Ագյեյա

Ագյեյա; հինդի՝ अज्ञेय
Ծնվել է	մարտի 7, 1911
Ծննդավայր	Քուշինագար, Gorakhpur district, Ագրայի և Աուդհի միացյալ պրովինցիա, Բրիտանական Հնդկաստան, Բրիտանական կայսրություն
Վախճանվել է	ապրիլի 4, 1987 (76 տարեկան)
Վախճանի վայր	Նյու Դելի, Հնդկաստան
Մասնագիտություն	բանաստեղծ, լրագրող, գրական քննադատ, վիպասան, հեղափոխական, վիպասան և գրող
Լեզու	հինդի
Քաղաքացիություն	Բրիտանական Հնդկաստան և Հնդկաստան
Կրթություն	Մադրասի քրիստոնեական քոլեջ, Ֆորմանի քրիստոնեական քոլեջ և Մադրասի համալսարան
Ժանրեր	պոեզիա
Ուշագրավ աշխատանքներ	Shekhar: Ek Jivani?, Angan Ke Paar Dwar?, Tar Saptak?, Trishanku? և Kitni Naavon Mein Kitni Baar?
Պարգևներ	Հնդկական գրական ակադեմիայի հինդի մրցանակ Jnanpith Award? և Golden Wreath?
Ամուսին	Kapila Vatsyayan?
	Agyeya Վիքիպահեստում

Ագյեյա (Սաչիդանանդ Հիրանանդ Վացյայան, հինդի՝ अज्ञेय, Agneya, մարտի 7, 1911(1911-03-07)^[1]^[2], Քուշինագար, Gorakhpur district, Ագրայի և Աուդհի միացյալ պրովինցիա, Բրիտանական Հնդկաստան, Բրիտանական կայսրություն - ապրիլի 4, 1987(1987-04-04)^[1]^[2], Նյու Դելի, Հնդկաստան), հնդիկ բանաստեղծ, արձակագիր, լրագրող, թարգմանիչ և ուսուցիչ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սաչիդանանդը ծնվել է 1911 թվականի մարտի 7-ին, Ագրա և Օուդ միացյալ նահանգների Քուշինագար գյուղում, ճամբարային վրանում։ Նրա հայրը եղել է հնագետ և սանսկրիտի մասնագետ, այդ ընթացքում պեղումեր է կատարել Քուշինագար գյուղում։ Ապագա գրողի մանկությունն անցել է տարբեր քաղաքներ ու շրջաններ շրջագայություններով, որտեղ նրա հայրը եղել է գիտական հետազոտությունների ղեկավար։

Սաչիդանանդը միջնակարգ կրթություն է ստացել Մադրասի քրիստոնեական քոլեջում, որից հետո սովորել է Լահոր քաղաքի Ֆորմանի քրիստոնեական քոլեջում, որտեղ էլ 1929 թվականին ստացել է ճարտարագիտության բակալավրի կոչում։ Նա ընդունվել է անգլիական գրականության մագիստրատուրա, սակայն ազգային անկախության համար ընդհատակյա շարժմանը մասնակցելու պատճառով ուսումը թողել է կիսատ։

1930 թվականի նոյեմբերին Սաչիդանանդը ձերբակալվել է և 3,5 տարի (1930-1933) անցկացրել Դելիի և Փանջաբի բանտերում, իսկ դրանից հետո երկու տարի եղել է տնային կալանքի տակ։ Հետագայում այդ իրադարձությունների մասին նա արդրադարձել է իր «Շեխար» ինքնակենսագրական եռագրության մեջ։ 1936 թվականին եղել է «Sainik» (Ագրայում) և «Vishal Bharat» (Կալկաթայում) ամսագրերերի խմբագիրը։ Միաժամանակ դարձել է Առաջադեմ գրողների ասոցիացիայի անդամ, իսկ 1941 թվականին Գերմանիայի հետ պատերազմի սկզբում միացել է հակաֆաշիստական ճակատին։ 1943 թվականին նա կամավոր միացել է Հնդկական դաշնակից բանակին և մինչև 1946 թվականը կռվել ճապոնացիների դեմ։ 1947 թվականին Իլահաբադում եղել է «Prateek» գրական ամսագրի, իսկ 1951 թվականին՝ անգլալեզու «Vak» ամսագրի խմբագիրը։ Կատարել է բազմաթիվ ճանապարհորդություններ Հնդկաստանում և արտասահմանում։ 1961-1964 թվականներին նա դասախոսել է Կալիֆորնիայի Բերքլիի համալսարանում համալսարանում^[5]։ 1965 թվականին վերադարձել է Հնդկաստան և հիմնել «Dinaman» շաբաթաթերթը, որը ղեկավարել է մինչև 1968 թվականը։ Դրանից հետո Սաչիդանանդը ճանապարհորդել է Եվրոպա։ 1969 թվականին նա վերադարձել է Բերքլիի համալսարան և այնտեղ դասախոսել մինչև հաջորդ տարվա հունիս։ 1973 թվականին Դելիում եղել է «Naya Prateek» ամսագրի խմբագիրը (Դելիում), որից հետո՝ մոտ մեկ տարի՝ Ջայապրակաշ Նարայան հրատարակած շաբաթաթերթը։

1976 թվականից Ագյեյան ութ ամիս դասախոսել է Հայդելբերգի համալսարանում, իսկ ավելի ուշ դարձել է Ջոդհփուրի ազգային համալսարանի պրոֆեսոր, որտեղ գլխավորել է համեմատական գրականագիտության բաժինը։ 1977-1980 թվականներին եղել է «Navbharat Times» օրաթերթի գլխավոր խմբագիրը։

Ագյեյան մահացել է 1987 թվականի ապրիլի 4-ին, Դելիում։

Աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չորս տարվա բանտարկության ընթացքում Ագյեյան սկսել է պատմվածքներ գրել, որոնք հրատարակել է Հանսում։ Պատմվածքների խմբագիրը եղել է Դհանպաթրայ Շրիվասթավը։ Նա նաև սկսել է գրել իր ինքնակենսագրական «Շեխար. Էք Ջիվանի» վեպի առաջին մասը, որին հաջորդել են նրա երկրորդ և երրորդ մասերը։ Նրա առաջին բանաստեղծությունների ժողովածուն՝ «Բագնադուտան», լույս է տեսել 1933 թվականին։ Բանտից ազատվելուց հետո՝ 1937 թվականին, նա հրատարակել է իր առաջին պատմվածքների ժողովածուն՝ «Վիպատգա», իսկ 1941 թվականին նա հրատարակել է «Շեխարի» առաջին հատորը, որին 1944 թվականին հաջորդել է երկրորդ հատորը։ Աշխատության երրորդ հատորը այդպես էլ չի հրատարակվել^[6]։

1943 թվականին խմբագրել և հրատարակել է «Տար Սապտակ» յոթ երիտասարդ գրողների բանաստեղծությունների ժողովածուն, որոնց բանաստեղծությունները նախկինում չեն տպագրվել։ Նա հիմնել է հինդի պոեզիայի նոր ուղղություններ, որոնք հայտնի են Նոր պոեզիա անվամբ^[7]^[8]։

Ագյեյան համարվում է 20-րդ դարի հնդկական գրականության և մասնավորապես հինդի լեզվի մոդեռնիստական ուղղությունների առաջամարտիկը, գրել է 16 բանաստեղծական ժողովածու, 3 վեպ, ճամփորդական նոթագրություն, պատմվածքների և էսսեների մի քանի ժողովածու։ անգլերեն է թարգմանել ինչպես իր ստեղծագործությունները, այնպես էլ հնդիկ այլ հեղինակների գործերը։ Ագյեյան նաև թարգմանել է համաշխարհային գրականության որոշ գործեր հինդի լեզվով (օրինակ Մացուո Բասյո)։

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ագյեյան եղել է բազմաթիվ ազգային և միջազգային գրական մրցանակների դափնեկիր։ Առավել նշանակալի մրցանակների թվում են Հնդկաստանի գրականության ազգային ակադեմիայի «Սահիտյա Ակադեմի» մրցանակ (1964)՝ «Դուռը բակի դիմաց» բանաստեղծական ժողովածուի համար, «Jnanpith» մրցանակ (1978)՝ «Այսքան անգամ և այնքան նավակ» ժողովածուի համար, «Ոսկե թագ» մրցանակ (1983) պոեզիայի համար։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ http://sahitya-akademi.gov.in/awards/akademi%20samman_suchi.jsp#HINDI
↑ http://jnanpith.net/page/jnanpith-laureates
↑ «Indian Poets I Bio-Notes on Hindi Poets I». web.archive.org. 2009 թ․ հոկտեմբերի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 28-ին.
↑ Ajneya; Kumar, Sharat; Sen, Geeti (1983 թ․ դեկտեմբեր). «Interview with Ajneya (S.H. Vatsyayan)». India International Centre Quarterly. India International Centre. 10 (4): 528. JSTOR 23001392.
↑ Acharya, Nand Kishore (1997). «Amgan Ke Par Dvara». In George, K. M. (ed.). Masterpieces of Indian Literature. Vol. 1. New Delhi: National Book Trust. էջ 375. ISBN 81-237-1978-7.
↑ Satyendra, Kush (2000). Dictionary of Hindu Literature. New Delhi: Sarup & Sons. էջեր 132–133. ISBN 978-81-7625-159-4.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Челышев Е. Об основных течениях и путях развития современной литературы хинди // Вопросы литературы. — 1958.
Андреев И. О современной индийской литературе // Иностранная литература (журнал). — 1959.
Agyeya // Encyclopaedia of the Hindu World / Dr. Ganga Ram Garg. — New Delhi: Concept Publishing Company, 1992. — Vol. 1. — P. 233—245. — ISBN 81-7022-374-1(անգլ.)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

http://www.kavitakosh.org/kk/index.php?title=%E0%A4%85%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A5%87%E0%A4%AF Արխիվացված 2009-04-23 Wayback Machine
Agyeya at Penguin India
Agyeya at Gadya Kosh (hi)
Agyeya Արխիվացված 2016-11-03 Wayback Machine at Kavita Kosh (hi)
Agyeya's biography at Bharat Darshan (hi)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ագյեյա» հոդվածին։

[_6f41b813617ef50b-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_5f34d0d9ee1d5646-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_0557e0d3c6c2bc23-3] ttp://sahitya-akademi.gov.in/awards/akademi%20samman_suchi.jsp#HINDI

[_6da4c165c40c3043-4] ttp://jnanpith.net/page/jnanpith-laureates

[5] «Indian Poets I Bio-Notes on Hindi Poets I». web.archive.org. 2009 թ․ հոկտեմբերի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 28-ին.

[Interview1983-6] Ajneya; Kumar, Sharat; Sen, Geeti (1983 թ․ դեկտեմբեր). «Interview with Ajneya (S.H. Vatsyayan)». India International Centre Quarterly. India International Centre. 10 (4): 528. JSTOR 23001392.

[KMGeorge1997-7] Acharya, Nand Kishore (1997). «Amgan Ke Par Dvara». In George, K. M. (ed.). Masterpieces of Indian Literature. Vol. 1. New Delhi: National Book Trust. էջ 375. ISBN 81-237-1978-7.

[Satyendra2000-8] Satyendra, Kush (2000). Dictionary of Hindu Literature. New Delhi: Sarup & Sons. էջեր 132–133. ISBN 978-81-7625-159-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]