Ադրբեջանական մանաթ
![]() | |
Տեսակ | տարադրամ |
---|---|
ISO 4217 կոդ | AZN |
Երկիր | ![]() |
Ներդրման ամսաթիվը | 1992 |
Նշան | A.M. և ₼ |
Նշանի նկարագրություն | Azerbaijani manat sign? |
Մետաղադրամ | 1, 3, 5, 10, 20, 50 Գապիկ |
Թղթադրամ | 1, 5, 10, 20, 50, 100, 200, 500 մանաթ |
Կենտրոնական բանկ | Ադրբեջանի Հանրապետության կենտրոնական բանկ |
Փոխարինել է | ԽՍՀՄ ռուբլի և ₽ |

Մանաթ (ադրբ.՝ manat), Ադրբեջանի Հանրապետության պաշտոնական դրամական միավոր։ Հավասար է 100 Գապիկ (ադրբ.՝ qəpik)։ Տարադրամի նշանը՝ ISO 4217 AZN։
Ադրբեջանական մանաթը գործածության մեջ է դրվել 1992 թվականի օգոստոսի 15-ին։ Սկզբնական շրջանում օգտագործվում էր խորհրդային ռուբլու և Ռուսական բանկի 1992-1993 թվականների տոմսերի հետ զուգահեռ՝ 1 մանաթ = 10 ռուբլի հարաբերակցությամբ։ 1993 թվականի նոյեմբերի 22-ին սկսվեց խորհրդային ու ռուսական ռուբլիների գործածությունից հանելու պրոցեսը, իսկ 1994 թվականի հունվարի 1-ին մանաթը միակ օրինական դրամական միջոցն էր։
2006 թվականի հունվարի 1-ին դենոմինացիա կատարվեց 5000։ 1 հարաբերակցությամբ։ Ավելի վաղ թողարկված դրամանիշերը գործածության մեջ մնացին մինչև 2007 թվականի հունվարի 1-ը։
Ժամանակակից մանաթը կիրառվում է 6 մետաղադրամների ու 6 թղթադրամների տեսքով։
- Մետաղադրամներ՝ 1, 3, 5, 10, 20, 50 գապիկ, копейка բառի աղավաղված տարբերակը (թողարկվել են 2006 թվականին։
- Թղթադրամներ՝ 1, 5, 10, 20, 50, 100, 200, 500 մանաթ, монета բառի աղավաղված տարբերակը։
Թղթադրամների դիզայնով զբաղվել է ավստրիացի դրամների դիզայներ Ռոբերտ Կալինան, ով նաև ժամանակակից եվրոյի թղթադրամների դիզայներն է։ Մետաղադրամները ևս որոշակի նմանություն ունեն եվրոյի հետ։
Ադրբեջանի հանրապետության կենտրոնական բանկի պատվերով թղթադրամների մի մասը տպագրում է De La Rue[1] ընկերությունը։
Մետաղադրամներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1992—1993 թվականների թողարկում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Բոլոր մետաղադրամների եզրերը հարթ են։
1992 թվականին թողարկված բրոնզե և նիկելե 5, 20 և 50 գապիկները գործածության մեջ չեն դրվել։ Դրանք վաճառվել են որպես հուշանվերներ։
Պատկեր | Անվանական գին | Մետաղ (ծածկույթ) |
Տրամագիշ, մմ |
հաստություն, մմ |
Քաշ, գ |
Թողարկման թվական |
---|---|---|---|---|---|---|
![]() |
5 գապիկ | բրոնզ | 17 | 1,35 | 2,35 | 1992 |
![]() |
ալյումին | 16,5 | 1,5 | 0,85 | 1993 | |
![]() |
10 գապիկ | ալյումին | 19 | 1,6 | 0,98 | 1992 |
![]() |
20 գապիկ | բրոնզ | 19,5 | 1,45 | 3,2 | 1992 |
![]() |
ալյումին | 20 | 1,5 | 1,12 | ||
![]() |
1993 | |||||
![]() |
50 գապիկ | նիկել | 23 | 1,5 | 5,1 | 1992 |
![]() |
ալյումին | 23 | 1,6 | 1,51 | ||
![]() |
1993 |
2006 թվականի թողարկում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նկարը | Անվանական գինը (գապիկ) |
Մետաղը (ծածկույթ) |
Տրամագիծը, մմ |
Հաստ. մ |
Քաշը, գ |
Եզրը |
---|---|---|---|---|---|---|
![]() |
1 | պողպատ, երեսպատված՝ պղնձով |
16,25 | 1,9 | 2,8 | հարթ |
![]() |
3 | 18 | 2,15 | 3,45 | կտրվածքով | |
![]() |
5 | 19,75 | 2,2 | 4,85 | մակաշերտավոր | |
![]() |
10 | պողպատ, երեսպատված՝ արույրով |
22,25 | 1,95 | 5,25 | հարթ՝ 7 փոսերով |
![]() |
20 | 24,25 | 2,1 | 6,6 | ընդհատ մակաշերտերով | |
![]() |
50 | օղակ՝ պողպատ կենտրոն՝ պողպատ, երեսպատված՝ արույրով |
25,5 | 2,2 | 7,7 | մաշկաշերտավոր, Azerbaycan Respublikası գրվածքվ |
Թղթադրամներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1992—2001 թվականների թղթադրամներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Թողարկման թվականը նշված է միայն 2001 թվականի 1000, 10 հազար և 50 հազար մանաթանոցներիի վրա։ Մյուսների վրա թվականը նշված չէ, սակայն 1992—1993 թվականների թղթադրամների սերիան նշված է X/N, այն դեպքում, երբ 1999 թվականի թղթադրամինը XX է։
Թղթադրամները գործածության մեջ են եղել մինչև 2007 թվականի հունվարի 1-ը։
Նկարը | Անվանական գինը (մանաթ) |
Չափերը (մմ) |
Հիմնական հույները | Նկարագրությունը | Տպագրման թվականը | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Դիմերես | Դարձերես | Դիմերես | Դարձերես | |||||
![]() |
![]() |
1 | 125×63 | կանաչ վարդագույն |
Կույսի աշտարակ | գրառում «AZƏRBAYCAN MİLLİ BANKI» |
1992 | |
![]() |
![]() |
կապույտ դեղին |
«AZƏRBAYCAN MİLLİ BANKI» գրառում և անվանական գնի նիշը «BİR manat» |
1993 | ||||
![]() |
![]() |
5 | 125×63 | շագանակագույն մանուշակագույն |
Կույսի աշտարակ | «AZƏRBAYCAN MİLLİ BANKI» գրառում և անվանական գնի նիշը «BEŞ manat» |
1993 | |
![]() |
![]() |
10 | 125×63 | շագանակագույն մանուշակագույն |
Կույսի աշտարակ | գրառում «AZƏRBAYCAN MİLLİ BANKI» |
1992 | |
![]() |
![]() |
կապույտ կանաչ |
«AZƏRBAYCAN MİLLİ BANKI» գրառում և անվանական գնի նիշը «ON manat» |
1993 | ||||
![]() |
![]() |
50 | 125×63 | կարմիր մոխրագույն |
Կույսի աշտարակ | «AZƏRBAYCAN MİLLİ BANKI» գրառում և անվանական գնի նիշը «ƏLLİ manat» |
1993 1999 | |
![]() |
![]() |
100 | 125×63 | կարմիր երկնագույն |
Կույսի աշտարակ | «AZƏRBAYCAN MİLLİ BANKI» գրառում և անվանական գնի նիշը «YÜZ manat» |
1993 1999 | |
![]() |
![]() |
250 | 125×63 | կապույտ կանաչ |
Կույսի աշտարակ | գրառում «AZƏRBAYCAN MİLLİ BANKI» |
1992 1999 | |
125px | ![]() |
500 | 125×63 | շագանակագույն երկնագույն դեղին |
Նիզամի Գյանջևիի նկարը | «AZƏRBAYCAN MİLLİ BANKI» գրառում և անվանական գնի նիշը «BEŞ YÜZ manat» |
1993 1999 | |
![]() |
![]() |
1000 | 125×63 | շագանակագույն երկնագույն վարդագույն |
Մամեդ Էմին Ռասուլզադեի նկարը | «AZƏRBAYCAN MİLLİ BANKI» գրառումը և անվանական գնի նիշը «min 1000 manat» |
1993 1999 | |
![]() |
![]() |
կապույտ | նավթահանքի տեսարան | «AZƏRBAYCAN MİLLİ BANKI» գրառումը և անվանական գնի նիշը «MİN 1000 manat» |
2001 | |||
![]() |
![]() |
10 000 | 130×65 | շագանակագույն | Շիրվանշահերի ապարանքներ | «AZƏRBAYCAN MİLLİ BANKI» գրառումը և անվանական գնի նիշը «ON MİN 10 000 manat» |
1994 | |
![]() |
![]() |
50 000 | 132×66 | կանաչ | Մոմինա խաթունի դամբարանը | «AZƏRBAYCAN MİLLİ BANKI» գրառումը և անվանական գնի նիշը «ƏLLİ MİN 50 000 manat» |
1995 | |
Նկարի մասշտաբը՝ 1,0 փիքսել մեկ միլիմետրին |
2005 թվականի թղթադրամներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]2005 թվականին 2006 թվականի դենոմինացիայի նախապատրաստական աշխատանքների շրջանակներում թողարկվեց թղթադրամների նոր սերիա՝ «Ադրբեջանական սեփականություն», որը պարունակում էր 1, 5, 10, 20, 50 և 100 մանաթ անվանական գնրով թղթադրամներ։
2005 թվականի սերիա | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Պատկերը | Գին (մանաթ) |
Չափ (մմ) |
Հիմնական գույնը | Նկարագրությունը | ||||||
Դիմերես | Դարձերես | Նշանակությունը | Դիմերես | Դարձերես | Ջրանիշ | |||||
![]() |
![]() |
1 | 120×70 | մոխրագույն | Թղթադրամը խորհրդանշում է Ադրբեջանի ժամանակակից մշակույթը | Ադրբեջանական ժողովրդական երաժշտական գործիքներ ազգային գորգի ֆոնին | Ադրբեջանի քարտեզը ազգային շեբեկե պատուհան-վիտրաժի ֆոնի վրա | Անվանական գինն ու դիզայնի էլեմենտներ | ||
![]() |
![]() |
5 | 127×70 | նարնջագույն | Թղթադրամը խորհրդանշում է Ադրբեջանի արժեքավոր ներդրումը համաշխարհային գրականության մեջ | Նիզամի Գյանջևիի անվան ադրբեջանական գրականության թանգարանի շինության ճակատային մաս, Ադրբեջանի գրքեր, Ադրբեջանի օրհներգի մի մասը և ժամանակակից Ադրբեջաներենի այբուբենի տառեր | Ադրբեջանի քարտեզը Գոբուստանի ժայռապատկերների ֆոնի վրա, ինչպես նաև տեքստ հին թյուրքական այբուբենով | |||
![]() |
![]() |
10 | 134×70 | երկնագույն | Թղթադրամը խորհրդանշում է Ադրբեջանի պետական ավանդույթները | Հին Բաքուն, Շիրվանշահերի ապարանքներն ու Կույսի աշտարակը Իչարի Շահար հին քաղաքի ֆոնի վրա | Ադրբեջանի քարտեզը ազգային գորգերի ֆոնի վրա | |||
![]() |
![]() |
20 | 141×70 | կանաչ | Թղթադրամը խորհրդանշում է Ադրբեջանի ընթացիկ արտաքին քաղաքականության հիմանակն նպատակը | Տղամարդկայինության խորհրդանիշեր՝ թուր, սաղավարտ և վահան, ինչպես նաև կովկասյան օֆրիս | Ադրբեջանի քարտեզն ազգային զարդանկարների ֆոնի վրա | |||
![]() |
![]() |
50 | 148×70 | դեղին | Թղթադրամը խորհրդանշում է կրթությունն ու պետության ապագան | Երիտասարդություն, աստիճաններ (որպես առաջընթացի խորհրդանիշ), Արև (որպես ուժի ու լույսի խպորհրդանիշ), ինչպես նաև քիմիական ու մաթեմատիկական նշաններ (որպես գիտոթւյն նշան) (բենզոլի բանաձևը նշված է այնպօես, ինչպես այն ընդունված էր XIX դարում)։ | Ադրբեջանի դրոշը ազգային գորգերի զարդանախշերի ֆոնի վրա | |||
![]() |
![]() |
100 | 155×70 | մանուշակագույն | Թղթադրամը խորհրդանշում է Ադրբեջանի տնտեսական զարգացումն ու ծաղկող ժողովրդի կարգավիճակը | |||||
Նկարների մասշտաբը՝ 1,0 փիքսել մեկ միլիմետրին |
2005 թվականի թղթադրամներ (2009 թվականի փոփոխված տարբերակներ)
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- 2009 թվականին Ադրբեջանի ազգային բանկը փոխեց 1 և 5 մանաթանոց թղթադրամների վրայի գրվածքները. «Azərbaycan Mərkəzi Bankı» («Ադրբեջանի կենտրոնական բանկ»)՝ նախկին «Azərbaycan Milli Bankı»-ի («Ադրբեջանի Ազգային բանկ») փոխարեն։
- 2011 թվականին Ադրբեջանի ֆինանսների նախարարը հայտարարեց, որ արդեն պատրաստ են քննարկել 2 և 3 մանաթանոց թղթադրամների հատելու առաջարկը[2]
2009 թվականի սերիա | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Պատկեր | Անվանական գին (մանաթ) |
Չափեր, (մմ) |
Հիմնական գույն | Նկարագրություն | ||||||
Դիմերես | Դարձերես | Նշանակությունը | Դիմերես | Դարձերես | Ջրանիշ | |||||
![]() |
![]() |
1 | 120×70 | մոխրագույն | թղթադրամը խորհրդանշում է ժամանակակից ադրբեջանական մշակույթը | Ադրբեջանական ժողովրդական գործիքներ | Ադրբեջանի քարտեզը ազգային գորգերի նախշերի վրա | անվանական գինն ու դիզային էլեմենտներ | ||
![]() |
![]() |
5 | 127×70 | նարնջագույն | թղթադրամը խորհրդանշում է Ադրբեջանի ներդրումը համաշխարհային գրականության մեջ | Նիզամի Գյանջևիի անվան ադրբեջանական գրականության թանգարանի շինության ճակատային մաս, Ադրբեջանի գրքեր, Ադրբեջանի օրհներգի մի մասը և ժամանակակից Ադրբեջաներենի այբուբենի տառեր | Ադրբեջանի քարտեզը Գոբուստանի ժայռապատկերների ֆոնի վրա, ինչպես նաև տեքստ հին թյուրքական այբուբենով | |||
Նկարների մասշտաբը՝ 1,0 փիքսել մեկ միլիմետրին |
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «НБА заказал 'De La Rue' печатание манатов». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 30-ին.
- ↑ Ադրբեջանում առաջարկում են թողարկել փոքր անվանական գնով թղթադրամներ՝ Trend
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ադրբեջանական մանաթի թղթադրամների կատալոգ՝ Fox-notes.ru
- Դրամական միավորի նկարագրություն՝ Landmoneys.ru
- Ադրբեջանի Կենտրոնական բանկը (ադրբ.) (անգլ.)
- Ադրբեջանական մանաթի մետաղադրամներ — ԱՊհ և Բալթյան երկրների մետաղադրամներ Արխիվացված 2019-07-06 Wayback Machine (անգլ.) (իսպ.) (ռուս.)
- Ադրբեջանական մանաթ (Թղթադրամներ) (անգլ.) (գերմ.) (ֆր.)
![]() | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ադրբեջանական մանաթ» հոդվածին։ |