«Բացառող կամ» տրամաբանական էլեմենտ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
INPUT
A   B
OUTPUT
A XOR B
0 0 0
0 1 1
1 0 1
1 1 0

Բացառող կամ (երբեմն XOR տրամաբանական էլեմենտ) թվային տրամաբանական էլեմենտ է, որի ելքը Ճիշտ (1/Բարձր) է, եթե մուտքերից միմիայն մեկի արժեքը Ճիշտ է։ Եթե երկու մուտքերն էլ ունեն Սխալ (0/Ցածր) կամ Ճիշտ արժեքը, ապա տրամաբանական էլեմենտի ելքն ունենում է Սխալ արժեքը։ Բացառող կամն իրենից ներկայացնում է անհավասարության ֆունկցիա՝ այսինք, ելքը ճիշտ է միմիայն այն դեպքում, երբ մուտքի արժեքները միմյանցից տարբեր են։

XOR տրամաբանական էլեմենտը կարող է ներկայացվել նաև որպես մոդուլ 2-ով գումար։ Որպես արդյունք Բացառող կամն օգտագործվում է բինար գումարման գործողությունն արտահայտելու համար։ Որպես կանոն լրիվ գումարիչը բաղկացած է Բացառող կամ ու Եվ տրամաբանական էլեմենտերից։

և երկու բուլյան արտահայտություններն էլ ներակայացնում են XOR տրամաբանական էլեմենտն իր A և B մուտքերով։ Ելքի պահվածքը բերված է ձախ կողմում գտնվող իսկության աղյուսակում։

CMOS XOR gate

Սիմվոլներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բացառող կամը ներկայացվում է երկու սիմվոլներից որևէ մեկով։ Առաջինը ավանդական սիմվոլն է, իսկ մյուսը IEEE-ի սիմվոլն է։

ավանդական XOR սիմվոլ
IEEE XOR սիմվոլ

⊕ և նշանները կարելի է օգտագործել XOR տրամաբանական էլեմենտը հանրահաշվական արտահայտություններում արտահայտելու համար։

C-ատիպ ծրագրավորման լեզուներում XOR տրամաբանական էլեմենտն արտահայտվում է ^ սիմվոլով։

Այլընտրանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եթե Բացառող կամ էլէմենտը հասանելի չէ, ապա այն կարելի է փոխարինել այլ հասանելի էլեմենտներով։ XOR տրամաբանական էլեմենտը կարելի է փոխարինել XNOR էլեմենտով նրան հաջորդաբար ավելացնելով NOT (Ժխտում) տրամաբանական էլեմենտը։

Բացառող կամ տրամանական էլեմենտ կարելի է նաև ստանալ AND, OR և NOT տրամանաբանակն էլեմենտներն օգտագործելով։ XOR էլեմենտի մաթեմատիկական արտահայտությունը հետևյալն է.

XOR էլեմենտը կարելի է ստանալ նաև NAND կամ հինգ NOR տրամաբանական էլեմենտներից, որի սխեման բերված է ստորև։ Փաստացի, և՜ NAND և՜ NOR տրամաբանական էլեմենտները համարվում են ունիվերսալ էլեմենտներ և նրանցով կարելի է հավաքել ցանկացած տրամաբանական սխեմա։

NAND տրամաբանական էլեմենտներից կազմված XOR տրամաբանական էլեմենտը
NOR տրամաբանական էլեմենտներից կազմված XOR տրամաբանական էլեմենտը

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]