Աբդի Իփեքչի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Աբդի Իփեքչի
թուրքերեն՝ Abdi İpekçi
Դիմանկար
Ծնվել էօգոստոսի 9, 1929(1929-08-09)
ԾննդավայրՍտամբուլ, Թուրքիա
Մահացել էփետրվարի 1, 1979(1979-02-01) (49 տարեկան)
Մահվան վայրՍտամբուլ, Թուրքիա
ԳերեզմանԶինջիրլիքույու գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն Թուրքիա
ԿրթությունԳալաթասարայի վարժարան (1948), Ստամբուլի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետ և Ստամբուլի համալսարան
Մասնագիտությունլրագրող, ռադիոհաղորդավար, իրավապաշտպան և գրող
ԱշխատավայրMilliyet
Պարգևներ և
մրցանակներ
 Abdi İpekçi Վիքիպահեստում

Աբդի Իփեքչի (թուրքերեն՝ Abdi İpekçi) (օգոստոսի 9, 1929(1929-08-09), Ստամբուլ, Թուրքիա - փետրվարի 1, 1979(1979-02-01), Ստամբուլ, Թուրքիա), թուրք լրագրող, մտավորական և իրավապաշտպան։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աբդի Իփեքչին ծնվել է Ստամբուլում։ 1948 թվականին ավարտել է Գալաթասարայի ավագ դպրոցը։ Աշխատել է «Yeni Sabah» թերթում, այնուհետև «Yeni İstanbul» հրատարակչությունում։ 1954 թվականին սկսել է աշխատել ձախ ազատական «Milliyet» օրաթերթում, իսկ արդեն 1959 թվականին դարձել թերթի գլխավոր խմբագիր։

Իփեքչին եղել է լաիցիզմի, Հունաստանի հետ հարաբերությունների բարելավման, Թուրքիայում ապրող ազգային փոքրամասնությունների իրավունքների պաշտպանության կողմնակից։

Սպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1979 թվականի փետրվարի 1-ին սպանվել է Մեհմեդ Ալի Աղջանի և Օրալ Չելիք կողմից, ովքեր Բոզկուրտ ծայրահեղական խմբավորման անդամներ էին[1]։ Ավելի ուշ, Աղջան ձերբակալվել է և դատապարտվել ցմահ ազատազրկման։ Սակայն 6 ամիս փախել է բանտից։

Աբդի Իփեքչին թաղված է Զինջիրլիքույու գերեզմանատանը։ Իփեքչին ամուսնացած էր և ուներ երկու երեխա։

Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փողոցը, որտեղ ապրել և մահացել է Աբդի Իփեքչին անվանվել է ի պատիվ նրա։ Նրա մահվան հերթական տարելիցին 2000 թվականի փետրվարի 1-ին փողոցում տեղադրվել է հուշարձան[2].

Աբդի Իփեքչիի անունով է կոչվել նաև Աբդի Իփեքչի արենան։

1981 թվականին ստեղծվել է «Աբդի Իփեքչիի անվան խաղաղության և ընկերության մրցանակը», որը տրվում է այն անձանց, ովքեր նպաստում են Թուրքիայի և Հունաստանի հարաբերությունների կարգավորմանը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Ganser, Daniele, NATO’s secret armies: operation Gladio and terrorism in Western Europe, (Routledge, 2005), 238.
  2. «Abdi İpekçi ilkeleriyle anılacak». Milliyet (Turkish). 2000 թ․ հունվարի 31. Արխիվացված օրիգինալից 2008 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 21-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)