Աբբա Էվեն

Աբբա Էվեն; եբրայերեն՝ אבא אבן‎
Ծնվել է	փետրվարի 2, 1915[…]
Ծննդավայր	Քեյփթաուն, ՀԱՀ
Մահացել է	նոյեմբերի 17, 2002[…] (87 տարեկան)
Մահվան վայր	Թել Ավիվ, Իսրայել
Գերեզման	Kfar Shmaryahu Cemetery
Քաղաքացիություն	Իսրայել
Կրթություն	Պեմբրոկ քոլեջ, Քուինս Քոլեջ, Քեմբրիջի համալսարան և St Olave's and St Saviour's Grammar School?
Մասնագիտություն	քաղաքական գործիչ, դիվանագետ, գրող և պատմաբան
Ամուսին	Suzy Eban?
Զբաղեցրած պաշտոններ	Իսրայելի առանց պորտֆելի նախարար, Քնեսեթի պատգամավոր, Իսրայելի արտաքին գործերի նախարար, Իսրայելի փոխվարչապետ, Քնեսեթի պատգամավոր, Քնեսեթի պատգամավոր, Քնեսեթի պատգամավոր, Քնեսեթի պատգամավոր, Քնեսեթի պատգամավոր, Քնեսեթի պատգամավոր, Քնեսեթի պատգամավոր, Քնեսեթի պատգամավոր, Քնեսեթի պատգամավոր և դեսպան
Կուսակցություն	Ավոդա
Պարգևներ և ; մրցանակներ
Անդամություն	Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
Երեխաներ	Eli Eban?
	Ստորագրություն;
	Abba Eban Վիքիպահեստում

Աբբա Էվեն (եբրյ. ‏אבא אבן, փետրվարի 2, 1915(1915-02-02)^[1]^[2]^[3]^[…], Քեյփթաուն, ՀԱՀ^[4] - նոյեմբերի 17, 2002(2002-11-17)^[2]^[3]^[5]^[…], Թել Ավիվ, Իսրայել^[4]), իսրայելցի պետական և քաղաքական գործիչ, Իսրայելի արտաքին գործերի, Իսրայելի կրթության նախարար։

ԱՄՆ-ում ՄԱԿ-ի Իսրայելի դեսպան։

Վաղ տարիներ

Օբրի Էբանը (անգլ.Aubrey Eban) ծնվել է Քեյփթաունում, Հարավային Աֆրիկայում, լեհական ծագմամբ եվրոպական ընտանիքում։ Վաղ տարիքում տեղափոխվել է Անգլիա։ Նա հիշում էր, որ մանկության տարիներին իրեն յուրաքանչյուր հանգստյան օր ուղարկում էին պապիկի մոտ, որպեսզի սովորի եբրայերեն և աստվածաշնչյան գրականություն^[7]։ Սովորել է լոնդոնյան Սաթերք շրջանի Սուրբ Օլավի գիմնազիայում, ապա ընդունվել է Քեմբրիջի համալսարանի Քուինս քոլեջի դասական և արևելյան լեզուների բաժինը, որտեղ մեծ հաջողությունների է հասել։

Համալսարանի ուսման ընթացքում ակտիվորեն մասնակցել է Սիոնիստական երիտասարդական ֆեդերացիայում և եղել է «Երիտասարդ սիոնիստ» գաղափարախոսական ամսագրի խմբագիր:Համալսարանն ավարտելուց հետո զբաղվել է արաբերեն ու եբրայերեն լեզուների ուսումնասիրությամբ՝ 1938-1939 թվականներին լինելով Պեմբրյուկ քոլեջի աշխատակից։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի սկսվելուց հետո, 1939 թվականի դեկտեմբերին, աշխատանքի է անցել Լոնդոնում Հայիմ Վեյցմանի համաշխարհային սիոնիստական կազմակերպությունում։

Մի քանի ամիս անց ընդունվել է Եգիպտոսի և մանդատային Պաղեստինի բրիտանական զինված ուժեր, Երուսաղեմում դարձել է հետախուզության սպա, որտեղ ծառայել է մինչև մայորի կոչում ստանալը։ Նա համակարգում և պատրաստում էր կամավորներին՝ գերմանական հանկարծակի հարձակման դեպքերի համար, ծառայել է որպես կապավոր խորհրդայինների ու եվրոպական իշուվների միջև։

1947 թվականին նա Թաուֆիք ալ-Հաքիմ Հուսեինի վեպը թարգմանել է արաբերն լեզվից։

Քաղաքական կարիերա

Ազատ խոսում էր 10 լեզուներով^[8]։ 1952 թվականի էվենն ընգտրվել էր ՄԱԿ-ի գլխավոր խորհրդի փոխնախագահ^[9]։

1959 թվականին լքել է Միացյալ Նահանգներն ու վերադարձել Իսրայել, որտեղ էլ ընդունել է իսրայելական քաղաքացիություն և «Մապայ» կուսակցության կողմից ընտրվել է կնեսսետի մեջ։ Նա աշխատում էր 1960-1963 թվականներին կրթության ու մշակույթի նախարար Դավիթ Բեն-Գուրիոնի ղեկավարությամբ, ապա որպես վարչապետ Լեվ Էշկոլի տեղակալ մինչև 1966 թվականը։ Այդ ամբողջ ընթացքում (1959-1966) նա նաև զբաղեցրել է Ռեխովոտ քաղաքի Վեյցմանի ինստիտուտի ռեկտորի պաշտոնը։

Հետագա կյանքը

1988 թվականին, երեք տասնամյակ կնեսսետում լինելուց հետո, նա կորցրել է իր դիրքը Աշխատավորական կուսակցության ներքին անկման պատճառով։ Նա իր ամբողջ մնացյալ կյանքը նվիրաբերել է գրքեր գրելուն և դասավանդմանը, այդ թվում նաև որպես գիտաշխատող Պրինստոնի, Կոլումբիայի և Ջորջ Վաշինգթոնի անվան համալսարաններում։ Աբբան մահացել է 2002 թվականին և թաղվել է Կֆար-Շմարյագում, Թել-Ավիվի հյուսիսում։

Ընտանիքը

Կինը՝ Սուզին (Շոշոնա, ի ծնե Ամբաշ, 1921-2011), ծնվել է Իսմայիլիում (Եգիպտոս), Էվենի հետ ծանոթացել է Կահիրեում, 1945 թվականին նրանց հարսանիքին ներկա է եղել Բեն-Գուրիոնը։ 1963- 1998 թվականներին եղել է քաղցկեղի դեմ պայքարի Իսրայելի հասարակական կազմակերպության նախագահ։ Գրել է հիշողությունների գիրք։
Էլի որդին (ծնվ. 1950), կլառնետիստ է, դասավանդում է Ինդիանայի համալսարանում. Գիլան՝ դուստրը (ծնվ. 1954), ապրում է ԱՄՆ-ում։ Եվս մեկ դուստր ծնվել է 1952 թվականին և մահացել է մեկ ամսականում «օրորոցային հանկարծամահության ախտանիշից»։
Զարմիկ (եղբայր)՝ Օլիվեր Սաքս, նյարդաբան և գրող։
Զարմիկ՝ Ջոնաթան Լինն, դերասան և ռեժիսոր։

Պարգևներ

2001 թվականին Էվենն արժանացել է Իսրայելի պետական պարգևի կյանքում նվաճումների և հասարակության ու պետության զարգացման մեջ հատուկ ներդրման համար^[10]^[11]^[12]։

Հրապարակված աշխատություններ

«Իսրայելի ձայնը», 1957 թվական
«Ազգայնացման ալիք», 1959 թվական
«Իմ ժողովրդի՝ հրեաների պատմությունը», 1968 թվական
«Իմ երկիրը՝ ժամանակակից Իսրայելի պատմությունը», 1972 թվական
«Աբբա Էվեն, ինքնակենսագություն», 1977 թվական
«Նոր դիվանագիտություն, ժամանակակից դարաշրջանի միջազգային հարաբերություններ», 1983 թվական
«Անձնական վկայական, Իսրայելն իմ աչքերով», 1992 թվական
«Նոր դարի դիվանագիտություն», 1998 թվական։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 חה"כ אבא (אוברי) אבן (איבן) — Knesset.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Discogs — 2000.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #119163209 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Freebase — 2007.
↑ Eban, Abba: An Autobiography. London: Weidenfeld and Nicolson. p. 6(անգլ.)
↑ «Abba Eban» (անգլերեն). Department for Jewish Zionist Education. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ սեպտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 3-ին.
↑ «Abba Eban» (անգլերեն). Jewish Virtual Library. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 21-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 3-ին.
↑ «Israel Prize Official Site (in Hebrew) – Recipient's C.V.» (եբրայերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 28-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 3-ին.
↑ «Israel Prize Official Site (in Hebrew) – Judges' Rationale for Grant to Recipient» (եբրայերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մայիսի 16-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 3-ին.
↑ Shamir, Eban, Ben-Porat Garner Israel Prize Արխիվացված 2015-10-16 Wayback Machine The Jewish Week, May 2001(անգլ.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աբբա Էվեն» հոդվածին։

[_178a95bf69795be6-1] 1,0 ^1,1 חה"כ אבא (אוברי) אבן (איבן) — Knesset.

[_5e2d1727050a839b-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_812ae6d4f8ff06e5-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Discogs — 2000.

[_1b951d6c99e467d9-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #119163209 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[_2976534822a9867c-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_7f8f820b23970a7e-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Freebase — 2007.

[7] Eban, Abba: An Autobiography. London: Weidenfeld and Nicolson. p. 6(անգլ.)

[8] «Abba Eban» (անգլերեն). Department for Jewish Zionist Education. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ սեպտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 3-ին.

[9] «Abba Eban» (անգլերեն). Jewish Virtual Library. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 21-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 3-ին.

[10] «Israel Prize Official Site (in Hebrew) – Recipient's C.V.» (եբրայերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 28-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 3-ին.

[11] «Israel Prize Official Site (in Hebrew) – Judges' Rationale for Grant to Recipient» (եբրայերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մայիսի 16-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 3-ին.

[12] Shamir, Eban, Ben-Porat Garner Israel Prize Արխիվացված 2015-10-16 Wayback Machine The Jewish Week, May 2001(անգլ.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]