադինին դուրս գալ քարանձավից։ Ալադինը նորից համաձայնեց և տվեց լամպը, բայց Ջաֆարը չարեց իր խոստումը, հակառակը նա Ալադինին նետեց հետ՝ Հրաշքների Քարանձավ։ Հրաշքների Քարանձավի դուռը փակվեց և Ալադինը մնաց քարանձավում։ Ալադինը չի կարողանում դուրս գալ քարանձավից, բայց պարզվում է, որ Աբուն գողացել է Ջաֆարի մոտից կախարդական լամպը։ Ջաֆարը նկատում է որ լամպը չկա և գլխի ընկնում որ լամպը Ալադինի մոտ է։ Նրա պլաները ջուրն են ընկնում։ Նա փորձում էր կախարդական լամպի օգնությամբ հասնել Ագրաբիյի գահին և դառնալ Սուլտան։ Բայց նա Ալադինի պատճառով չկարողացավ տիրանալ գահին։ Այդ ժամանակ Ջաֆարը գահին տիրանալու նոր պլան է մշակում՝ Ջաֆարը պետք է այնպես անի որ Սուլտանի աղջիկը՝ Ժասմինը սիրահարվի Ջաֆարին, ամունանա Ժասմինի հետ և այդպես կդառնա նոր Սուլտան։ Ալադինը մտածելով որ եթե Ջաֆարը, այսքան բան արեց այս լամպի համար, նշանակում է որ լամպի մեջ ինչ որ կարևոր բան կա։ Նա սկսում է զննել լամպը, հանկարծ լամպից դուրս է գալիս մի Ջին։ Այն ամենակարող Ջինը որը կատարում է տիրոջ երեք ցանկությունը։ Ալադինը և Աբուն կարողանում են այնպես անել, որ Ջինինը նրանց դուրս բերի Հրաշքների Քարանձավից։ Ջինին հարցնում է Ալադինին թե որն է իր առաջին ցանկությունը։ Ալադինը պատմում է որ սիրում է Սուլտանի աղջկան՝ Ժասմինին, պատմում է որ Ժասմինի հետ մենակ կարող են ամունանալ Սուլտանի տղաները։ Եվ նա ցանկանում է դառնալ շատ հարուստ Սուլտան՝ Ալի անունով։ Իսկ Ագրաբում Ջաֆարը ամեն ինչ անում է որ տիրանա Ժասմինի սրտին, բայց չի կարողանում և իր կախարդական փայտիկով գիպնոզ է անում Սուլտանին, Սուլտանը գիպնոզի ազդեցության տակ սկսում է ստիպել Ժասմինին, որ Ժասմինը ամուսնանա Ջաֆարի հետ։ Բայց արքայադուստրը նորից չի համաձայնվում։ Այդ ժամանակ Ժասմինը և Սուլտանը ծանոթանում են շատ հարուստ Սուլտան Ալիյի (Ալադինի) հետ։ Ժասմինը ու Ալինը (Ալադինը) մոտիկանում են և Ժասմինը սիրահարվում է Ալիյին (Ալադինին)։ Սուլտանը շատ է ուրախանում, որ իր աղջիկը սիրահարվել է։ Ջաֆարը իմանում է Ժասմինի և Ալիյի կապի մասին։ Ստացվում է որ Ալադինը երկրորդ անգամ է Ջաֆարի պլաներ գցում ջուրը։ Բայց Ջաֆարը չի հանձնվում։ Ջաֆարը պահապաններին հրամայում է, որ գողանան Ալիյին և նետեն լիճի մեջ։ Ալիյին նետում են լճի մեջ։ Բայց հայտնվում է Ջինը, Ալադինը երկրորդ ցանկությունն է ցանկանում, ցանկանում է որ Ջինին փրկի Ալադինի կյանքը և հանի նրան լճից։ Եվ այդպես Ալադինը Ջինի օգնությամբ փրկվում է և խոստանում որ հաջորդ երրորդ ցանկությունը կլինի այն որ Ջինը ընդմիշտ ազատվի լամպից։ Ջինը շատ է ուրախանում։ Ալադինը վերադառնում է Ագրաբ, Ժասմինին և Սուլտանին պատմում է կատարվածի մասին և դրանում մեղադրում Ջաֆարին։ Բայց քանի որ Սուլտանը Ջաֆարի գիպնոզ ազդեցության տակ էր, դրա համար Սուլտանը չի ձեռփակալում Ջաֆարին։ Ալին (Ալադինը) և Ժասմինը փորձում են համոզել Սուլտանին, որ Սուլտանը ձերփակալի Ջաֆարին։ Բայց Սուլտանը չի համաձայնվում։ Հետո Ալադինը հասկանում է որ Սուլտանը Ջաֆարի գիպնոզի ազդեցության տակ է և խլելով Ջաֆարի կախարդական փայտիկը, կոտրում է փայտիկը։ Սուլտանի գիպնոզը անցնում է։ Հետո Սուլտանը հրամայում է ձեռփակալել Ջաֆարին։ Ձերփակալելու ընթացքում Ջաֆարը նկատում է Ալիյի գրպանում կախարդական լամպը և հասկանում է որ հարուստ Սուլտան Ալին, իրականում փողոցային գող Ալադինն է։ Պահապաններըքռ Ջաֆարին նետում են բանտ, բայց կախարդության օգնությամբ Ջաֆարը փախչում է բանտից։ Ջաֆարը բանտից փախչելուց հետո, իր թութակ Յագոյին հրամայում է գողանալ Ալադինից լամպը։ Յագոն Ալադինից գողանում է կախարդական լամպը և տալիս Ջաֆարին։ Ջաֆարը կանչում է Ջինիյին և դառնում Ջինիյի նոր տերը։ Ջաֆարի առաջին ցանկություն այն էր, որ դառնա Ագրաբյի Սուլտանը։ Ջինը կատարեց Ջաֆարի ցանկությունը և Ջաֆարը դառցավ Ագրաբիյի Սուլտանը։ Բայց ժողովուրդը, Ժասմինը և Ժասմինի հայրը՝ նախկին Սուլտանը չեն ընթունում Ջաֆարին որպեզ նոր Սուլտան։ Դրա համար Ջաֆարը կանչում է Ջինին և ցանկանում է երկրորդ ցակությունը՝ դառնալ ամենաուժեղ և ամենակարող կախարդը։ Ջինը կատարում է Ջաֆարի ցանկությունը։ Քանդելով պալատի կեսը, Ջաֆարը ստիպում է ժողովրդին, Ժասմինին և հին Սուլտանին ընդունել իրեն որպես նոր Սուլտան։ Հետո Ջաֆարը կախարդում է Ալադինին և տեղափոխում է սառցային անապատ։ Բայց Ալադինը չի մահանում, նրան օգնության է հասնում Գորգ-Ինքնաթիռը և Գորգ-Ինքնաթիռի օգնությամբ նա դուրս է գալիս սառցե անապատից և գնում Ագրաբի քաղաք։ Ջաֆարը փորձում է ամենինչ անել որ ամուսնանա Ժասմինի հետ։ Բայց Ժասմինը մեռժում է Ջաֆարին։ Հետո Ջաֆարը կանչում է Ջինին և ցանկանում երրորդ ցանկությունը, Ջաֆարը ցանկանում է որ Ժասմինը սիրահարվի իրեն։ Բայց Ջինը մերժում է Ջաֆարին, ասելով որ ոչ մի Ջին չի կարող այնպես անել, որ ինչ որ մարդ սիրահարվի մի ուրիշ մարդու։ Այդ ժամանակ, պալատ է աննկատ մտնում Ալադինը։ Ժասմինը տեսնում է Ալադինին և նա ու Ալադինը Ջաֆարին հաղթելու պլան են մշակում՝ Ժասմինը կշեղի Ջաֆարի ուշադրություն, իսկ Ալադինը կվերցնի կախարդական լամպը և կդառնա Ջինի նոր տերը։ Բայց նրանց պլանը չի կատարվում։ Ջաֆարը հայլու օգնությամբ տեսնում է Ալադինին։ Որպեզ պատիժ Ջաֆարը իր կախարդության շնորհիվ ստեղծում է մեծ հողով ժամացույց և Ժասմինին մցնում այդ հողով ժամացույցի մեջ։ Նաև կախարդում և վնասազեռծում է Աբույին և Գորգ-Ինքնաթիռին։ Հետո Ջաֆարը և Ալադինը սկսում են մենամարտել։ Տեսնելով որ Ալադինը ավելի ուժեղ է Ջաֆարից, Ջաֆարը կախարդում է իրեն և դառնում մեծ և ուժեղ օձ։ Իսկ վերջում Ջաֆարը հաղթում է Ալադինին։ Հետո Ալադինը հարցնում է Ջաֆարին՝ Ջաֆարի կարծիքով ինքն ամենակարող և ամենաուժեղ մարդն է։ Ջաֆարը պատասխանում է՝ այո, իր կարծիքով նա ամենուժեղ և ամենակարող մարդն է։ Ալադինը չի համաձայնվում, ասելով որ կա մեկը, որ Ջաֆարից ավելի ուժեղ և ավելի կարող մարդ է։ Դա Ջին է։ Ջաֆարը ընկնում է մտածմունքների մեջ։ Նրա նպատակը այն էր՝ որ դառնա ամենակարող և ամենաուժեղ մարդը, իսկ հիմա բոլորը սկսում են մտածել որ Ջինը ավելի ուժեղ է։ Ջաֆարը փորձում է սպանել Ջինին։ Բայց Ալադինը կանգնեցնելով Ջաֆարին, ասում է որ ավելի լավ միտք ունի։ Ալադինը առաջարկում է Ջաֆարին ցանկանալ Ջինից երրորդ ցանկությունը՝ դառնալ Ջին։ Ջաֆարին հետաքրքում է Ալադինի առաջարկը։ Նա այդպես էլ անում է։ Նա ցանկանում է երրորդ ցանկությունը՝ դառնալ Ջին։ Ջիննը կատարում է Ջաֆարի երրորդ վերջին ցանկությունը։ Ջաֆարը դառնում է Ջին։ Ջաֆարը հաշվի չեր առել մի կարևոր փաստ՝ բոլոր Ջիները իրենց լամպերի ծառաններնեն և եթե չազատվեն իրենց լամպերից ապա ողջ կյանք կմնան փակված լամպի մեջ։ Եվ քանի որ Ջաֆարը տեր չուներ, հայտնվում է մի լամպ և քաշում Ջաֆարին լամպի մեջ։ Նախքան քաշելը Ջաֆարը բռնում և իր հետ տանում է լամպի մեջ Յագոյին։ Յագոն և Ջաֆար անհետանում են, մնում է միայն լամպը։ Ջաֆարի բոլոր կախարդանքները կորում են։ Ժասմինի հայրը նորից դառնում է Սուլտան։ Հողով ժամացույցը վերանում է և Ժասմինը ազատվում է։ Աբուն և Գորգ-Ինքնաթիռը սկսումեն շարժվել։ Պալատի կեսը վերականգվում է։ Ալադինը դառնում է Ջինի տերը։ Սուլտանը հանում է այն օրհենգը, որ Սուլտանի աղջիկը պետք է ամուսնանա միայն Սուլտանների տղաններից մեկի հետ և հակառակը։ Ալադինը Ջինից ցանկանում է երրորդ ցանկությունը՝ ցանկանում է որ Ջինը ազատվի լամպից։ Ջինը Ջաֆարի լամպը նետում է անապատ, լամպը մտնում է հողի մեջ։ Ջինը ազատվում է լամպից։ Ալադինը և Ժասմինը սկսում են ընկերություն անել և պատմությունը ավարտվում է։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 1,21 1,22 1,23 1,24 1,25 1,26 1,27 1,28 1,29 1,30 1,31 1,32 1,33 1,34 1,35 1,36 Aladdin — 1992.
- ↑ http://www.leparisien.fr/culture-loisirs/pourquoi-disney-est-il-regulierement-accuse-de-pillage-culturel-20-12-2018-7973619.php
- ↑ Disney Voice Actors: A Biographical Dictionary — Jefferson: McFarland & Company, 2011. — P. 235. — ISBN 978-0-7864-6271-1
- ↑ Person Profile // Internet Movie Database — 1990.
- ↑ 5,0 5,1 Smith D. Abu // Disney A to Z: The Official Encyclopedia — 1996.
- ↑ http://www.d-zine.se/filmer/aladdin.htm
- ↑ 7,0 7,1 http://www.boxofficemojo.com/movies/?id=aladdin.htm
- ↑ Abbott, Jim (հունվարի 5, 1993)։ «As Genie, mom helped grant son's wish for 'Aladdin' role»։ St. Paul Pioneer Press։ Արխիվացված օրիգինալից հունիսի 2, 2009-ին։ Վերցված է 2009-05-26
| ||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||
