Աբդուլլահ իբն ալ-Մութազ
| Աբդուլլահ իբն ալ-Մութազ | |
|---|---|
| Ծնվել է | նոյեմբերի 1, 861[1] |
| Ծննդավայր | Սամարրա, Սալադինի նահանգ, Իրաք |
| Մահացել է | դեկտեմբերի 29, 908 (47 տարեկան) կամ դեկտեմբերի 17, 908 (47 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Բաղդադ |
| Մասնագիտություն | բանաստեղծ, գրող և Խալիֆա |
| Ծնողներ | հայր՝ Al-Mu'tazz? |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | Abbasid caliph? |
Աբդուլլահ իբն ալ-Մութազ (նոյեմբերի 1, 861[1], Սամարրա, Սալադինի նահանգ, Իրաք - դեկտեմբերի 29, 908 կամ դեկտեմբերի 17, 908, Բաղդադ) արաբ բանաստեղծ և բանասեր IX-X դարերում։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Իբն ալ-Մութազը ծնվել է 861 թվականին։ Նա դաստիարակվել է դատարանում, ստացել բազմակողմանի կրթություն։ Իբն ալ-Մութազը խալիֆա Ալ-Մութազի որդին էր, որը գահընկեց արվեց գահից և մահացավ բանտում[2]։
Իբն ալ-Մութազը որոշ ժամանակ անցկացրեց իր զարմիկի՝ խալիֆ ալ-Մութադիդի արքունիքում, որին նա մեծարում էր որպես իմաստուն կառավարիչ, որը դադարեցրեց երկրում տիրող անախորժություններն ու ապստամբությունները և ամրապնդեց Աբբասյանների իշխանությունը։ 902 թվականին հաջորդ խալիֆի՝ Ալի ալ-Մուկտաֆիի միանալով, Իբն ալ-Մութազը լքեց արքունիքը, բայց ալ-Մուկտաֆիի մահվան հետևանքով անհանգստությունների ժամանակ նա ներգրավվեց դինաստիկ պայքարի մեջ և մեկ օր (908 դեկտեմբերի 17) գրավվեց խալիֆայի գահը։ Սակայն հաջորդ օրը նրան գահընկեց արեց դատարանի պահակախումբը ՝ իր իսկ եղբորորդու գլխավորությամբ, և մի քանի օր անց մահապատժի ենթարկվեց։ Մահացել է 908 թվականի դեկտեմբերի 29-ին Բաղդադում[3]։
Ստեղծագործություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Իբն ալ-Մութազը շուտ սկսեց բանաստեղծություններ կազմել և ուսումնասիրել բանաստեղծական արվեստի տեսությունը։ Նրա սիրած ժանրերն էին սիրային երգերը (գազելներ), բնության նկարագրությունը։
Իբն ալ-Մութազը հին արաբական պոեզիայի իսկական գիտակ էր՝ անընդհատ զարգացնելով իր ավանդական պատկերները, որոնք կանոնական դարձան միջնադարում։ Միևնույն ժամանակ, նա ուշադրություն դարձրեց 8ից 9-րդ դարերի բանաստեղծների կողմից արաբական պոեզիայում ներդրված նոր ոճին։
Իբն ալ-Մութացայի վերափոխման եղանակն անթերի է ճաշակով և շնորհքով, և նրա լեզուն օժտված է ամենահարուստ երևակայությամբ։ Այս բանաստեղծի աշխատանքը համարվել է նրա ժամանակակիցների կողմից և մինչ օրս մնում է արաբական պոեզիայի գագաթնակետերից մեկը։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ «ИБН АЛЬ-МУТАЗЗ • Большая российская энциклопедия - электронная версия». bigenc.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ փետրվարի 28-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 1-ին.
- ↑ «Абдуллах ибн Аль-Мутазз». www.livelib.ru. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 1-ին.
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| ||||||||||||
