Jump to content

Ադրբեջանի էներգետիկայի նախարարություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ադրբեջանի էներգետիկայի նախարարություն
ադրբ.՝ Azərbaycan Respublikasının Energetika Nazirliyi
Изображение логотипа
Տեսակարդյունաբերության նախարարություն և էներգետիկայի նախարարություն
Երկիր Ադրբեջան
Ստեղծման թվականապրիլի 18, 2001
Կայքmie.gov.az

Ադրբեջանի էներգետիկայի նախարարություն (ադրբ.՝ Azərbaycan Respublikasının Energetika Nazirliyi), պետական մարմին, որը կարգավորում է գործունեությունը Ադրբեջանում հանքարդյունաբերության և էներգետիկայի ոլորտում:

Ադրբեջանական ԽՍՀ ժամանակաշրջան

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ադրբեջանում խորհրդային իշխանության հաստատումից հետո Ադրբեջանական ԽՍՀ Ժողովրդական կոմիսարների խորհրդի կազմում ստեղծվել է գյուղատնտեսության, առևտրի, արդյունաբերության և սննդի ժողովրդական կոմիսարիատ։

Ադրբեջանական ԽՍՀ 1921 թվականի Սահմանադրությամբ ստեղծվել է Նավթի կոմիսարիատը։

Ադրբեջանական ԽՍՀ 1927 թվականի Սահմանադրությամբ ստեղծվել է ժողովրդական տնտեսության բարձրագույն խորհուրդը։

Ադրբեջանական ԽՍՀ 1937 թվականի Սահմանադրությամբ ստեղծվել է նավթավերամշակման և նավթաքիմիական արդյունաբերության նախարարությունը։

Մինչեւ 1959 թվականը գործել է Ադրբեջանական ԽՍՀ նավթարդյունաբերության նախարարությունը։ 1959 թվականի հուլիսի 31-ին նախարարությունը վերացվել է։ Նրա լիազորությունները փոխանցվել են Ազգային տնտեսության խորհրդին[1]։

Ժամանակակից ժամանակաշրջան

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1991 թվականից մինչև նախարարության ստեղծումը գործել է Վառելիքի պետական կոմիտեն։

2001 թվականի ապրիլի 18-ին ստեղծվել է վառելիքի և էներգետիկայի նախարարությունը[2]։

2004 թվականի դեկտեմբերի 6-ին նախարարությունը վերակազմավորվել է արդյունաբերության և էներգետիկայի նախարարության։ Ադրբեջանի տնտեսական զարգացման նախարարության լիազորությունները արդյունաբերական կարգավորման ոլորտում փոխանցվել են նախարարությանը[3]:

2013 թվականի հոկտեմբերի 22-ին այն վերափոխվել է Էներգետիկայի նախարարության[4][5]։

Ընդհանուր տեղեկություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նախարարությունը կարգավորում է արտադրական և էներգետիկ արդյունաբերությունը։ Այս գործողությունները ներառում են հանքավայրերի հետախուզում և զարգացում, նավթի և գազի, էլեկտրական և ջերմային էներգիայի նավթավերամշակման գործարանների շահագործում, դրանց մատակարարում և բաշխում ամբողջ ցանցում:

Նախարարության հիմնական գործառույթներն են.

  • պետական և տարածաշրջանային զարգացման ծրագրերի պատրաստման հեռանկարային ուղղությունների բացահայտում, դրանց իրականացումն ապահովելու համար
  • էներգիայի տարբեր աղբյուրների արտադրության կանխատեսում
  • մասնակցություն էներգետիկայի ոլորտի առանձին ոլորտներում միջազգային համագործակցության համաձայնագրերին
  • Ստանդարտներին համապատասխան արդյունաբերական բոլոր ոլորտներին էներգիա մատակարարելու գործունեության նկատմամբ վերահսկողություն
  • էներգետիկ ոլորտում արտաքին և ներքին ներդրումների համար բարենպաստ պայմանների ստեղծում
  • լիցենզիաների տրամադրում
  • ներքին շուկայում բավարար էներգիայի ապահովում
  • էներգետիկայի հետազոտություն և զարգացում
  • միջազգային չափանիշների և փորձի կիրառում երկրի ներսում
  • էներգառեսուրսների արտադրության, փոխադրման, բաշխման և օգտագործման գործընթացում հնարավոր կորուստների նվազեցմանն ուղղված միջոցառումների նախապատրաստում
  • Ադրբեջանի էներգետիկ անվտանգության ապահովմանն ուղղված ծրագրերի նախապատրաստում
  • բնապահպանական անվտանգություն

Նախարարությունը բաղկացած է նախարարից, փոխնախարարից, ապարատից և կոլեգիայից։

Բաժանմունքներ՝

  • Էներգաարդյունավետության վարչություն
  • Էլեկտրաէներգիայի և ջերմային էներգիայի ճարտարագիտության բաժին
  • Նավթի և գազի վարչություն

Հաշվետու կազմակերպություններ[6]

2018 թվականի հունվարի 11-ին էներգետիկայի նախարարությունում կառուցվածքային փոփոխություններ են իրականացվել։ Ստեղծվել են նոր բաժիններ և ստորաբաժանումներ, այդ թվում՝ նավթի և քիմիայի և ներքին վերահսկողության վարչությունը։ Բացի այդ, վերակազմավորվեցին մի քանի այլ բաժիններ[7]։

2020 թվականի սեպտեմբերի 22-ին նախարարությանը կից ստեղծվել է Վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների պետական գործակալությունը[8]։ 2020 թվականի հոկտեմբերի 5-ին գործակալության նախագահի պարտականությունները ժամանակավորապես դրվել են նախարարության աշխատակազմի ղեկավար Զաուր Մամեդովի վրա[9]։

  • Մաջիդ Քերիմով (2001 թվականի ապրիլի 1- 2005 թվականի դեկտեմբերի 9)[10][11]
  • Նաթիկ Ալիև (2005 թվականի դեկտեմբերի 9 - 2017 թվականի հունիսի 9)
  • Փարվիզ Շահբազով (2017 թվականի հոկտեմբերի 12 - մինչ օրս)

Գործունեություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նախարարության պատվիրակությունը մասնակցել է 2023 թվականի դեկտեմբերի 4-5-ը ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության 28-րդ համաժողովի վերականգնվող էներգետիկայի և էներգաարդյունավետության նախարարների կլոր սեղանին[12]:

2024 թվականի ապրիլի 16-ից 18-ը նախարարության պատվիրակությունը մասնակցել է Կանաչ ջրածնի գագաթնաժողովին և Արաբական Միացյալ Էմիրություններում վերականգնվող էներգիայի միջազգային գործակալության 14-րդ նստաշրջանին[13]:

Միջազգային համագործակցություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ադրբեջանի արդյունաբերության և էներգետիկայի նախարարությունը պայմանագրեր է կնքել և համագործակցում է Եվրոպական էներգետիկ խարտիայի, Սևծովյան տնտեսական համագործակցության կազմակերպության, ԱՊՀ գործադիր կոմիտեի, Էներգետիկայի խորհրդի, Տնտեսական համագործակցության կազմակերպության, ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության հետ:

2018 թվականի փետրվարի 13-ին Ադրբեջանի էներգետիկայի նախարարությունը հանդիպում է ունեցել Գերմանիայի տնտեսության արևելյան կոմիտեի ներկայացուցիչների հետ։ Փարվիզ Շահբազովը նշել է, որ Ադրբեջանի և Գերմանիայի միջև տնտեսական և մշակութային համագործակցության պատմությունը սկսվել է 200 տարի առաջ, երբ Վյուրտեմբերգից գերմանացիները տեղափոխվել են Ադրբեջան։ Նաև նշել է, որ Ադրբեջանում գործում են ավելի քան 200 գերմանական ընկերություններ։ Uniper-ը նույնպես իր դերն ունի այս համագործակցության զարգացման գործում։ Սա նույնպես այն ընկերություններից է, որը պատրաստվում է գազ ստանալ «Շահ Դենիզ 2» հանքավայրից։ Ադրբեջանն ու Գերմանիան մտադիր են զարգացնել այլընտրանքային էներգետիկան[14]:

Սաուդյան Արաբիա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2018 թվականի հունվարի 16-ին ադրբեջանական պատվիրակությունը՝ Փարվիզ Շահբազովի գլխավորությամբ, այցելել է Սաուդյան Արաբիա։ Ադրբեջանական պատվիրակությունը հանդիպել է Սալման բեն Աբդուլազիզ ալ Սաուդի հետ։ Հանդիպման ընթացքում քննարկվել են էներգետիկայի ոլորտում համագործակցությունը։ Էներգետիկայի, արդյունաբերության և բնական պաշարների նախարար Խալիդ Աբդուլազիզ Ալ Ֆալիհը նշել է, որ Saudi Aramco-ն գործելու է Ադրբեջանում[15]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Указ Президиума Верховного Совета Азербайджанской ССР от 31 июля 1959 года
  2. «458 - Azərbaycan Respublikasının Yanacaq və Energetika Nazirliyinin yaradılması haqqında». e-qanun.az. Արխիվացված է օրիգինալից 2023-04-01-ին. Վերցված է 2023-04-01-ին. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 4 (օգնություն)
  3. «Azərbaycan Respublikasının Sənaye və Energetika Nazirliyinin yaradılması haqqında». e-qanun.az (ադրբեջաներեն). 06.12.2004.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  4. «Azərbaycan Respublikasının Energetika Nazirliyinin yaradılması haqqında». e-qanun.az (ադրբեջաներեն). 22.10.2013.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  5. «Министерство энергетики АР История» (ադրբեջաներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021-12-27-ին. Վերցված է 2021-12-27-ին.
  6. «Nazirliyin tabeliyində olan Qurumlar». Azərbaycan Energetika Nazirliyi (ադրբեջաներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-04-01-ին. Վերցված է 2023-04-01-ին.
  7. «Ministry of Energy of Azerbaijan makes structural changes – Caspian Barrel» (անգլերեն). caspianbarrel.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2018-02-18-ին. Վերցված է 2018-02-20-ին.
  8. «При министерстве энергетики Азербайджана создается Государственное агентство по возобновляемым источникам энергии — Указ» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020-10-08-ին. Վերցված է 2020-10-05-ին.
  9. «Назначен председатель Госагентства по возобновляемым источникам энергии». Информационное Агентство Репорт (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020-10-14-ին. Վերցված է 2020-10-05-ին.
  10. «459 - Məcid Zahid oğlu Kərimovun Azərbaycan Respublikası yanacaq və energetika naziri təyin edilməsi haqqında». e-qanun.az. Արխիվացված է օրիգինալից 2023-04-01-ին. Վերցված է 2023-04-01-ին. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 4 (օգնություն)
  11. «1143 - M.Z.Kərimovun Azərbaycan Respublikasının sənaye və energetika naziri vəzifəsindən azad edilməsi haqqında». e-qanun.az. Արխիվացված է օրիգինալից 2023-04-01-ին. Վերցված է 2023-04-01-ին. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 5 (օգնություն)
  12. «Министр энергетики Азербайджана примет участие в мероприятиях, организованных в рамках COP28». Azertag (ռուսերեն). 03.12.2023. Արխիվացված օրիգինալից 2023-12-03-ին. Վերցված է 2023-12-05-ին.
  13. «Министр энергетики Азербайджана примет участие в Саммите по зеленому водороду и 14-й сессии Ассамблеи IRENA». Azertag (ռուսերեն). 15.04.2024. Արխիվացված օրիգինալից 2024-04-15-ին. Վերցված է 2024-04-28-ին.
  14. «Azərbaycan Respublikasının Energetika Nazirliyi» (անգլերեն). minenergy.gov.az. Արխիվացված է օրիգինալից 2018-02-18-ին. Վերցված է 2018-02-20-ին.
  15. «Azərbaycan Respublikasının Energetika Nazirliyi» (անգլերեն). minenergy.gov.az. Արխիվացված է օրիգինալից 2018-02-20-ին. Վերցված է 2018-02-20-ին.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]