Ադլերի քաղաքային շրջան

Ադլերի շրջան
Քաղաքային շրջան
	Ադլերի շրջան
	Адлерский район
	Զինանշան
Երկիր	Ռուսաստան
Ներքին բաժանում	Ադլեր և Կրասնայա Պոլյանա (Սոչիի քաղաքային օկրուգ)
Ղեկավար	Կոկորեվ Վալերիյ Վիկտորովիչ
Հիմնադրված է	հոկտեմբերի 16 1934 թ.
Մակերես	35,25 կմ²
ԲԾՄ	3256 մ
Պաշտոնական լեզու	ռուսերեն
Խոսվող լեզուներ	ռուսերեն, հայերեն
Բնակչություն	88 298 քաղաքում և 135 144 քաղաքում և գյուղերում մարդ (2022)
Խտություն	99,96 մարդ/կմ²
Ազգային կազմ	ռուսներ, հայեր, հույներ, ադիգներ, ուկրաինացիներ
Կրոնական կազմ	Ռուս Ուղղափառ եկեղեցի, Հայ Առաքելական եկեղեցի, Հայ կաթողիկե եկեղեցի
Ժամային գոտի	UTC+3
Հեռախոսային կոդ	862
ՍՎՏԲՀԴ	03426362
Պաշտոնական կայք	sochi.ru/gorodskaya-vlast/administratsiya-goroda/structure/profile/?ID=91609
	Ադլերի քաղաքային շրջան (Ռուսաստան)
	Ադլերի քաղաքային շրջան (Ռուսաստան)
	Ադլերի քաղաքային շրջան Վիքիպահեստում

Ադլերի քաղաքային շրջանը Սոչի քաղաքի չորս ներքաղաքային շրջաններից մեկն է, որը գտնվում է Ռուսաստանի Կրասնոդարի երկրամասում։ Շրջանը Սոչի քաղաքի ամենահարավայինն է, իսկ ըստ տարածքի և ըստ բնակչության՝ երկրորդը։ 2014 թվականին անցկացվել են 2014 թվականի ձմեռային օլիմպիական խաղերի բոլոր մրցումները։ Շրջանի վարչական կենտրոնն է Ադլերը։

Ֆիզիկաաշխարհագրական բնութագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարածքը գտնվում է հարավ-արևելքում՝ Սոչի քաղաքի կենտրոնից 20 կմ հեռավորության վրա, Կուդեպստա և Պսոու գետերի միջև, որոնց երկայնքով սահմանակցում Աբխազիան։ Արևմուտքում սահմանակից է Խոստինսկի շրջանին։ Մզիմտա գետը հոսում է շրջանի գրեթե ողջ երկայնքով՝ սկիզբ առնելով Կարդիվաչ լեռնային լճից, որը գտնվում է ծովի մակարդակից 1838 մ բարձրության վրա։ Մզիմտանն ունի բազմաթիվ վտակներ, որոնցից են` Ազմիչը, Ձիխրան, Փսլուխը, Լաուրան, Բեշենկան, Չվիժեփսեն, Կեպշան։

Աբխազիայի հետ սահմանին գտնվում է տարածաշրջանի և ամբողջ Սոչիի քաղաքային օկրուգի ամենաբարձր կետը՝ Ագեպստա լեռը (3256 մ)։ Կրասնայա Պոլյանա գյուղից հարավ գտնվում է Աիբգա լեռնաշղթան (չխառնել Աիբգա գյուղի հետ), որի լանջերին գտնվում են լեռնադահուկային հանգստավայրերը։ Լեռան ամենաբարձր կետը Կամեննի սյունն է (2509,7 մ)՝ Կրասնայա Պոլյանայի ամենաբարձր դիտահարթակը։

Շրջանի տարածքը Սոչի քաղաքի սահմանում կազմում է 35,25 կմ², ենթակա բնակավայրերով և գյուղական շրջաններով՝ 1353 կմ²։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մինչ1923 թվականը Ադլերի վոլոստը Սոչիի շրջանի Տուապսե դեպարտամենտի Նովոռոսիյսկի շրջանի մի մասն էր։ 1923-ից 1934 թթ Սոչիի շրջանի կազմում գործում էր Ադլերի գյուղական խորհուրդը^[1]։

Ադլերի շրջանը կազմավորվել է 1934 թվականի հոկտեմբերի 16-ին, որպես Ազով-Չեռնոմորսկի երկրամասի մաս, Սոչիի շրջանի հիման վրա Սոչի քաղաքը անկախ վարչական և տնտեսական միավորի (տարածաշրջանային ենթակայության քաղաք) վերածելուց հետո։ 1937 թվականի սեպտեմբերի 13-ից Ադլերի շրջանը մտնում է Կրասնոդարի երկրամասի մեջ։

1961 թվականի փետրվարի 10-ին երկրամասի շրջանը վերացվել է, և տարածքը սկսեց ենթարկվել Սոչիի քաղաքային խորհրդին՝ ներառելով Սոչի քաղաքի Ադլեր առողջարանային գյուղը, ինչի կապակցությամբ, որպես մաս կազմվել է Ադլերի շրջանը։ Սոչի քաղաքի Ռազդոլսկի, Կուդեպստինսկի, Մոլդովսկի, Նիժնե Շիլովսկի գյուղական խորհուրդները և Կրասնո-Պոլյանսկի գյուղական խորհուրդները անցել են Ադլերի շրջանի վարչական ենթակայությանը^[2]։ Հետագայում Ռազդոլսկի գյուղական խորհուրդը դուրս բերվեց Ադլերի շրջանից և 1985 թվականի դրությամբ այն ենթակա էր հարևան՝ Խոստինսկի ներքաղաքային շրջանին^[3]։

Շրջանում գտնվում են բազմաթիվ հայկական մշակութային կենտրոններ՝ հայ առաքելական եկեղեցիներ, հայ կաթողիկե եկեղիցիներ։

Շրջանի կազմը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շրջանը ներառում է Սև ծովի ափի երկայնքով քաղաքի սահմանների տարածքը՝ Ադլերը, որն իր մեջ ներառում է մի քանի միկրոշրջաններ։

Շրջանը ենթակա է նաև 1 բնակավայր և 3 գյուղական շրջան^[4]։

Սոչի քաղաքի Ադլեր շրջանի վարչակազմի շենքը

Բնակավայրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շրջանը (բնակավայրի և գյուղական շրջանների միջոցով) ենթակա է 30 բնակավայրի։ Ադլեր շրջանի ենթակայության են անցել Իմերետինսկայա հարթավայրում 2020 թվականի փետրվարի 1-ին Սիրիուս բնակավայրը^[5], որն առանձնացված է Սոչի քաղաքից, հատկացվել է նոր քաղաքային թաղամասի կարգավիճակ։ Օրենքն ընդունվել է 2020 թվականի ապրիլի 3-ին^[6]^[7]^[8]^[9]։ 2020 թվականի դեկտեմբերի 22-ին Սիրիուսը դարձավ Ռուսաստանի առաջին դաշնային տարածք, մնալով Կրասնոդարի երկրամասի մաս։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շրջանի բնակչությունը, ներառյալ բնակավայրի գյուղական շրջանները և գյուղական բնակավայրերը, կազմում է 135․144 մարդ, քաղաքի սահմաններում 88․298 մարդ(2021)։ Գյուղական վայրերում՝ 46․846: Բացի այդ, Կրասնայա Պոլյանա քաղաքատիպ ավանում բնակվում է 9․205 մարդ^[10]։

1959 թվականին Ադլերի շրջանը Սոչիի կազմում չէր, այլ Կրասնոդարի երկրամասի շրջաններից մեկն էր։ Նրա բնակչությունը կազմում էր 55․273 բնակիչ, այդ թվում՝ գյուղսցի՝ 31․172 մարդ, քաղաքի բնակիչ՝ 24․101 մարդ, որից Ադլեր (այժմ միկրոշրջան)՝ 19․658 մարդ, Կրասնայա Պոլյանա՝ 4․443 մարդ^[11]։ Բնակչության մեծ մաս են կազմում հայերը։ Բնակչության մոտ 58% (80.000 մարդ) կազմում են հայեր^[12]։

Ենթակառուցվածք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կեցության հարմարություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ադլերի շրջանում զարգացած առողջարանային սպասարկման ոլորտը։ Շրջանում գտնվում են մեծ թվով հյուրանոցներ, առողջարաններ, պանսիոնատներ և հյուրատներ յուրաքանչյուր ճաշակի համար։

Մարզական հարմարություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տեսարան դեպի Բոլշոյի սառցե պալատ և Մեդալ Պլազա
Ֆիշտ օլիմպիական մարզադաշտ
սառցե ասպարեզ Շայբա
սառցե պալատ Բոլշոյ
Սառցե խորանարդ գանգրացման կենտրոն
Ադլեր արենա զվարճանքի սպորտային կենտրոն
սառցե սպորտային պալատ Այսբերգ

Տրանսպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ադլերի շրջանում կան երկաթուղային կայարաններ՝ « Ադլեր » և « Օլիմպիական պարկ », կան նաև «Իզվեստիա» (փակ) և «Օլիմպիական գյուղ» կանգառներ ։ Էստո-Սադոկի Ադլեր շրջանի տարածքում են գտնվում Ռոզա Խուտոր կայարանը և Էստո-սադոկ կայարանը ։

Բացի այդ, միկրոշրջանում են Սոչիի միջազգային օդանավակայանը (Ադլեր) օդանավակայանի երկաթուղային տերմինալով, Սոչի-Իմերետինսկի ծովային (զբոսանավ) նավահանգիստը, Ադլերի և Իզվեստիա ծովային նավամատույցները, Ադլերի վագոնների պահեստը ։ Տարածքն ունի լավ զարգացած տրանսպորտային ենթակառուցվածք։

Առողջապահական կենտրոններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

URO-PRO
Մարդու վերարտադրության և գենետիկայի կենտրոն
Թիվ 4 տարածաշրջանային հիվանդանոց (Սոչի)
Թիվ 7 քաղաքային հիվանդանոց (Սոչի)
Թիվ 8 քաղաքային հիվանդանոց (Սոչի)
MRI-փորձագետ Սոչի

Համալսարաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոչիի Ռուսաստանի ժողովուրդների բարեկամության համալսարան
Միջազգային ինովացիոն համալսարան

Տեսարժան վայրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ախշտիրսկայա քարանձավ

Քույր քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոզոպոլ, Բուլղարիա

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ «Адлерский район в 1921-40 гг». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 23-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.
↑ «Решение КИК от 07 апреля 1961 года № 329 «Об изменении административно-территориального деления Адлерского, Лазаревского, Центрального и Хостинского районов города Сочи»». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 28-ին.
↑ Основные административно-территориальные преобразования на Кубани (1793—1985 гг.) / Сост.: А. С. Азаренкова, И. Ю. Бондарь, Н.С. Вертышева. — Краснодар: Краснодарское кн. изд-во, 1986. — С. 153. — 394 с.
↑ «Положение об администрации Адлерского внутригородского района города Сочи» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2021 թ․ փետրվարի 26-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 28-ին.
↑ «Распоряжение Правительства Российской Федерации от 01.02.2020 № 171-р». Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 13-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 13-ին.
↑ «Закон Краснодарского края от 03.04.2020 № 4268-КЗ "Об установлении границ муниципального образования городской округ Сириус Краснодарского края и о наделении его статусом городского округа"» (PDF). 03.04.2020. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2021 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 4-ին.
↑ «Закон Краснодарского края от 03.04.2020 № 4266-КЗ «Об установлении границ муниципального образования городской округ Сириус Краснодарского края и о наделении его статусом городского округа»». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 19-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 15-ին.
↑ «Закон Краснодарского края от 03.04.2020 № 4267-КЗ «О преобразовании муниципального образования город-курорт Сочи»». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 28-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 15-ին.
↑ «Закон Краснодарского края от 03.04.2020 № 4268-КЗ «Об установлении границ муниципального образования городской округ город-курорт Сочи Краснодарского края и о наделении его статусом городского округа»». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 19-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 15-ին.
↑ Посёлок городского типа Красная Поляна через Краснополянский поселковый округ подчинён Адлерскому району г. Сочи, но статистикой учитывается отдельно от него в рамках городского округа Сочи. В городскую черту г. Сочи этот пгт также не включается.
↑ «Всесоюзная перепись населения 1959 г. Численность наличного населения городов и других поселений, районов, районных центров и крупных сельских населенных мест на 15 января 1959 года по республикам, краям и областям РСФСР». Москва: Демоскоп Weekly: Центральное статистическое управление при Совете Министров СССР. 1960. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 10-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 28-ին.
↑ «ЭТНОДЕМОГРАФИЧЕСКИЕ ИЗМЕНЕНИЯ В КРАСНОДАРСКОМ КРАЕ, 1989-1999 ГОДЫ». web.archive.org. 2014 թ․ մայիսի 25. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 25-ին. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 6-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

[М-1] «Адлерский район в 1921-40 гг». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 23-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.

[2] «Решение КИК от 07 апреля 1961 года № 329 «Об изменении административно-территориального деления Адлерского, Лазаревского, Центрального и Хостинского районов города Сочи»». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 28-ին.

[ОАТП-3] Основные административно-территориальные преобразования на Кубани (1793—1985 гг.) / Сост.: А. С. Азаренкова, И. Ю. Бондарь, Н.С. Вертышева. — Краснодар: Краснодарское кн. изд-во, 1986. — С. 153. — 394 с.

[4] «Положение об администрации Адлерского внутригородского района города Сочи» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2021 թ․ փետրվարի 26-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 28-ին.

[5] «Распоряжение Правительства Российской Федерации от 01.02.2020 № 171-р». Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 13-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 13-ին.

[ГО-6] «Закон Краснодарского края от 03.04.2020 № 4268-КЗ "Об установлении границ муниципального образования городской округ Сириус Краснодарского края и о наделении его статусом городского округа"» (PDF). 03.04.2020. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2021 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 4-ին.

[Закон_№_4266-КЗ-7] «Закон Краснодарского края от 03.04.2020 № 4266-КЗ «Об установлении границ муниципального образования городской округ Сириус Краснодарского края и о наделении его статусом городского округа»». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 19-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 15-ին.

[Закон_№_4267-КЗ-8] «Закон Краснодарского края от 03.04.2020 № 4267-КЗ «О преобразовании муниципального образования город-курорт Сочи»». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 28-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 15-ին.

[Закон_№_4268-КЗ-9] «Закон Краснодарского края от 03.04.2020 № 4268-КЗ «Об установлении границ муниципального образования городской округ город-курорт Сочи Краснодарского края и о наделении его статусом городского округа»». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 19-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 15-ին.

[10] Посёлок городского типа Красная Поляна через Краснополянский поселковый округ подчинён Адлерскому району г. Сочи, но статистикой учитывается отдельно от него в рамках городского округа Сочи. В городскую черту г. Сочи этот пгт также не включается.

[11] «Всесоюзная перепись населения 1959 г. Численность наличного населения городов и других поселений, районов, районных центров и крупных сельских населенных мест на 15 января 1959 года по республикам, краям и областям РСФСР». Москва: Демоскоп Weekly: Центральное статистическое управление при Совете Министров СССР. 1960. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 10-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 28-ին.

[12] «ЭТНОДЕМОГРАФИЧЕСКИЕ ИЗМЕНЕНИЯ В КРАСНОДАРСКОМ КРАЕ, 1989-1999 ГОДЫ». web.archive.org. 2014 թ․ մայիսի 25. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 25-ին. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 6-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]