Կյուրեղ և Մեթոդիոս
| Կյուրեղ և Մեթոդիոս | |
|---|---|
 | |
| Ծնունդ | Կյուրեղ՝ 827 Մեթոդիոս՝ 815 |
| Վախճան | Կյուրեղ՝ 869, Հռոմ Մեթոդիոս՝ 885, Մորավիա |
| Եկեղեցի | Ուղղափառ եկեղեցի, Հռոմի կաթոլիկ եկեղեցի, Անգլիկան եկեղեցի, Լութերական եկեղեցի |
| Սրբացված կարգ | սուրբ |
| Հիշատակության օր | Հուլիսի 5, Փետրվարի 14[1] և Փետրվարի 14 |
Կյուրեղ և Մեթոդիոս (826-869, 815-885, հունարեն՝ Κύριλλος καὶ Μεθόδιος, ռուս.՝ Кирилл и Мефодий), բյուզանդացի աստվածաբան եղբայրներ, բյուզանդական միսիոներներ: Իրենց քարոզչական աշխատանքի շնորհիվ մեծապես նպաստեցին բոլոր սլավոնների զարգացմանը, ինչի համար էլ կոչվեցին Սլավոնական առաքյալներ: Քրիստոնեության քարոզիչներ, սլավոնական այբուբենի ստեղծողները, ժամագրքերը հունարենից սլավոներենի առաջին թարգմանիչները։ Կյուրեղը (մինչև 869 թվականին կուսակրոնություն ընդունելը՝ Կոստանդին), մոտ 827-869 թվականներ) և նրա ավագ եղբայր Մեթոդիոսն (մոտ 815-885 թվականները) ծնվել են Սալոնիկում (Սոլոն)։ Կյուրեղը կրթություն է ստացել Կոստանդնուպոլսում, բյուզանդական կայսր Միքայել III-ի արքունիքում։ Տիրապետել է սլավոներենին, հունարենին, լատիներենին, եբրայերենին և արաբերենին։
Սովորել է նաև Կոստանդնուպուսի Մագնավրա բարձրագույն ուսումնական հաստատությունում, որտեղ նրան դասավանդել են հայազգի գիտնականներ՝ փիլիսոփա-աստվածաբան Փոտը և անվանի մաթեմատիկոս Լևոնը։ Հրաժարվելով կայսրի առաջարկած վարչական ասպարեզից՝ դարձել է պատրիարքարանի գրադարանավար, այնուհետև դասավանդել փիլիսոփայություն։ 850-ական թվականներին եղել է Սիրիայում, որտեղ հաղթել է մուսուլմանների հետ ունեցած աստվածաբանական վեճերում։
Մեթոդիոսն վաղ հասակից ընդունվել է զինվորական ծառայության, այնուհետև մտել է վանք։ 863 թվականին բյուզանդական կայսրը Կյուրեղին և Մեթոդիոսին ուղարկել է Մորավիա՝ սլավոներեն լեզվով քրիստոնեություն քարոզելու։ Մեկնելուց առաջ Կյուրեղը ստեղծել է սլավոներեն այբուբենը և Մեթոդիոսի օգնությամբ հունարենից սլավոներենի թարգմանել մի քանի ժամագրքեր։
Կյուրեղը և Մեթոդիոսն 866 / 867 թվականին Հռոմի պապ Նիկողայոս առաջինի հրավերով մեկնելով Հռոմ՝ ճանապարհին Բլատենսյան իշխանությունում նույնպես տարածել են սլավոնական գիրն ու աստվածաբանական ծեսերը։
Հռոմում Կյուրեղը վախճանվել է։ Մեթոդիոսն եղել է Մորավիայի և Պանոնիայի արքեպիսկոպոսը։
882-884 թվականներին ապրել է Բյուզանդիայում, այնուհետև վերադարձել Մորավիա և զբաղվել Աստվածաշնչի սլավոներեն թարգմանությամբ։ Կյուրեղը և Մեթոդիոսն իրենց գործունեությամբ հիմք են դրել սլավոներեն գրին ու գրականությանը։
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կյուրեղ և Մեթոդիոս» հոդվածին։ |
|
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 460)։ 
|
- ↑ Calendarium Romanum (լատ.): Ex decreto Sacrosancti Œcumenici Concilii Vaticani II instauratum auctoritate Pauli PP. VI promulgatum. Editio typica — Civitas Vaticana: Typis Polyglottis Vaticanis, 1969. — P. 24.