Աբուսահլ Արծրունի (իշխան)
- Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Աբուսահլ (այլ կիրառումներ)
Աբուսահլ Արծրունի Ապուսահլ Արծրունի | |||
Արծրունիների զինանշանը | |||
| |||
---|---|---|---|
- 1000 | |||
Հաջորդող | իշխանությունը անցնում է Բագրատունիների թագավորությանը | ||
Ազգություն | հայ | ||
Դավանանք | Հայ Առաքելական եկեղեցի | ||
Ծննդավայր | Վասպուրականի թագավորություն | ||
Դինաստիա | Արծրունիներ | ||
Մայր | «անանուն» Բագրատունի |
Աբուսահլ Արծրունի (ծննդյան և մահվան թվականներն անհայտ, 10-ից - 11-րդ դարեր), Կոգովիտ և Ծաղկոտն գավառների իշխանը, Արծրունիների թագավորական տոհմից։ Աբուսահլ Արծրունին Գագիկ Ա Բագրատունի թագավորի քրոջ որդին էր, մոր կողմից համարվում էր Աշոտ Գ Ողորմածի թոռը։ Ըստ Հրաչյա Աճառյանի՝ Աբուսահլը մոր կողմից Բագրատունի է, բայց հոր կողմից թվում է թե Արծրունի է[1]։
Աբուսահլի իշխանության վերացումը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1000 թվականին Տայքի Դավիթ Կյուրոպաղատը մինչ մահանալը՝ իր երկիրը կտակում է Բյուզանդիայի Բարսեղ Բ կայսրին (976-1025), Բարսեղ Բ-ն գնում է իր նոր կալվածքները տեսնելու։ Իսկույն նրան այցելության են շտապում Ափխազիայի Բագարատ Բագրատունի, Վրաց Գուրգեն Բագրատունի, Կարսի Աբաս Բագրատունի և Վասպուրականի Սենեքերիմ Արծրունի թագավորները։ Բարսեղ Բ կայսրը բոլորին պատիվներ է տալիս և գնում է Վաղարշակերտի (Ալաշկերտ) դաշտում բանակ դնում և սպասում, որ Հայոց Գագիկ Ա Բագրատունի թագավորն էլ կգա իր մոտ։ Բայց Գագիկ Ա-ն իր արժանիքներից ցածր համարելով դա՝ չի գնում նրա մոտ։ Այս դեպքը առիթ համարելով իշխան Աբուսահլ Արծրունին, որ իր մորեղբոր հետ թշնամացել էր, գնում է կայսեր մոտ և չարախոսում Գագիկի մասին։ Այս ամենն իմանալով, Գագիկ Ա-ն իր որդի Հովհաննեսին (հետագայի Հովհաննես-Սմբատ թագավորը) ուղարկում է Աբուսահլի վրա և նրա գավառները գրավում։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Հայոց անձնանունների բառարան, Հրաչյա Աճառյան, Հատոր 1, Ցուցակ 1, Էջ 26
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Տիեզերական պատմություն», Ստեփանոս Ասողիկ, Գ. իգ., խգ.՝ (Ապուսահլի)
- «Պատմուիւն Հայոց», Միքայել Չամչյան, հատոր Բ, էջ 882
- «Այրարատ», Ղևոնդ Ալիշան, էջ 495
- «Հայոց անձնանունների բառարան», Հրաչյա Աճառյան, Հատոր 1, Ցուցակ 1, Էջ 26