Jump to content

ԱՄՆ հարյուր հազար դոլարանոց թղթադրամ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
ԱՄՆ հարյուր հազար դոլարանոց թղթադրամ
Ենթակատեգորիաթղթադրամ Խմբագրել Wikidata
ԵրկիրԱմերիկայի Միացյալ Նահանգներ Խմբագրել Wikidata
ԱրժույթԱՄՆ դոլար Խմբագրել Wikidata
ՊատկերվածՎուդրո Վիլսոն Խմբագրել Wikidata
Լայնություն156 միլիմետր Խմբագրել Wikidata
Բարձրություն66 միլիմետր, 10 000 Խմբագրել Wikidata
Նոմինալ100 000 ԱՄՆ դոլար Խմբագրել Wikidata

ԱՄՆ հարյուր հազար դոլարանոց թղթադրամը (100.000 ԱՄՆ դոլար) ԱՄՆ նախկին արժույթ է, որը թողարկվել է 1934-1935 թվականներին։ Նախագահ Վուդրո Վիլսոնի պատկերով թղթադրամը ստեղծվել է որպես մեծ անվանական արժեքով թղթադրամ ՝ Դաշնային պահուստային բանկերի միջև ոսկու գործարքների համար. այն երբեք հրապարակայնորեն չի շրջանառվել[1][2]։

100.000-դոլարանոց թղթադրամը ստեղծվել է Փորագրության և տպագրության բյուրոյի կողմից՝ նախագահ Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտի հրամանով, ի պատասխան Մեծ ճգնաժամի ժամանակ ոսկու կուտակմանը, որը, ենթադրաբար, դանդաղեցնում էր տնտեսական վերականգնումը։ Ռուզվելտի կողմից ստորագրված 6102 գործադիր հրամանագիրը վավերացվել է Միացյալ Նահանգների Կոնգրեսի կողմից 1934 թվականին։ Գործադիր հրամանագիր 6102-ը արգելում էր ոսկե վկայականների կուտակումը, որոնց ուղեկցում էին նաև ձուլակտորներ և մետաղադրամներ[3]։

Ի տարբերություն ԱՄՆ դոլարի մյուս անվանական արժեքների, 100,000 դոլարանոց թղթադրամը երբեք չի թողարկվել որպես Դաշնային պահուստային համակարգի թղթադրամ (հայտնի է որպես դոլար): Այն տրամադրվել է միայն ոսկե վկայականի տեսքով։

100.000-դոլարանոց թղթադրամներից տպագրվել է մոտ 42.000-ը։ Դրանցից շատերը ոչնչացվել են դրանց շահագործումից հետո տարիներին, իսկ մնացած մի քանիսը անցել են Միացյալ Նահանգների դաշնային կառավարության տիրապետության տակ[4]։ 100,000 դոլարանոց թղթադրամը, որը գտնվում է դաշնային կառավարության կողմից, համարվում է անօրինական՝ իր մեծ անվանական արժեքի և ստորագրման ժամանակ հայտարարված կանոնակարգերի պատճառով[1][2][5]։ Օրինագիծը, դաշնային կառավարությունից դուրս, կարող է օգտագործվել միայն կրթական նպատակներով, մասնավորապես՝ թանգարաններում՝ հանրային դիտման համար[1]։ Սմիթսոնյան ինստիտուտը, ինչպես նաև Դաշնային պահուստային համակարգը, հայտնի են նրանով, որ իրենց տիրապետության տակ ունեն հարյուր հազար դոլարանոց թղթադրամներ[1]։

Նախագահ Վուդրո Վիլսոն

100,000 դոլարանոց թղթադրամի վրա պատկերված է նախագահ Վուդրո Վիլսոնի վինետային դիմանկարը[5]։ Վուդրո Վիլսոնի դիմանկարի փորագրությունը թղթադրամի դիմերեսին կատարել է Ջորջ Ֆրեդերիկ Քամինգ Սմիլին[6]։

Թղթադրամի դիմերեսին գրված է հետևյալ բառերը՝ «Սա հավաստում է, որ գանձարանում կա ավանդ», որին հաջորդում է ստորին հատվածում՝ «Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ ... Հարյուր հազար դոլար ոսկի, վճարվող կրողին պահանջի դեպքում՝ օրենքով սահմանված կարգով»։ «Այս վկայականը դրա չափով օրինական վճարամիջոց է բոլոր պետական և մասնավոր պարտքերի և տուրքերի վճարման համար» նշված է նաև գանձապետարանի կնիքի վերևում։ Որպես ոսկե վկայական, թղթադրամի դիմերեսին քիչ ոսկի է պատկերված՝ գանձապետարանի կնիքը և երկու սերիական համարները։ Դիմերեսին նաև թավատառով գրված է «Վաշինգտոն, Կոլումբիայի շրջան» բառը։ Հակառակ կողմում ոսկեգույնի փոխարեն պատկերված է նարնջագույն թանաք, իսկ դոլարի նշանի առջև տեղադրված է մեծ «100,000» տառը։ Նարնջագույն ճառագայթները տարածվում են կենտրոնից[7]։

100.000-դոլարանոց թղթադրամը 1934 թվականի ոսկե վկայականների շարքի մաս է կազմում, որը ներառում է նաև 100, 1000 և 10,000 դոլարանոց թղթադրամներ[5]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 «6 Discontinued and Uncommon U.S. Currency Denominations». Investopedia (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  2. 2,0 2,1 «$100,000 Bill | Museum of American Finance». www.moaf.org (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  3. «Learn the Facts About Gold Confiscation | U.S. Gold Bureau». www.usgoldbureau.com. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  4. Ganninger, Daniel (2020 թ․ հունիսի 16). «There Really Was a $100,000 Bill». Knowledge Stew (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 18-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  5. 5,0 5,1 5,2 «$100,000 Gold Certificate | Engraving & Printing». www.bep.gov. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  6. «PMG Certifies Seldom-seen $100,000 US Gold Certificate Specimen». PMG. Paper Money Guaranty. Վերցված է 2024 թ․ սեպտեմբերի 20-ին.
  7. «100,000 Dollars, Gold Certificate, United States, 1934». National Museum of American History (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 5-ին.