Ագրաֆիա

Ագրաֆիա (հին հունարեն՝ ἀ- ժխտական մասնիկի և γράφω «գրում եմ» բառի բաղադրումից), գրելու ունակության խանգարում կամ լիակատար կորուստ՝ գրելազրկություն, որն առաջանում է հոգեֆիզիոլոգիական հիմքերի կազմալուծման արդյունքում և որին հաճախ ուղեկցում է խոսքի խանգարումը^[1]։ Ագրաֆիայի ժամանակ կարող է առաջանալ շարժողական խանգարում^[2], գրելու կամ կարդալու անկարողություն^[3]։ Գրելու ունակության կորուստը կարող է արտահայտվել տարբեր լեզուների և նյարդաբանական հիվանդությունների ժամանակ^[2], որոնցից են՝ ալեքսիան, աֆազիան, դիզարտրիան, ագնոզիան և ապրաքսիան^[2]^[4]։ Ագրաֆիայով հիվանդ անձանց հետազոտությունը թույլ է տալիս ավելի լավ հասկանալ գրելու գործընթացում ներառված խոսքային և շարժողական կենտրոնները^[4]։ Ագրաֆիան հնարավոր չէ ամբողջությամբ բուժել, բայց հիվանդները կարող են վերականգնել կորցրած ունակությունների մի մասը։ Այս ունակությունների տեսակներն էլ կապված են ագրաֆիայի կոնկրետ տեսակի հետ։

Ագրաֆիան բաժանվում է կենտրոնական և ծայրամասային ձևերի^[4]։ Կենտրոնական ագրաֆիան ներառում է գլխուղեղի խոսքի կենտրոնները և սովորաբար կապված են խոսքի այլ խանգարումների հետ^[4] ։ Ծայրամասային ագրաֆիան ներառում է գլխուղեղի շարժողական և տեսողական կենտրոնները^[4]։ Ագրաֆիան սկսել է ուսումնասիրվել 14-րդ դարից, սակայն միայն 19-րդ դարի երկրորդ կեսից է, որ սկսել է ներկայացնել կլինիկական հետաքրքրություն։ 12-րդ դարում կատարված հետազոտությունները առաջին հերթին կենտրոնացած էին աֆազիոլոգիայի վրա^[5]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Հ. Զ. Պետրոսյան, Ս. Ա. Գալստյան, Թ. Ա. Ղարագյուլյան, Լեզվաբանական բառարան (խմբ. Էդ. Բ. Աղայան), Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի հրատարակչություն», 1975, էջ 2։
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 De Smet HJ, Engelborghs S, Paquier PF, De Deyn PP, Mariën P (August 2011). «Cerebellar-induced apraxic agraphia: a review and three new cases». Brain Cogn. 76 (3): 424–34. doi:10.1016/j.bandc.2010.12.006. PMID 21507544.
↑ Beeson PM (2004). «Remediation of written language». Top Stroke Rehabil. 11 (1): 37–48. doi:10.1310/D4AM-XY9Y-QDFT-YUR0. PMID 14872398.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 Sinanović O, Mrkonjić Z, Zukić S, Vidović M, Imamović K (March 2011). «Post-stroke language disorders». Acta Clin Croat. 50 (1): 79–94. PMID 22034787.
↑ Lorch M (August 2013). «Written language production disorders: historical and recent perspectives». Curr Neurol Neurosci Rep. 13 (8): 369. doi:10.1007/s11910-013-0369-9. PMID 23793932.

[1] Հ. Զ. Պետրոսյան, Ս. Ա. Գալստյան, Թ. Ա. Ղարագյուլյան, Լեզվաբանական բառարան (խմբ. Էդ. Բ. Աղայան), Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի հրատարակչություն», 1975, էջ 2։

[De_Smet-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 De Smet HJ, Engelborghs S, Paquier PF, De Deyn PP, Mariën P (August 2011). «Cerebellar-induced apraxic agraphia: a review and three new cases». Brain Cogn. 76 (3): 424–34. doi:10.1016/j.bandc.2010.12.006. PMID 21507544.

[Treatment-3] Beeson PM (2004). «Remediation of written language». Top Stroke Rehabil. 11 (1): 37–48. doi:10.1310/D4AM-XY9Y-QDFT-YUR0. PMID 14872398.

[Sinanović_2011-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 Sinanović O, Mrkonjić Z, Zukić S, Vidović M, Imamović K (March 2011). «Post-stroke language disorders». Acta Clin Croat. 50 (1): 79–94. PMID 22034787.

[historyandrecent2013-5] Lorch M (August 2013). «Written language production disorders: historical and recent perspectives». Curr Neurol Neurosci Rep. 13 (8): 369. doi:10.1007/s11910-013-0369-9. PMID 23793932.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]