Աթաթուրքի հիշատակի, երիտասարդության և սպորտի օր
| Աթաթուրքի հիշատակի, երիտասարդության և սպորտի օր | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | տոն և ազգային տոն |
| Ամսաթիվ | Մայիսի 19 |
| Տոնվում է |  Թուրքիա |
| Ի հիշատակ | Mustafa Kemal's landing at Samsun? |
Աթաթուրքի հիշատակի, երիտասարդության և սպորտի օր (թուրքերեն՝ Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı), Թուրքիայում և չճանաչված Հյուսիսային Կիպրոսի Թուրքական Հանրապետությունում պետական տոն, որը նշվում է ամեն տարի մայիսի 19-ին։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պետական տոնը նշվում է ի հիշատակ թուրքական երիտասարդության առաջ Սամսուն քաղաքում 1919 թվականի մայիսի 19-ին Մուսթաֆա Քեմալ Աթաթուրքի ճառի, որտեղ նա հայտարարեց օկուպացիոն զորքերի դեմ զորահավաքի մասին։ Թուրքական պաշտոնական պատմագրության կողմից այս օրը համարվում է որպես Թուրքիայի անկախության պատերազմի սկիզբ[1]։ Հայտնիություն է ձեռքբերել Աթաթուրքի «Ես ծնվել եմ մայիսի 19-ին» եզրույթը[1]։
Տոնն առաջին անգամ նշվել է 1935 թվականի մայիսի 24-ին որպես «Աթաթուրքի օր»[1]։ Այս օրը Ստամբուլում «Գալաթասարայ» և «Ֆեներբահչե» ֆուտբոլային ակումբները մյուս մարզիկների հետ միասին կազմակերպեցին սպորտի օր[2]։ Սպորտային կոնգրեսի ժամանակ, որը կայացավ մի քանի ամիս անց, առաջարկվեց «Աթաթուրքի տոնը» անվանափոխել «մայիսի 19՝ Երիտասարդության և սպորտի տոն»[2]։ Կոնգրեսն աջակցեց այդ առաջարկին։ 1938 թվականի հունիսի 20-ին ընդունվեց «Երիտասարդության և սպորտի օր» տոնի մասին օրենքը, որից հետո այս տոնն սկսվեց նշվել ամեն տարի մայիսի 19-ին[1]։ 1980 թվականի սեպտեմբերի 12-ին տեղի ունեցած պետական հեղաշրջումից հետո տոնը ստացավ նոր պաշտոնական անվանում՝ «Աթաթուրքի հիշատակի, երիտասարդության և սպորտի օր»։
Մայիսի 19-ին Թուրքիայի ողջ տարածքում ավանդաբար ընթանում են սպորտային իրադարձություններ և միջոցառումներ։ Քաղաքների փողոցները զարդարվում են ազգային դրոշներով և Աթաթուրքի նկարներով[1]։ Տոնակատարությունների կենտրոններից մեկը դառնում է Սամսուն քաղաքը։ Սամսունի նահանգապետին հանձնվում է ահռելի «Սիրո դրոշ»-ը, որի վրա գրված է լինում «Երիտասարդներից սիրով Աթաթուրքին», իսկ նա իր հերթին փոխանցում է դրոշը երիտասարդ մարզիկներին։ Նրանք դրոշը Սամսունից տանում են Անկարա՝ անցնելով Ամասիայով, Թոքաթով, Սեբաստիայով, Երզնկայով, Էրզրումով, Կեսարիայով, Նևշեհիրով, Քըրշեհիրով ու Քըրըքքալեով։ Հասնելով Անկարա՝ նրանք դրոշը փոխանցում են Թուրքիայի նախագահին[3]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «Турция отмечает День памяти Ататюрка, молодежи и спорта». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ մայիսի 5-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 24-ին.
- ↑ 2,0 2,1 19 MAYIS VE BEŞİKTAŞ // bjk.com.tr
- ↑ Ататюрк: почему турецкому вождю присвоили это имя? Արխիվացված 2021-05-02 Wayback Machine // 1news.az
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Աթաթուրքի հիշատակի, երիտասարդության և սպորտի օր կատեգորիայում։ |
- http://www.paragrapher.net/19-mayis-ataturku-anma-genclik-ve-spor-bayrami
- "Turkey celebrates May 19th Youth & Sports Day", World Bulletin Tuesday, 19 May 2009 10:16
- Turgay Tuna, "Dağ Başını Duman Almış"lı Günlerden Cumhuriyetimizin 81. Yıldönümündeki Genç Kızlarımıza..., Kimlik, Sayı: 8, October 2004. (tr)
- 19 mayıs: Ata'nın 'Doğum günüm' dediği tarih... Արխիվացված 2018-01-26 Wayback Machine, Ortadoğu, May 19, 2010. (tr)