ԱՓՖ արգելակիչներ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անգիոտենզին փոխակերպող ֆերմենտի արգելակիչներ
Captopril skeletal.svg
Կապտոպրիլ՝ առաջին սինթետիկ ԱՓՖ արգելակիչը
Class identifiers
ՏեսակԴեղերի տեսակներ և developmental toxicant?
ՀոմանիշներԱՓՖ արգելակիչներ
Կիրառումհակահիպերտենզիվ դեղորայքներ
Ազդեցության մեխանիզմԱնգիոտենզին փոխակերպող ֆերմենտի արգելակիչ
Կենսաբանական թիրախԱնգիոտենզին փոխակերպող ֆերմենտ
Կլինիկական տվյալներ
Drugs.comDrug Classes

Անգիոտենզին փոխակերպող ֆերմենտի արգելակիչներ (ԱՓՖ արգելակիչներ), դեղաբանական խումբ, որն օգտագործվում է զարկերակային գերճնշման և սրտային անբավարարության բուժման համար [1][2]։ Նրանք թուլացնում են արյունատար անոթները և քչացնում են արյան ծավալը, ինչն էլ բերում է զարկերակային ճնշման իջեցման և սրտի արյան պահանջի քչացման։

ԱՓՖ արգելակիչներն արգելակում են Անգիոտենզին փոխակերպող ֆերմենտը, որը կարևոր կոմպոնենտ է ռենին-անգիոտենզին-ալդոստերոնային համակարգում։ Անգիոտենզին փոխակերպող ֆերմենտը փոխակերպում է Անգիոտենզին I Անգիոտենզին II[3] և հիդրոլիզում է Բրադիկինը [1]։ Այս մեխանիզմով ԱՓՖ արգելակիչները բերում են անոթասեղմիչ Անգիոտենզին II քչացման և անոթալայնիչ Բրադիկինի շատացման [1][3]։

Հիմնական ԱՓՖ արգելակիչներն են Բենազեպրի, Պերինդոպրիլ, Կապտոպրիլ, էնալապրիլը, Լիզինոպրիլ և Ռամիպրիլ։

Բժշկական կիրառում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՓՖ արգելակիչներ առաջնային կիրառումը հիպերտենզիայի բուժման մեջ է։ Այն կարող է կիրառվել մոնոթերապիայի ձևով կամ այլ հակագերճնշումային դեղամիջոցների հետ։ Հետագայում այն գտավ կիրառում նաև այլ սրտանոթային և երիկամային հիվանդությունների բուժման մեջ[4], ինչպիսիք են՝

Շատ դեպքերում ԱՓՖ արգելակիչները հանդիսանում են առաջին ընտրության դեղ բարձր զարկերակային գերճնշման ժամանակն, հատկապես երբ զուգակցվում է շաքարային դիաբետի հետ[6], բայց տաիքի և այլ հինավդությունների զուգակցաման պարագայում հաճախ անհրաժեշտություն է առաջանում այլ դեղախմբերի հետ զուգակցաման ցանկալի արդյունքի հասնելու համար։ Գոյություն ունեն կոմբինացված դեղեր, օրինակ ԱՓՖ արգելակիչների և թիազիդային միզամուղների։ ԱՓՖ արգելակիչներները նաև օգտագործվում են քրոնիկական երիկամային անբավարությունների և երիկամների համակարգային սկլերոզների ժամանակ։ Ստաբիլ կորոնար հիվանդությունների դեպքում առանց սրտային անբավարության, առավելությունները նման են այլ սովորական բուժման մեթոդներին[7]։

2012 թ․ The BMJ-ում հրապարակվեց մետաանալիզ, որտեղ նկարագրված էր ԱՓՖ արգելակիչների պաշտպանական դերի մասին իջեցնելով ռիսկը պնեոմոնիայի ի տարբերություն Անգիոտենզին II ընկալիչների պաշարիչների[8]։ Հեղինակները հայտնաբերել էին ռիսկի իջեցում ուղեղի կաթված տարած հիվանդների մոտ (54%), սրտային անբավարությամբ հիվանդների մոտ (37%, և Ասիական ծագում ունեցողների մոտ (43%) և ոչ ասիական ծագում ունեցողների մոտ (54%)։ Բայց մահացության իջեցում պնոմոնիայից չի արձանագրվել[9]։

Այլ կիրառում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՓՖ արգելակիչները օգտագործվում են իջեցնելու համար ջուր խմելու անհագ պահանջը Շիզոֆրենիայով հիվանդների մոտ, որը բերում է պսիխոգեն պոլիդիպսիայի [10][11]։ Կրկնակի կույր պլացեպո-ստուգող փորձը ցույց է տվել այս դեպքերում Էնալապրիլի կիրառումը բերել է պահանջի քչացման 60% մարդկանց մոտ[12]։ Նույն արդյունք է եղել նաև այլ ԱՓՖ արգելակիչների մոտ [13]։

Կողմնակի երևույթներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հաճախ հանդիպող կողմնակի երևույթներն են՝ ցածր զարկերակային ճնշում, հազ, հիպերկալիեմիա, գլխապտույտ, գլխացավ, հոգնածություն, թուլություն և երիկամային անբավարարություն [14][15]։

Հիմնական կողմնակի երևութները կարելի է հասկանալ ԱՓՖ արգելակիչների ֆարմակոլոգիական մեխանիզմի միջոցով։ Այլ կողմանկի երևույթներ են լյարդի հետ խնդիրներ և պտղի վրա ունեցած ազդեցություն [15]։ Բոլոր ԱՓՖ արգելակիչների օգտագործման ընթացքում կարող են առաջանալ երիկամի հետ խնդիրներ, որը նրանց ֆարմակոլոգիական ազդեցության հետևանք է։ Հիվանդների մոտ դիտվում է կծիկային ֆիլտրացիայի արագության ոչ շատ իջեցում [16]։ Սակայն կարող է կծիկային ֆիլտրացիան զգալի իջնել, եթե մինչ այդ եղել է երիկամի պերֆուզիայի իջեցում, այնպիսի հիվանդությունների հետևանքով ինչպիսիք են երիկամային զարկերակի ստենոզ, սրտային անբավարարություն կամ երիկամի պոլիկիստոզ։ Այս հիվանդների դեպքում կծիկային ֆիլտրացիայի պահպանումը կախված է անգիոտենսին-II կախված ծայրամասային վազոմոտորային տոնուսից[16]։ Այս դեպքերում երիկամային ֆունկցիան պետք է լավ վերահսկվի առաջին մի քանի օրերին ԱՓՖ արգելակիչներով բուժման սկզբից հիվանդների երիկամային զարկերակի պերֆուզիայի իջեցումով մոտ [15]։ Երիկամային ֆունկցիայի չափավոր կրճատում, շիճուկի կրեատինինի 30% -ից ոչ ավելի բարձրացում, որը կայունանում է մեկ շաբաթվա ընթացքում բուժումից հետո, ընդունելի է համարվում որպես թերապևտիկ էֆեկտի մաս, միևնույն ժամանակ երիկամի մնացած ֆունկիան պետք է լինի բավարար։

Նվազեցված կծիկային ֆիլտրացիան հատկապես խնդիր է, եթե հիվանդը զուգահեռաբար օգտագործում է Ոչ ստերոիդային հակաբորբոքային դեղամիջոցներ և Միզամուղ դեղամիջոցներ ։ Երբ երեք դեղերը միասին են ընդունվում, երիկամային անբավարարության զարգացման ռիսկը զգալիորեն մեծանում է [17]։

Հիպերկալեմիան հանդիսանում է ևս մեկ կողմնակի էֆեկտ։ Այն զարգանում է, քանի որ ԱՓՖ արգելակիչները ազդում են նաև Ալդոստերոնի վրա։ Անգիոտենզին II քանակի իջեցումը բերում է Ալդոստերոնի քանակի իջեցման։ Քանի որ Ալդեստերոնը պատասխանատու է կալիումի դուրս բերմանը օրգանիցմից, նրա ցածր քանակները բերում են կալիումի պահմանը օրգանիզմում։ Սակայն որոշ մարդիկ կարող են շարունակել կալիումի կորուստը ԱՓՖ արգելակիչների օգտագործման ընթացքում [18]։ Հիպերկալիեմիան կարող է դանդաղեցնել իմպուլսի փոխանցումը նյարդերով և մկաններով, հատկապես սրտամկանում։ Այս ամենը բերում է սրտային դիսֆունկցիայի և նյարդամկանային հետևանքների, ինչպիսիք են մկանային թուլություն, պարեսթեզիա, սրտխառնոց, լուծ և այլ հետևանքների։ Հետևողական պետք է հսկվի կալիումի քանակը այն անհատների մոտ ովքեր ստանում են ԱՓՖ արգելակիչներ և հակում ունեն հիպերկալիեմիայի[15]։

Մեկ այլ հնարավոր բացասական ազդեցություն էլ, որը հատուկ է ԱՓՖ արգելակիչներին, բայց ոչ այլ Ռենին-անգիոտենզին-ալդոստերոնային համակարգի արգելակիչներին, բրադկինինի մակարդակի բարձրացում է[15]։

Անընդհատ հազը հանդիսանում է ևս մեկ շատ տարածված կողմնակի էֆեկտ, այն կապում են բրադիկինի քանակի շատացման հետ, սակայն այս պնդումը վիճելի է [19]։ Սակայն շատ դեպքերումը հազը կապված չէ ԱՓՖ արգելակիչների հետ [20]։ Հիվանդները ում մոտ առաջանում է հազ շա հաճախ անցնում են Անգիոտենզին II ընկալիչների արգելակիչների ընդունման։

Որոշների մոտ (0.7%) մոտ զարգանում է անգիոնևրոտիկ այտուց, բրադիկինի քանակի շատացման հետևանքով [21]։ Հավանական է գենետիկ նախատրամադրվածության դերը [22]։

Սուր հազվագյուտ ալերգիկ ռեակցիան կարող է ազդել աղիքային պատի վրա և երկրորդային ձևով առաջացնել որովայնի ցավ[23]։

Արյուն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արյունաբանական հետևանքները, ինչպիսիք են նեյտրոպենիան, ագրանուլոցիտոզը և արյան այլ դիսպրազիաները, հանդիպել են ԱՓՖ արգելակիչիներով հետ թերապիայի ընթացքում, հատկապես այն արձանց մոտ ովքեր ունեն ռիսկերի լրացուցիչ գործոններ [24]։

Հղիություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հղի կանանց մոտ, բոլոր եռամսյակների ընթացքում ընդունված ԱՓՖ արգելակիչները առաջացնում են բնածին արատներ, մեռելածնություն և նորածնային մահացություն։ Հիմնականում առաջացած պտղի աննորմալությունները ներառում են հիպոտենզիա, երիկամային դիսպլազիա, անուրիա / օլիգուրիա, ներհոսքային աճի հետամնացություն, թոքային հիպոպլազիա, բաց արտերիալ ծորան և գանգի թերի որսկրացում [15][25]։ Ընդհանուր առմամբ, ԱՓՖ արգելակիչներ ընդունած նորածինների մոտ կեսի մոտ այն բացասական հետևանքներ ունի, ինչը հանգեցնում է բնածին արատների [26]։

ԱՓՖ արգելակիչները պատկանում են Ավստրալիայի դեղերի գնահատման հանձնաժողով հղիության D կատեգորիան, և դրանցից պետք է խուսափել այն կանանց, ովքեր, պլանավորում են հղիանալ[14]։ Առաջին եռամսյակում դրանց օգտագործումը կապված է նաև հիմնական բնածին արատների ռիսկի հետ, մասնավորապես ազդելով սրտանոթային և կենտրոնական նյարդային համակարգերի վրա [27]։

Գերդոզավորում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ախտանիշները և բուժումը։ Գրականության մեջ կան մի քանի տվյալներ ԱՓՖ արգելակիչների գերդոզավորման մասին։ Ամենահավանական դրսևորը հիպոտենզիան է, որը կարող է լինել ծանր հիպերկալեմիա, հիպոնատրեմիա և երիկամային անբավարարության մետաբոլիկ ացիդոզի հետ։ Բուժումը պետք է լինի հիմնականում սիմպտոմատիկ և օժանդակ, պետք է տալ ֆիզլուծույթ հիպոտենզիան շտկելու և երիկամային ֆունկցիան բարելավելու համար, պետք է կատարել ստամոքսային լվացում, որից հետո պետք է տալ ակտիվացված ածուխ և կատարսիս դեղամիջոցի հետագա կլանումը կանխելու համար։ Հայտնի են, որ Կապտոպրիլը, էնալապրիլը, Լիզինոպրիլը և Պերինդոպրիլը հեռացվում են հեմոդիալիզի միջոցով [28]։

Հակացուցումներ և նախազգուշական միջոցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՓՖ արգելակիչները հակացուցված են հետևայալ խումբ մարդկանց՝

  • Հղիություն կամ կրծքով կերակրողներին,
  • Նախորդող անգիոնևրոտիկ այտուց տարած մարդկանց, որը կապված էր ԱՓՖ արգելակիչներով թերապիայի հետ,
  • Երկողմանի երիկամային զարկերակի ստենոզով մարդկանց[29][30],
  • Գերզգայունությունը ԱՓՖ արգելակիչների նկատմամբ[30]։

ԱՓՖ արգելակրիչները պետք է զգուշությամբ օգտագործվեն այն մարդկանց ովքեր ունեն՝

  • Երիկամների անբավարար ֆունկցիա,
  • Աորտայի փականի ստենոզի կամ սրտանոթային արտահոսքի խանգարում,
  • Հիպովոլեմիա կամ ջրազրկում,
  • Հեմոդիալիզ `բարձր հոսքով պոլիակրիլոնիտրիլային թաղանթներով։

ԱՓՖ արգելակրիչների համադրությունը այլ դեղամիջոցների հետ կարող է մեծացնել այդ դեղերի ազդեցությունը, բայց նաև կողմնակի երևույթների ռիսկը[15]։ Հիմնական կողմանկի երևույթները ԱՓՖ արգելակրիչների հետ զուգակցման հիպոտենզիան, սուր երիկամային անբավարությունը և հիպերկալիեմիան են։ ԱՓՖ արգելակրիչների հետ զուգակցումները պետք է զգույշ կատարել։ Հատկապես պետք է ուշադիր զուգակցել այլ տիպի ՌԵնին-Անգիոտենզին-Ալդոստերոնային համակարգի արգելակիչների հետ, միզամուղների հետ (հատկապես կալիում պահող միզամուղներ), Ոչ ստերոիդային հակաբորբոքային դեղամիջոցներ, հակակոագուլյանտների, ցիտոստատիկների և կալիումի հավելումների հետ։

Կալիումի հավելումը պետք է օգտագործվի զգուշությամբ և բժշկական հսկողության ներքո ` ԱՓՖ արգելակիչների հիպերկալիեմիա առաջացնելու ունակության պատճառով [31]։

Ցիկլոօքսիգենազայի արգելակիչների հետ միաժամանակ օգտագործումը հակում ունի իջեցնելու ԱՓՖ արգելակիչների հիպոտենզիվ ազդեցությունը [32][33]։

Ազդեցության մեխանիզմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՓՖ արգելակիչները նվազեցնում են ռենին-անգիոտենզին-ալդոստերոն համակարգի (RAAS) գործունեությունը, որը հանդես է գալիս որպես առաջնային գործոսն շաքարային դիաբետով տառապող մարդկանց մոտ հիպերտոնիայի զարգացման մեջ, որպես ինսուլինռեզիստենտականության համախտանիշի մաս կամ որպես երիկամային ախտահարումների դրսևորում[34][35]։

Ռենին-անգիոտենզին-ալդոստերոնային համակարգ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռենին-Անգիոտենզին-Ալդոստերոնային համակարգ

Ռենին-անգիոտենզին-ալդոստերոնային համակարգը հանդիսանում է օրգանիզմում զարկերակային ճնշման կարգավորման հիմնական համակարգը։ Մարմնի մեջ էլեկտրոլիտների և ջրի անհավասարակշռության մարկերները, ինչպիսիք են հիպոտենզիան, հեռադիր խողովականերում նատրիումի կոնցենտրացիաի իջեցումը, արյան ծավալների նվազումը և բարձր սիմպատիկ տոնուսը, բերում են երիկամում յուքստագլոմերուլյալ ապարատի բջիջների կղմից ռենինի արտազաատման։ Ռենինը ակտիվացնում է լյարդից շրջանառվող նախահորմոն անգիոտենզինոգենը, բերելով նրա պրոտեոլիտիկ բաժանման, բացի նրա առաջին 10 ամինաթթվային մնացորդներից, որը հայտնի է որպես անգիոտենզին I։ Հետագայում Անգիոտենզին փոխակերպող ֆերմենտ (ԱՓՖ) հեռացնում է ևս 2 մնացորդ, ինչի արդյունքում անգիոտենզինI վերածվում է անգիոտենզինII։ ԱՓՖ հայտաբերվում է փոքր շրջանառության անոթներում և բազմաթիվ անոթների էնդոթելներում [36]։ Համակարգը բարձրացնում է զարկերակային ճնշումը ի հաշիվ աղերի և ջրի, սակայն հենց ինչը անգիոտենզինII հանդիսանում է ուժեղ վազոկոնստրիկտոր։

Էֆեկտներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՓՖ արգելակիչները արգելակում են Անգիոտենզի I վերածումը Անգիոտենզին II [37]։ Այս մեխանիզմով նրանք իջեցնում են անոթային դիմադրությունը և բարձրացնում են երակային տարողությունը, իջեցնում են սրտային արտամղման ծավալը, սրտային ինդեքսը, հավածային ուժը և սրտի արտամղման ծավալը, իջեցնում են երիկամների անոթների դիմադրությունը և բարձրացնում են նատրիուրեզը (նատրիումի դուրսբերումը մեզով)։ Ռենինի կոնցետրացիան բարձրանում է ի հաշիվ բացասական կապի ԱնգիտենզինI վերածման ԱնգիոտենզինII քչացման։ ԱնգիտենզինI նույն մեխանիզմով շատանում է, իսկ ԱնգիոտենզինII և Ալդոստերոնը քչանում։ Բրադիկինինը շատանում է ի հաշիվ նրա, որ քիչ է ինակտիվանում ԱՓՖ-ով։

Նորմալ պայմաններում, Անգիոտենզին II- ն ունի էֆեկտները.

  • Վազոկոնստրիկցիա և անոթների հարթ մկանների հիպերտրոֆիա, կարող են բերել զարկերակային ճնշման բարձրացման և հիպերտոնիայի։ Բացի դրանից երիկամի էֆերենտ անոթների կծկումը բերում է պերֆուզիոն ճնշման բարձրացման։
  • Այն բերում է փորոքների հիպերտրոֆիայի և ռեմոդելավորման։
  • Անգիոտենզին II բերում է մակերիկամների կողմից արտադրված Ալդոստերոնի շատացման։ Ալդոստերը ազդում է երիկամների խողովակների վրա բերելով նատրիումի պահմանը օրգանիզմում և կալիումի դուրս բերմանը օրգանիզմից։ Նատրիումը ջուր պահող միկրոէլեմենտ։ Նատրիումի պահումը օրգանիզմում բերում է ջրի պահմանը, ինչի արդյունքում արյան ծավալի շատացման և դրանով զարկերակային ճնշման բարձրացման։
  • Ստիմուլացնում է հետին հիպոֆիզի կողմից վազոպրեսինի արտազատման, ինչն էլ ազդում է երիկամների վրա, բերելով ջրի էլ ավելի պահմանաը օրգանիզմում։ Սրտային անբավարություն ունեցող հիվանդների մոտ եթե բարձրանում է վազոպրեսինի քանակը, և միևնույն ժամանակ իջնում է նատրիումի քանակը, դա սրտային անբավարությամբ հիվանդների մոտ մահվան ռիսկի բարձրացման նշան է։
  • Երիկամային պրոտեոկինզ C քանակի իջեցում։

ԱՓՖ արգելակիչների օգտագործման հետևանքով իջնում է Անգիոտենզին II արտադրությունը, ինչնել բերում է մակրեկիկամի կեղեվի կողմից Ալդոեստերոնի արտազատման նվազմանը։ [38] Սա բերում է երիկամների կողմից նատրիումի և ջրի հեռացմանը և կալիումի պահմանը օրգանիզմում։ Այս ամենը բերում է արյան ծավալի քչացման և զարկերակային ճնշման իջեցման [38]։

Համաճարակաբանական և կլինիկական ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ ԱՓՖ արգելակիչները նվազեցնում են դիաբետիկ նեֆրոպաթիայի առաջընթացը ՝ անկախ նրանց արյան ճնշման իջեցման ազդեցությունից [39]։ Այս ազդեցությունը օգտագործվում է պրոֆիլակտիկ դիաբեդիկ երիկամային անբավարության կանխման համար։

Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ ԱՓՖ արգելակիչները առաջացնում են պարասիմպաթիկ նյարդային համակարգի գործունեության կենտրոնական ուժեղացում առողջ կամավորների և սրտի անբավարարություն ունեցող հիվանդների մոտ[40][41]։ Այս ազդեցությունը կարող է նվազեցնել չարորակ սրտային առիթմիաների տարածվածությունը և հանկարծամահության դեպքերը, որը ցույց է տրվել մեծ կլինիկական հետազոտությունների միջոցով[42]։ ԱՓՖ արգելակիչները նաև բերում են նորէպինեֆրինի քանակի իջեցման արյան մեջ և նրա հետանքով սրտային անբավարության ունեցող հիվանդների վազոկոնստրիկցիան։ Սրանով քանդվում է արատավոր շրջանը սիմպատիկ համակարգի և Ռենին-անգիոթենզին-ալդոստերոնային համակարգ միջև։

Ցույց է տրվել նաև, որ ԱՓՖ արգելակիչներից Էնալապրիլ իջեցնում է սրտային կախեքսիան սրտի քրոնիկ անբավարարությամբ հիվանդների մոտ[43]։ Կախեքսիան վատ պրոգնոստիկ նշան է նշան է սրտի քրոնիկ անբավարարություն ունեցող հիվանդների մոտ[44]։ ԱՓՖ արգելակիչները վաղ հետազոտման փուլում են բուժման համար մկանների թուլությունը և հյուծման(սարկոպենիա) տարեց հիվանդների մոտ, առանց սրտային անբավարարության[45]։

Օրինակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՓՖ արգելակիչները հեշտությամբ նույնականացվում են իրենց ընդհանուր վերջածանցով ՝ «-պրիլ»։ ԱՓՖ արգելակիչները կարող են բաժանվել երեք խմբերի ՝ հիմնվելով ֆերմենտային միացման վայրերի մոլեկուլային կառուցվածքի վրա (սուլֆհիդրիլ, ֆոսֆինիլ, կարբոքսիլ) ՝ ըստ ԱՓՖ ակտիվ կենտրոնի[46]

Սուլֆհիդրիլ պարունակող դեղամիջոցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Աացեպրիլ [46]
  • Կապտոպրիլ, առաջին ԱՓՖ արգելակիչը [46]
  • Զեֆնոպրիլ

Այս նյութերը կարծես ցույց են տալիս հակաօքսիդանտ հատկություն, բայց կարող են առաջացնել այնպիսի անբարենպաստ իրադարձությունների, ինչպիսիք են մաշկի ցանը[46]։

Դիկարբոքսիլատ պարունակող դեղամիջոցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սա ամենամեծ խումբն է, որը ներառում է

  • Էնալապրիլ(Vasotec/Renitec/Berlipril/Enap/Enalapril Profarma)
  • Ռամիպրիլ (Altace/Prilace/Ramace/Ramiwin/Triatec/Tritace/Ramitac)
  • Կվինապրիլ (Accupril)
  • Պերինդոպրիլ (Coversyl/Aceon/Perindo)
  • Լիզինոպրիլ (Listril/Lopril/Novatec/Prinivil/Zestril, Lisidigal)
  • Բենազեպրիլ (Lotensin)
  • Իմիդապրիլ (Tanatril)
  • Տրանդոլապրիլ (Mavik/Odrik/Gopten)
  • Ցիլազապրիլ (Inhibace)

Ֆոսֆոնատ պարունակող դեղամիջոցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ֆոզինոպրիլ (Fositen/Monopril) այս խմբի միակ ներկայացուցիչը։

Բնության մեջ հանդիպող միջոցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Հակահիպերտենզիվ պեպտիդների ամբողջական տեղեկատվությունը հասանելի է տվյալների բազայում։ Այն պարունակում է 1700 յուրահատուկ հակահիպերտենզիվ պեպտիդներ [47]։
  • Արֆազալինը(HOE 409) անգիոտենզինի անտագոնիստ է [48]։

Կաթնամթերք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Կազոկինիններն ու լակտոկինինները, կազեինի և շիճուկի տարրալուծման արտադրանքները, առաջանում են բնական ճանապարհով կաթնամթերք օգտագործելուց հետո։ Նրանց դերը զարկերակային ճնշման կարգավորման մեջ դեռևս բացահայտված չէ [49]։
  • Ցուց է տրված, որ լակտոտրիպեպտիդներ Val-Pro-Pro և Ile-Pro-Pro, որոնք արտադրվում են Lactobacillus helveticus կողմից կամ ստացվում ենկազեինից, ունի ԱՓՖ արգելակիչ և հակահիպերտենզիվ հատկություն [50]։ Մեկ ուսումնասիրության մեջ L. helveticus PR4- ն առանձնացվել էր իտալական պանիրներից [51]։

Համեմատական տեղեկատվություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բոլոր ԱՓՖ արգելակիչները ունեն նմանատիպ հակահիպերտոնիկ արդյունավետություն, երբ կիրառվում են համարժեք դեղաչափերով։ Հիմնական տարբերությունը կապտոպրիլն է՝ առաջին ԱՓՖ արգելակիչը։ Կապտոպրիլը ունի գործողության ավելի կարճ տևողություն և կողմնակի երևույթները ավելի շատ են։ Այն նաև միակ ԱՓՖ արգելակիչն է, որն ունակ է անցնել արյուն-ուղեղային պատնեշը, չնայած դա ոչ մի ձև չի արտահայտվում։

Խոշոր կլինիկական ուսումնասիրության մեջ ցույց է տրվել, որ ԱՓՖ արգելակիչներից Ռամիպրիլը (Altace) կարող է իջեցնել սրտամկանի ինֆարկտով տառապող հիվանդների մահացության մակարդակը, ինչպես նաև դանդաղեցնել սրտի անբավարարության հետագա զարգացումը [52]։

Ոմանք կարծում են, որ Ռամիպրիլի լրացուցիչ օգուտները կարող են հատուկ լինել նաև այլ ԱՓՖ արգելակիչներին ևս։ Այնուամենայնիվ,Ռամիպրիլը ներկայումս մնում է միակ ԱՓՖ արգելակիչը, որի համար նման էֆեկտները հիմնավորված են եղել [53]։

Մետա-վերլուծությունը հաստատեց, որ ԱՓՖ արգելակիչները արդյունավետ են և, իհարկե, առաջին ընտրության դեղ հիպերտոնիկ հիվանդության բուժման մեջ։ Այս մետա-վերլուծությունը հիմնված էր 20 փորձերի և 158.998 հիվանդների վրա, որոնցից 91% -ը հիպերտոնիկ էին։ ԱՓՖ արգելակիչները օգտագործվել են որպես գործող բուժում յոթ փորձարկումներում (n = 76.615) և անգիիենզինի ընկալիչների արգելակիչները (ARB) 13 փորձարկումներում (n = 82,383): ԱՓՖ արգելակիչները կապված էին վիճակագրորեն մահացության նշանակալի 10% նվազեցման հետ (HR 0.90; 95% CI, 0.84-0.97; P = 0.004): Ի հակադրություն, անգիիենզինի ընկալիչների արգելակիչներով բուժման հետ որևէ նկատելի մահացության նվազում չի նկատվել (HR 0.99; 95% CI, 0.94-1.04; P = 0.683): ԱՓՖ տարբեր արգելակիչների կողմից մահացության նվազեցման վերլուծությունը ցույց է տվել, որ պերինդոպրիլային հիմքով ռեժիմները կապված են վիճակագրական նշանակալի բոլոր պատճառներով մահացության 13% -ով նվազեցման հետ։ Հաշվի առնելով հիպերտոնիկայի լայն տարածումը բնակչության մեջ, կարելի է ակնկալել, որ արդյունավետ բուժումը ԱՓՖ արգելակիչներով, մասնավորապես Պերինդոպրիլով, կարող է հանգեցնել փրկված կյանքերի շատացման[54]։

Համարժեք դեզաներ հիպերտոնիայի դեպքում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՓՖ արգելակիչները ունեն տարբեր ուժեղ կողմեր ` տարբեր սկզբնական դոզաների դեպքում։ Դոզան պետք է ճշգրտվի ըստ կլինիկական պատասխանի[55][56][57]։

ԱՓՖ արգելակիչների դեղաչափերը հիպերտոնիայի դեպքում
դեղաչափ
Նշումներ։ Bis = օրը 2 անգամ, tid = օրը երեք անգամ, d = ամենօր
Դեղաչափերը Drug Lookup- ից Epocrates Online.
Անվանում Համարժեք ամենօրյա դեղաչափը Սկզբնական դեղաչափը Սովորական դեղաչափը Առավելագույն դեղաչափը
Բենազեպրիլ 10 mg 10 mg 20–40 mg 80 mg
Կապտոպրի 50 mg (25 mg bid) 12.5–25 mg bid-tid 25–50 mg bid-tid 450 mg/d
Էնալապրիլ 5 mg 5 mg 10–40 mg 40 mg
Ֆոզինոպրիլ 10 mg 10 mg 20–40 mg 80 mg
Լիզինոպրիլ 10 mg 10 mg 10–40 mg 80 mg
Մոեկսիպրիլ 7.5 mg 7.5 mg 7.5–30 mg 30 mg
Պերինդոպրիլ 4 mg 4 mg 4–8 mg 16 mg
Քուինապրիլ 10 mg 10 mg 20–80 mg 80 mg
Ռամիպրիլ 2.5 mg 2.5 mg 2.5–20 mg 20 mg
Տրանդոլապրիլ 2 mg 1 mg 2–4 mg 8 mg
Իմիդապրիլ 5 mg 5 mg 10 mg 20 mg

Անգիոտենզին II ընկալիչների արգելակիչներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՓՖ արգելակիչները շատ ընդհանուր բնութագրեր ունեն սրտանոթային դեղերի մեկ այլ դասի ՝ Անգիոտենզին II ընկալիչների արգելակիչների հետ, որոնք հաճախ օգտագործվում են այն դեպքում, երբ հիվանդները անհանդուրժող են ԱՓՖ արգելակիչների կողմնակի երևույթների նկատմամբ։

Զուգակցումը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համակցված օգտագործումը Անգիոտենզին II ընկալիչների արգելակիչների և ԱՓՖ արգելակիչների կարող է լինել ավելի լավ քան միայն նրանցից մեկի օգտագործումը։ Այս զուգակցումը կարող է բարձրացնել բրադիկինի քանակը Անգիոտենզին II արտադրման իջեցման հետևանաքով և նրա ակտիվությունը AT1 ընկալիչների վրա։ Այս երկողմանի արգելակումը կարող է լինել ավելի էֆեկտիվ, քանի որ Անգիոտենզին II կարող է արտադրվել նաև ոչ ԱՓՖ կախված ճանապարհով, բայց միևնույն ժամանակ կարող է բերել կողմնակի երևույթների մեծացման։ Նախնական ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ այս զուգակցումը կարող է լինել օգտակար բուժման համար Էսենցիալ հիպերտենզիայի, քրոնիկ սրտային անբավարության [58] և նեֆրոպաթիայի[59][60]։ Այնուամենայնիվ, ONTARGET- ի ավելի վերջերս կատարված ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ այս զուգակցումը չունի առավելություններ և ունի ավելի շատ կողմնակի երևույթներ[61]։ Թեև վիճակագրորեն նշանակալի արդյունքներ են ձեռք բերվել հիպերտոնիայի բուժման գործում ունեցած դերի համար, կլինիկական նշանակությունը բացակայում է[62] Կան վատ նախազգուշացումներ ԱՓՖ արգելակիչների Անգիոտենզին II ընկալիչների արգելակիչների համատեղել օգտագործելու վերաբերյալ[63]։

Սրտային անբավարարություն ունեցող հիվանդները կարող են օգտվել այդ համակցությունից `հիվանդացության և փորոքային ռեմեոդելավորման նվազեցման առումով[64][65]։

Նեֆրոպաթիայի բուժման համար առավել համոզիչ ապացույցներ են հայտնաբերվել։ Այս համակցված թերապիան մասամբ փոխեց սպիտամիզությունը, ինչպես նաև ցուցադրել է ռենոպրոտեկտիվ ազդեցություն դիաբետիկ նեպրոպաթիայով[59], և մանկական IgA նեֆրոպաթիայով տառապող հիվանդների մոտ [66]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առաջին քայլերը ԱՓՖ արգելակիչների հայտնաբերման համար եղել է Անգիոտենզին փոխակերբող ֆերմենտի հայտնաբերումը Լեոնարդ Տ․ Սկեգգսի և իր կոլեգաների կողմից 1956 թվականին։ Բրազիլացի գիտնական Սերջիո էնրիկե Ֆեռեյրան հաղորդել է 1965թվականին, որ Bothrops jararaca օձի թույնում առկա է բրադկինինին հզորացնող գործոն[67]։ Ֆերեյրան այնուհետև գնաց Ջոն Վեյնի լաբորատորիա ՝ որպես հետդոկտորանտ, իր արդեն հայտաբերված բրադկինինին հզորացնող գործոնով։ Կարծում էին, որ ոչ ակտիվ անգիոտենզին I- ի վերածումը հզոր անգիոտենսին II- ի տեղի է ունենում պլազմայում։ Այնուամենայնիվ, 1967 թ.-ին Քևին Կ. Ֆ. Նգը և Ջոն Ռ. Վանը ցույց տվեցին, որ պլազմային ԱՓՖ-ն չափազանց դանդաղ է `հաշվի առնելով անգիոտենսին I- ի in vivo- ի վերածումը անգիոտենսին II : Հետագա քննությունը ցույց տվեց, որ արագ փոխարկում տեղի է ունենում թոքային շրջանառության միջոցով դրա անցման ընթացքում[68]։

Բրադկինինը արագորեն ինակտիվանում է շրջանառվող արյան մեջ և այն ամբողջովին անհետանում է թոքային շրջանառության մեկ անցումով։ Անգիոտենսին I- ը նույնպես անհետանում է թոքային շրջանառության մեջ `անգիոտենսին II- ին վերածվելու պատճառով։ Ավելին, անգիոտենսին II- ը թոքերի միջով անցնում է առանց որևէ կորստի։ Կարծում էին, որ Բրադկինինի ինակտիվացումը և անգիոտենզին I- ի անգիոտենսին II- ի վերածելը թոքերում տեղի էր ունենում միևնույն ֆերմենտի միջոցով[69]։ 1970-ին Նգը և Վեյնը, օգտագործելով Ֆեռերյաի կողմից տրամադրված բրադկինինին հզորացնող գործոնը, ցույց տվեցին, որ փոխարկումը արգելակվում է թոքային շրջանառության մեջ անցնելով[70]։

Բրադկինինին հզորացնող գործոնները պեպտիդներ են, որոնց գործողությունը կապված է ԱՓՖ- ի կողմից բրադկինինի արգելակման հետ։ Բրադկինինին հզորացնող գործոնի մոլեկուլային անալիզը թույլ տվեց ստանալ նոնապեպտիդ Բրադկինինին հզորացնող գործոն տերոպրիդ (SQ 20,881), որը in vivo ցույց տվեց ԱՓՖ- ի արգելակման համեմատաբար մեծ հզորություն և հիպոտենզիվ ազդեցություն ։ Տեպրոդիտը ուներ սահմանափակ կլինիկական արժեք `իր պեպտիդային բնույթի և պերօռալ ընդունման դեպքում ակտիվության բացակայության պատճառով։ 1970-ականների սկզբին աճում էր ԱՓՖ- ի արգելակման մասին գիտելիքները։ Դեյվիդ Քուշմանը, Միգել Օնդեթին և գործընկերները օգտագործում էին պեպտիդային անալոգներ ԱՓՖ- ի կառուցվածքի ուսումնասիրության համար ՝ որպես մոդել օգտագործելով կարբոքսիպեպտիդազ A: Նրանց հայտնագործությունները հանգեցրին 1975 թ Կապտոպրիլի `առաջին պերօռալ ակտիվ ԱՓՖ արգելակիչի ստեղծմանը։

Կապտոպրիլը հաստատվել է Միացյալ Նահանգների սննդի և դեղերի վարչակազմի կողմից 1981 թ.: Առաջին ոչսուլֆիհիդրիլ ԱՓՖ արգելակիչըը `Էնալապրիլը, վաճառքի հանվեց երկու տարի անց։ Այդ ժամանակվանից առնվազն 12 այլ ԱՓՖ արգելակիչ է հայտնվել են շուկայում։

1991 թ.-ին ճապոնացի գիտնականները ստեղծեցին առաջին կաթնաթթվային ԱՓՖ արգելակիչը ՝ ֆերմենտացված կաթնային ըմպելիքի տեսքով։ Այս պեպտիդները այժմ հաճախ անվանում են լակտոտրիպեպտիդներ։ 1996-ին մարդու առաջին ուսումնասիրությունը հաստատեց լակտոտրիպեպտիդների էֆեկտիվությունը զարկերակային ճնշման իջեցման մեջ[71][72]։ Լակտոտրիպեպտիդների առաջին հայտնաբերումից ի վեր, ավելի քան 20 կլինիկական փորձարկումներ են անցկացվել մարդկանց վրա բազմաթիվ տարբեր երկրներում[73]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 Kaplan's Essentials of Cardiac Anesthesia։ Elsevier։ 2018։ ISBN 978-0-323-49798-5։ doi:10.1016/c2012-0-06151-0։ «Mechanisms of Action:ACE inhibitors act by inhibiting one of several proteases responsible for cleaving the decapeptide Ang I to form the octapeptide Ang II. Because ACE is also the enzyme that degrades bradykinin, ACE inhibitors increase circulating and tissue levels of bradykinin (Fig. 8.4).» 
  2. Aronow Wilbert S. (2010)։ «Cardiac Arrhythmias»։ Brocklehurst's Textbook of Geriatric Medicine and Gerontology։ Elsevier։ էջեր 327–337։ ISBN 978-1-4160-6231-8։ doi:10.1016/b978-1-4160-6231-8.10045-5։ «Angiotensin-converting enzyme inhibitors ACE inhibitors have been demonstrated to reduce sudden cardiac death in some studies of persons with CHF.24,56» 
  3. 3,0 3,1 Byrd James Brian, Ram C. Venkata S., Lerma Edgar V. (2019)։ «Pharmacologic treatment of hypertension»։ Nephrology Secrets։ Elsevier։ էջեր 477–482։ ISBN 978-0-323-47871-7։ doi:10.1016/b978-0-323-47871-7.00078-2։ «ACE inhibitors inhibit the conversion of angiotensin I to angiotensin II, thereby producing vasodilation and lowering BP. Because the hydrolysis of bradykinin is also inhibited by these drugs, cough (7% to 12%) can occur.» 
  4. Jackson Edwin K. (2006)։ «Chapter 30. Renin and Angiotensin»։ in Brunton Laurence L., Lazo John S., Parker Keith։ Goodman & Gilman's The Pharmacological Basis of Therapeutics (11th ed.)։ New York: McGraw-Hill։ ISBN 978-0-07-142280-2 
  5. Kester Mark, Karpa Kelly D., Vrana Kent E. (2012)։ «Cardiovascular System»։ Elsevier's Integrated Review Pharmacology։ Elsevier։ էջեր 125–151։ ISBN 978-0-323-07445-2։ doi:10.1016/b978-0-323-07445-2.00008-2։ «ACE inhibitors also slow progression of kidney disease in patients with diabetic nephropathies. Renal benefits are probably a result of improved renal hemodynamics from decreased glomerular arteriolar resistance.» 
  6. «Type 2 diabetes in adults: management»։ www.nice.org.uk։ National Institute for Health and Care Excellence (NICE)։ May 2017։ Վերցված է October 25, 2018 
  7. Bangalore S, Fakheri R, Wandel S, Toklu B, Wandel J, Messerli FH (հունվարի 19, 2017)։ «Renin angiotensin system inhibitors for patients with stable coronary artery disease without heart failure: systematic review and meta-analysis of randomized trials»։ BMJ (Clinical Research Ed.) 356: j4։ PMC 5244819 ։ PMID 28104622։ doi:10.1136/bmj.j4 
  8. Caldeira D., Alarcao J., Vaz-Carneiro A., Costa J. (2012-07-11)։ «Risk of pneumonia associated with use of angiotensin converting enzyme inhibitors and angiotensin receptor blockers: systematic review and meta-analysis»։ The BMJ (BMJ) 345 (jul11 1): e4260–e4260։ ISSN 1756-1833։ PMC 3394697։ PMID 22786934։ doi:10.1136/bmj.e4260 
  9. Caldeira Daniel (Summer 2012)։ «Risk of pneumonia associated with use of angiotensin converting enzyme inhibitors and angiotensin receptor blockers: systematic review and meta-analysis»։ BMJ 345: 4260։ PMC 3394697։ PMID 22786934։ doi:10.1136/bmj.e4260 
  10. «Psychogenic polydipsia – Management – Emerging treatments»։ British Medical Journal։ May 5, 2016։ Վերցված է October 28, 2016 
  11. Dundas Brian, Harris Melissa, Narasimhan Meera (2007-07-03)։ «Psychogenic polydipsia review: Etiology, differential, and treatment»։ Current Psychiatry Reports (անգլերեն) 9 (3): 236–241։ ISSN 1523-3812։ PMID 17521521։ doi:10.1007/s11920-007-0025-7 
  12. Greendyke R. M., Bernhardt A. J., Tasbas H. E., Lewandowski K. S. (1998-04-01)։ «Polydipsia in chronic psychiatric patients: therapeutic trials of clonidine and enalapril»։ Neuropsychopharmacology 18 (4): 272–281։ ISSN 0893-133X։ PMID 9509495։ doi:10.1016/S0893-133X(97)00159-0 
  13. Sebastian C. S., Bernardin A. S. (1990-04-01)։ «Comparison of enalapril and captopril in the management of self-induced water intoxication»։ Biological Psychiatry 27 (7): 787–790։ ISSN 0006-3223։ PMID 2183881։ doi:10.1016/0006-3223(90)90594-r 
  14. 14,0 14,1 Rossi S, editor. Australian Medicines Handbook 2006. Adelaide: Australian Medicines Handbook; 2006. 0-9757919-2-3.[Հղում աղբյուրներին]
  15. 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 15,5 15,6 «Safety of ACE inhibitor therapies in patients with chronic kidney disease»։ Expert Opinion on Drug Safety 13 (10): 1383–1395։ 2014։ PMID 25148900։ doi:10.1517/14740338.2014.951328 
  16. 16,0 16,1 Tucker Bryan M., Perazella Mark A. (2019)։ «Medications: 3. What are the major adverse effects on the kidney of ACE inhibitors and ARBs?»։ Nephrology Secrets։ Elsevier։ էջեր 78–83։ ISBN 978-0-323-47871-7։ doi:10.1016/b978-0-323-47871-7.00019-8։ «due to inhibition of angiotensin II production by ACE inhibitors or competitive antagonism of the angiotensin II receptor by ARBs... results in loss of angiotensin II–induced efferent arteriolar tone, leading to a drop in glomerular filtration fraction and GFR. The efferent arteriolal vasodilation reduces intraglomerular hypertension (and pressure-related injury) and maintains perfusion (and oxygenation) of the peritubular capillaries.» 
  17. Thomas MC (2000)։ «Diuretics, ACE inhibitors and NSAIDs—the triple whammy»։ The Medical Journal of Australia 172 (4): 184–5։ PMID 10772593։ doi:10.5694/j.1326-5377.2000.tb125548.x 
  18. «New guidelines for potassium replacement in clinical practice: a contemporary review by the National Council on Potassium in Clinical Practice»։ Archives of Internal Medicine 160 (16): 2429–36։ 2000։ PMID 10979053։ doi:10.1001/archinte.160.16.2429 
  19. OKUMURA Hiromi, NISHIMURA Eriko, KARIYA Satoru, OHTANI Michiteru, UCHINO Katsuyoshi, FUKATSU Tohru, ODANAKA Jun, TAKAHASHI Tsuyoshi, WATANABE Kiyoshi, ITOH Takashi, HASHIGUCHI Masayuki, ECHIZEN Hirotoshi, RIKIHISA Tadaaki (մարտի 1, 2001)։ «No Relation between Angiotensin-Converting Enzyme (ACE) Inhibitor-Induced Cough and ACE Gene Polymorphism, Plasma Bradykinin, Substance P and ACE Inhibitor Concentration in Japanese Patients»։ Yakugaku Zasshi 121 (3): 253–257։ PMID 11265121։ doi:10.1248/yakushi.121.253 
  20. Vukadinović D, Vukadinović AN, Lavall D, Laufs U, Wagenpfeil S, Böhm M (March 2019)։ «Rate of Cough During Treatment With Angiotensin-Converting Enzyme Inhibitors: A Meta-Analysis of Randomized Placebo-Controlled Trials.»։ Clinical Pharmacology and Therapeutics 105 (3): 652–660։ PMID 29330882։ doi:10.1002/cpt.1018 
  21. Bezalel S, Mahlab-Guri K, Asher I, Werner B, Sthoeger ZM (February 2015)։ «Angiotensin-converting enzyme inhibitor-induced angioedema.»։ The American Journal of Medicine 128 (2): 120–5։ PMID 25058867։ doi:10.1016/j.amjmed.2014.07.011 
  22. «Angiotensin-converting enzyme inhibitor-associated angioedema is characterized by a slower degradation of des-arginine(9)-bradykinin»։ The Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics 303 (1): 232–7։ 2002։ PMID 12235256։ doi:10.1124/jpet.102.038067 
  23. Current John D։ Pharmacology for Anesthetists 3: Antihypertensive Agents։ էջ 171 
  24. FDA Prescribing information, http://www.rxmed.com/b.main/b2.pharmaceutical/b2.1.monographs/CPS-%20Monographs/CPS-%20%28General%20Monographs-%20A%29/ACE%20INHIBITORS.html
  25. «[Teratogenic effects of ACE-inhibitors and angiotensin II receptor antagonists]»։ Ugeskrift for Laeger (Danish) 160 (10): 1460–4։ March 1998։ PMID 9520613 
  26. «Pregnancy Outcome Following Exposure to Angiotensin-Converting Enzyme Inhibitors or Angiotensin Receptor Antagonists: A Systematic Review»։ Hypertension 60 (2): 444–50։ 2012։ PMID 22753220։ doi:10.1161/HYPERTENSIONAHA.112.196352 
  27. «Major congenital malformations after first-trimester exposure to ACE inhibitors»։ The New England Journal of Medicine 354 (23): 2443–51։ 2006։ PMID 16760444։ doi:10.1056/NEJMoa055202 
  28. «ACE Inhibitors»։ RxMed.com։ Վերցված է 2018-09-20 
  29. «ACE I»։ cvpharmacology 
  30. 30,0 30,1 «ACEI contraindications»։ Open Anesthesia 
  31. «ACE inhibition or angiotensin receptor blockade: impact on potassium in renal failure. VAL-K Study Group»։ Kidney International 58 (5): 2084–92։ November 2000։ PMID 11044229։ doi:10.1111/j.1523-1755.2000.00381.x 
  32. Sear John W. (2019)։ «Antihypertensive Drugs and Vasodilators»։ Pharmacology and Physiology for Anesthesia։ Elsevier։ էջեր 535–555։ ISBN 978-0-323-48110-6։ doi:10.1016/b978-0-323-48110-6.00026-0։ «Coadministration of nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs [cyclooxygenase inhibitors]) can reduce the hypotensive effects of ACE inhibitors. ACE inhibitors can inhibit the excretion of lithium and can result in lithium toxicity. Because these drugs do not affect the breakdown of kinins (as is seen with the ACE inhibitors), patients do not develop episodes of coughing and rarely develop angioneurotic edema.» 
  33. Byrd James Brian, Ram C. Venkata S., Lerma Edgar V. (2019)։ «Pharmacologic treatment of hypertension»։ Nephrology Secrets։ Elsevier։ էջեր 477–482։ ISBN 978-0-323-47871-7։ doi:10.1016/b978-0-323-47871-7.00078-2։ «Angioedema (0.7%) can also occur via pathobiology that remains obscure, and its occurrence can be life-threatening. ...their efficacy is reduced by dietary or other sources of sodium, and renal function may be further threatened if given with NSAIDs.» 
  34. Jandeleit-Dahm K, Cooper ME (Sep 2006)։ «Hypertension and diabetes: role of the renin–angiotensin system.»։ Endocrinol Metab Clin North Am 35 (3): 469–90, vii։ PMID 16959581։ doi:10.1016/j.ecl.2006.06.007 
  35. «Angiotensin Converting Enzyme 2 Metabolizes and Partially Inactivates Pyrapelin-13 and Apelin-17: Physiological Effects in the Cardiovascular System»։ Hypertension 68 (2): 365–77։ May 2016։ PMID 27217402։ doi:10.1161/HYPERTENSIONAHA.115.06892 
  36. Human Physiology, Silverthorn (Pearson Benjamin Cummings 2004)[Հղում աղբյուրներին]
  37. Ogbru O։ «ACE Inhibitors (Angiotensin Converting Enzyme Inhibitors)»։ MedicineNet.com։ MedicineNet, Inc.։ Արխիվացված է օրիգինալից մարտի 26, 2010-ին։ Վերցված է 2010-03-20 
  38. 38,0 38,1 Gradman Alan H., Traub Darren (2007)։ «Angiotensin-Converting Enzyme Inhibitors»։ Comprehensive Hypertension։ Elsevier։ էջեր 985–1001։ ISBN 978-0-323-03961-1։ doi:10.1016/b978-0-323-03961-1.50083-0։ «Despite the lack of long-term suppression in plasma angiotensin II levels, they maintain their BP-lowering effect without the development of tolerance. Importantly, ACE inhibitors do not interfere with cognitive function or cardiovascular reflexes.» 
  39. «The HOPE study. Ramipril lowered cardiovascular risk, but vitamin E did not»։ Cleveland Clinic Journal of Medicine 67 (4): 287–93։ 2000։ PMID 10780101։ doi:10.3949/ccjm.67.4.287 
  40. «Acute and Chronic Effects of the Converting Enzyme Inhibitors Enalapril and Lisinopril on Reflex Control of Heart Rate in Normotensive Man»։ Journal of Hypertension 3 (1): 47–53։ 1985։ PMID 2987341։ doi:10.1097/00004872-198502000-00008 
  41. «Cardiac autonomic function in Blacks with congestive heart failure: vagomimetic action, alteration in sympathovagal balance, and the effect of ACE inhibition on central and peripheral vagal tone»։ Cell Mol Biol (Noisy le Grande) 47 (6): 1063–7։ 2001։ PMID 11785658  Կաղապար:Verify source
  42. «Sustained augmentation of parasympathetic tone with angiotensin-converting enzyme inhibition in patients with congestive heart failure»։ J Am Coll Cardiol 21 (3): 655–61։ 1 Mar 1993։ PMID 8436747։ doi:10.1016/0735-1097(93)90098-L 
  43. «The effects of enalapril-digoxin-diuretic combination therapy on nutritional and anthropometric indices in chronic congestive heart failure: preliminary findings in cardiac cachexia»։ European Journal of Heart Failure 3 (3): 359–63։ 2001։ PMID 11378008։ doi:10.1016/S1388-9842(00)00146-X 
  44. «Wasting as independent risk factor for mortality in chronic heart failure»։ The Lancet 349 (9058): 1050–3։ 1997։ PMID 9107242։ doi:10.1016/S0140-6736(96)07015-8 
  45. «An overview of sarcopenia: facts and numbers on prevalence and clinical impact»։ J Cachexia Sarcopenia Muscle 1 (2): 129–133։ December 2010։ PMC 3060646։ PMID 21475695։ doi:10.1007/s13539-010-0014-2 
  46. 46,0 46,1 46,2 46,3 Shibata Shigeru, Fujita Toshiro (2018)։ «Renin Angiotensin Aldosterone System Blockers»։ Hypertension: A Companion to Braunwald's Heart Disease։ Elsevier։ էջեր 230–241։ ISBN 978-0-323-42973-3։ doi:10.1016/b978-0-323-42973-3.00024-x։ «ACE inhibitors are classified according to the chemical structure of the site of binding (sulfhydryl, phosphinyl, carboxyl) to the active center of ACE.» 
  47. «AHTPDB: a comprehensive platform for analysis and presentation of antihypertensive peptides»։ Nucleic Acids Res. 43 (Database issue): D956–62։ 2015։ PMC 4383949։ PMID 25392419։ doi:10.1093/nar/gku1141 
  48. «US4013791A - Peptides having an antihypertensive effect»։ Google Patents։ 1975-12-03։ Վերցված է 2020-03-21 
  49. «Hypotensive peptides from milk proteins»։ The Journal of Nutrition 134 (4): 980S–8S։ 2004։ PMID 15051858։ doi:10.1093/jn/134.4.980S 
  50. «Effect of powdered fermented milk with Lactobacillus helveticus on subjects with high-normal blood pressure or mild hypertension»։ Journal of the American College of Nutrition 24 (4): 257–65։ 2005։ PMID 16093403։ doi:10.1080/07315724.2005.10719473 
  51. Minervini F., Algaron F., Rizzello C. G., Fox P. F., Monnet V. (2003)։ «Angiotensin I-Converting-Enzyme-Inhibitory and Antibacterial Peptides from Lactobacillus helveticus PR4 Proteinase-Hydrolyzed Caseins of Milk from Six Species»։ Applied and Environmental Microbiology 69 (9): 5297–5305։ PMC 194939։ PMID 12957917։ doi:10.1128/AEM.69.9.5297-5305.2003 
  52. "Debate: Do ACE Inhibitors Have Unique Properties, Beyond Their Antihypertensive Effect?"
  53. The Acute Infarction Ramipril Efficacy (AIRE) Study Investigators (October 1993)։ «Effect of ramipril on mortality and morbidity of survivors of acute myocardial infarction with clinical evidence of heart failure»։ Lancet 342 (8875): 821–8։ PMID 8104270։ doi:10.1016/0140-6736(93)92693-N 
  54. «Angiotensin-converting enzyme inhibitors reduce mortality in hypertension: a meta-analysis of randomized clinical trials of renin–angiotensin–aldosterone system inhibitors involving 158,998 patients»։ Eur Heart J 33 (16): 2088–97։ 2012։ PMC 3418510։ PMID 22511654։ doi:10.1093/eurheartj/ehs075 
  55. What are the dose comparisons of all ACE inhibitors used in hypertension? Archived 2015-04-02 at the Wayback Machine. TripAnswers, Trip, May 25, 2007. Accessed 2009-11-21
  56. Common Medication Conversions (Equivalents): Ace Inhibitors Archived 2015-03-17 at the Wayback Machine.. GlobalRPh.com. Accessed 2009-11-22.
  57. Treating High Blood Pressure and Heart Disease: the ACE Inhibitors. Consumer Reports Health Best Buy Drugs. June 2009.
  58. «Meta-analyses of mortality and morbidity effects of an angiotensin receptor blocker in patients with chronic heart failure already receiving an ACE inhibitor (alone or with a beta-blocker)»։ Int J Cardiol 93 (2): 105–111։ 2004։ PMID 14975535։ doi:10.1016/j.ijcard.2003.10.001 
  59. 59,0 59,1 «The reno-protective effect of the dual blockade of the renin angiotensin system (RAS)»։ Current Pharmaceutical Design 11 (10): 1291–300։ 2005։ PMID 15853685։ doi:10.2174/1381612053507413 
  60. «Addition of an angiotensin receptor blocker to full-dose ACE-inhibition: controversial or common sense?»։ European Heart Journal 26 (22): 2361–7։ 2005։ PMID 16105846։ doi:10.1093/eurheartj/ehi454 
  61. ONTARGET Investigators, Yusuf S, Teo KK, Pogue J, Dyal L, Copland I, Schumacher H, Dagenais G, Sleight P, Anderson C (ապրիլի 10, 2008)։ «Telmisartan, ramipril, or both in patients at high risk for vascular events»։ The New England Journal of Medicine 358 (15): 1547–59։ PMID 18378520։ doi:10.1056/NEJMoa0801317  հրապարակում բաց հնարավորություն
  62. «Combination ACE inhibitors and angiotensin II receptor blockers for hypertension»։ Annals of Pharmacotherapy 37 (6): 886–9։ 2003։ PMID 12773079։ doi:10.1345/aph.1C393 
  63. Shelley Wood (ապրիլի 11, 2014)։ «EMA: Don't Combine ARBs, ACE Inhibitors, and Direct Renin Inhibitors»։ www.medscape.com 
  64. «Effect of valsartan added to background ACE inhibitor therapy in patients with heart failure: results from Val-HeFT»։ European Journal of Heart Failure 6 (7): 937–45։ 2004։ PMID 15556056։ doi:10.1016/j.ejheart.2004.09.005 
  65. «Changes in Ventricular Size and Function in Patients Treated with Valsartan, Captopril, or Both After Myocardial Infarction»։ Circulation 111 (25): 3411–3419։ 2005։ PMID 15967846։ doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.104.508093 
  66. «Treatment with low-dose angiotensin-converting enzyme inhibitor (ACEI) plus angiotensin II receptor blocker (ARB) in pediatric patients with IgA nephropathy»։ Clinical Nephrology 64 (1): 35–40։ Jul 2005։ PMID 16047643։ doi:10.5414/CNP64035 
  67. Ferreira SH (February 1965)։ «A bradykinin-potentiating factor (bpf) present in the venom of bothrops jararaca»։ Br J Pharmacol Chemother 24 (1): 163–9։ PMC 1704050։ PMID 14302350։ doi:10.1111/j.1476-5381.1965.tb02091.x 
  68. «Conversion of Angiotensin I to Angiotensin II»։ Nature 216 (5117): 762–6։ 1967։ Bibcode:1967Natur.216..762N։ PMID 4294626։ doi:10.1038/216762a0 
  69. «Fate of Angiotensin I in the Circulation»։ Nature 218 (5137): 144–50։ 1968։ Bibcode:1968Natur.218..144N։ PMID 4296306։ doi:10.1038/218144a0 
  70. «Some Properties of Angiotensin Converting Enzyme in the Lung in vivo»։ Nature 225 (5238): 1142–4։ 1970։ Bibcode:1970Natur.225.1142N։ PMID 4313869։ doi:10.1038/2251142b0 
  71. «A placebo-controlled study of the effect of sour milk on blood pressure in hypertensive subjects»։ The American Journal of Clinical Nutrition 64 (5): 767–71։ 1996։ PMID 8901799։ doi:10.1093/ajcn/64.5.767 
  72. «Antihypertensive effect of sour milk and peptides isolated from it that are inhibitors to angiotensin I-converting enzyme»։ Journal of Dairy Science 78 (6): 1253–7։ 1995։ PMID 7673515։ doi:10.3168/jds.S0022-0302(95)76745-5 
  73. «Lactotripeptides and antihypertensive effects: a critical review»։ The British Journal of Nutrition 101 (6): 776–86։ 2009։ PMID 19061526։ doi:10.1017/S0007114508137722 

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]