«Հրաչյա Ղափլանյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Հրաչյա Ղափլանյան; Հրաչյա Գեորգիի Ղափլանյան
	Դիմանկար; դերասան, ռեժիսոր
Ծնվել է	նոյեմբերի 14, 1923
Ծննդավայր	Գարգառ, Շիրակ, ՀՀ
Մահացել է	օգոստոսի 17, 1988
Մահվան վայր	Երևան
Գերեզման	Գերեզման Հրաչյա Ղափլանյանի
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ
Կրթություն	Երևանի թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտ
Մասնագիտություն	դերասան, ռեժիսոր, քաղաքական գործիչ, թատերական ռեժիսոր, օպերային ռեժիսոր և թատերական ուսուցիչ
Աշխատանք	ռեժիսոր-բեմադրիչ, դերասան
Ծնողներ	Գեորգի Ենգիբարով
Զբաղեցրած պաշտոններ	ԽՍՀՄ գերագույն խորհրդի պատգամավոր
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ
Պարգևներ և ; մրցանակներ	ՀԽՍՀ (1966) և ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1973)
Երեխաներ	Տաթևիկ Ղափլանյան
	Hrachya Ghaplanyan Վիքիպահեստում

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

20:02, 1 փետրվարի 2012-ի տարբերակ

Հրաչյա Ղափլանյան (նոյեմբերի 14,1923, Գարգառ-օգոստոսի 17,1988, Երևան) — հայ անվանի ռեժիսոր-բեմադրիչ, դերասան, Երևանի Դրամատիկական թատրոնի հիմնադիր (այժմ կրում է նրա անունը): ՀԽՍՀ (1966) և ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1973):

Կենսագրություն

Ծնվել է 1923թ․-ին Շիրակի մարզի Գարգառ գյուղում: ^[1]

1935թ․-ին նրա դերասանական տաղանդը նկատվում է և նրան հրավիրում են մանկական դերեր խաղալու Երևանի Պատանի հանդիսատեսի թատրոն։ 1940թ․-ին ավարտել է Երևանի պետական գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտը։

1937-1950թթ․ հանդես է եկել որպես դերասան, այնուհետև իրեն նվիրել է ռեժիսորական աշխատանքին։ Մասնակցել է Հայրենական մեծ պատերազմին։

1952-1954թթ․ սովորել է Մոսկվայի գեղարվեստի թատրոնում։ Այս տարիներին աշխատել է ռեժիսոր Միխայիլ Կեդրովի մոտ որպես ռեժիսորի օգնական։

1953-1956թթ․ այնուհետև 1959-1962թթ․ եղել է Երևանի Պատանի հանդիսատեսի թատրոնի գլխավոր ռեժիսորը, իսկ 1956-1959թթ․՝ Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ակադեմիական թատրոնի, իսկ 1962-1965թթ․՝ Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի գլխավոր ռեժիսորը։ Ներկայացումներ է բեմադրել նաև Մոսկվայի մի շարք թատրոններում։

1966թ․-ից հանդիսացել է Հայաստանի թատերական գործիչների միության նախագահը։

Հրաչյա Ղափլանյանը հիմնադրել է Երևանի դրամատիկական թատրոնը, դասավանդել է Երևանի պետական գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտում։

Մահացել է 1988թ․-ին Երևանում։ Թաղվել է Կոմիտասի անվան պանթեոնում։

Ընտանիքը

հայրը՝ Նիկիտա Ղափլանյան, կենսաբանական հայրը՝ Գեորգի Ենգիբարով (Լեոնիդ Ենգիբարովի հայրը)
եղբայրը՝ Լեոնիդ Ենգիբարով
դուստրը՝ Տատա (Տատյանա) Ղափլանյան (1952-2010), դերասանուհի (ապրել է Լոս Անջելեսում)

Կոչումները և մրցանակները

ՀՍՍՀ վաստակավոր արտիստ (1954) ^[2]
ՀՍՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1961)
ՀՍՍՀ ժողովրդական արտիստ (1966)
ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1971)
ԽՍՀՄ պետական մրցանակի դափնեկիր (1978)
ՀՍՍՀ պետական մրցանակի կրկնակի դափնեկիր (1975), (1979)
Ալեքսեյ Պոպովի անվան մրցանակ (1986)

Դերերը թատրոնում

Վանյա Սոլնցև՝ «Գնդի որդին» (հեղ․ Վալենտին Կատաև)
Ռազմիկ Գաբրիելյան՝ «Սուվորովականներ»
Տյուլենին՝ «Երիտասարդ գվարդիա» (հեղ․ Ալեքսանդր Ֆադեև)
Դիկ՝ «Ձյունիկ» (հեղ․ Վալենտինա Լյուբիմովա)
Գիքոր՝ «Գիքոր» (հեղ․ Հովհաննես Թումանյան)
Տրուֆֆալդինո՝ «Երկու տիրոջ ծառա» (հեղ․ Կառլո Գոլդոնի)
Դավիթ Կոպերֆիլդ՝ «Դավիթ Կոպերֆիլդ» (հեղ․ Չարլզ Դիքենս)
Արտիստ՝ «Արտիստը» (հեղ․ Ալեքսանդր Շիրվանզադե)

Բեմադրությունները

Աղբյուրներ

[1] Հրաչյա Ղափլանյանի մասին

[2] Հրաչյա Ղափլանյանը Кино-Театр.РУ կայքում

[maly-3] Վիկտոր Իվանովիչ Կորշունովի մասին Մոսկվայի Փոքր թատրոնի կայքում

[1]

[2]

[3]

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
+{{Տեղեկաքարտ Անձ
-[[Պատկեր:Hrachya Ghaplanyan.jpg|thumb]]
+| ԱԱՀ                           = ''Հրաչյա Ղափլանյան''
-'''Հրաչյա Ղափլանյան''' ([[1923]]-[[1988]]) — հայ անվանի ռեժիսոր-բեմադրիչ, դերասան, [[Հրաչյա Ղափլանյանի անվան Երևանի դրամատիկական թատրոն|Երևանի Դրամատիկական թատրոն]]ի հիմնադիր (այժմ կրում է նրա անունը): [[ՀԽՍՀ]] ([[1966]]) և [[ԽՍՀՄ]] ժողովրդական արտիստ ([[1973]]): Իր ստեղծագործական գործունեության ընթացքում Հրաչյա Ղափլանյանը բեմադրել է [[100]]-ից ավել պիեսներ:
+| բնագիր ԱԱՀ   = ''Հրաչյա Գեորգիի Ղափլանյան''
+| պատկեր                  = Hrachya Ghaplanyan.jpg
+| չափ                   = 100px
+| նկարագրում          = դերասան, ռեժիսոր
+| ծննդյան օր              = [[նոյեմբերի 14]], [[1923]]
+| ծննդավայր              = [[Գարգառ]], [[Շիրակ]], [[ՀՀ]]
+| վախճանի օր           = [[օգոստոսի 17]], [[1988]]
+| վախճանի վայրը    = [[Երևան]]
+| աշխատանք           =  ռեժիսոր-բեմադրիչ, դերասան
+| ծնողներ                    = [[Գեորգի Ենգիբարով]]
+| պարգևներ և մրցանակներ   = [[ՀԽՍՀ]] ([[1966]]) և [[ԽՍՀՄ]] ժողովրդական արտիստ ([[1973]])
+}}
+'''Հրաչյա Ղափլանյան''' ([[նոյեմբերի 14]],[[1923]], [[Գարգառ]]-[[օգոստոսի 17]],[[1988]], [[Երևան]]) — հայ անվանի ռեժիսոր-բեմադրիչ, դերասան, [[Հրաչյա Ղափլանյանի անվան Երևանի դրամատիկական թատրոն|Երևանի Դրամատիկական թատրոն]]ի հիմնադիր (այժմ կրում է նրա անունը): [[ՀԽՍՀ]] ([[1966]]) և [[ԽՍՀՄ]] ժողովրդական արտիստ ([[1973]]):
+==Կենսագրություն==
+Ծնվել է [[1923]]թ․-ին [[Շիրակի մարզ]]ի [[Գարգառ]] գյուղում: <ref>[http://www.krugosvet.ru/enc/kultura_i_obrazovanie/teatr_i_kino/KAPLANYAN_RACHYA_MKRTICHEVICH_NIKITOVICH.html Հրաչյա Ղափլանյանի մասին ] </ref>
+[[1935]]թ․-ին նրա դերասանական տաղանդը նկատվում է և նրան հրավիրում են մանկական դերեր խաղալու Երևանի [[Պատանի հանդիսատեսի թատրոն]]։ [[1940]]թ․-ին ավարտել է [[Երևանի պետական գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտ]]ը։
+[[1937]]-[[1950]]թթ․ հանդես է եկել որպես դերասան, այնուհետև իրեն նվիրել է ռեժիսորական աշխատանքին։ Մասնակցել է [[Հայրենական մեծ պատերազմ]]ին։
+[[1952]]-[[1954]]թթ․ սովորել է [[Մոսկվայի գեղարվեստի թատրոն]]ում։ Այս տարիներին աշխատել է ռեժիսոր [[Միխայիլ Կեդրով]]ի մոտ որպես ռեժիսորի օգնական։
+[[1953]]-[[1956]]թթ․ այնուհետև [[1959]]-[[1962]]թթ․ եղել է Երևանի [[Պատանի հանդիսատեսի թատրոն]]ի գլխավոր ռեժիսորը, իսկ [[1956]]-[[1959]]թթ․՝ [[Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ակադեմիական թատրոն]]ի, իսկ [[1962]]-[[1965]]թթ․՝ [[Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոն]]ի գլխավոր ռեժիսորը։ Ներկայացումներ է բեմադրել նաև [[Մոսկվա]]յի մի շարք թատրոններում։
+[[1966]]թ․-ից հանդիսացել է [[Հայաստանի թատերական գործիչների միություն|Հայաստանի թատերական գործիչների միության]] նախագահը։
+Հրաչյա Ղափլանյանը հիմնադրել է [[Երևանի դրամատիկական թատրոն]]ը, դասավանդել է [[Երևանի պետական գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտ]]ում։
+Մահացել է [[1988]]թ․-ին [[Երևան]]ում։ Թաղվել է [[Կոմիտասի անվան պանթեոն]]ում։
+==Ընտանիքը==
+* հայրը՝ Նիկիտա Ղափլանյան, կենսաբանական հայրը՝ Գեորգի Ենգիբարով ([[Լեոնիդ Ենգիբարով]]ի հայրը)
+* եղբայրը՝ [[Լեոնիդ Ենգիբարով]]
+* դուստրը՝ Տատա (Տատյանա) Ղափլանյան ([[1952]]-[[2010]]), դերասանուհի (ապրել է [[Լոս Անջելես]]ում)
+==Կոչումները և մրցանակները==
+* [[ՀՍՍՀ]] վաստակավոր արտիստ ([[1954]]) <ref> [http://www.kino-teatr.ru/kino/director/sov/40899/bio/ Հրաչյա Ղափլանյանը Кино-Театр.РУ կայքում ]</ref>
+* [[ՀՍՍՀ]] արվեստի վաստակավոր գործիչ ([[1961]])
+* [[ՀՍՍՀ]] ժողովրդական արտիստ ([[1966]])
+* [[ԽՍՀՄ]] ժողովրդական արտիստ ([[1971]])
+* [[ԽՍՀՄ]] պետական մրցանակի դափնեկիր ([[1978]])
+* [[ՀՍՍՀ]] պետական մրցանակի կրկնակի դափնեկիր ([[1975]]), ([[1979]])
+* [[Ալեքսեյ Պոպով]]ի անվան մրցանակ ([[1986]])
 ==Դերերը թատրոնում==
-* Վանյա Սոլնցև՝ «[[Գնդի որդին]]»
+* Վանյա Սոլնցև՝ «[[Գնդի որդին]]» (հեղ․ [[Վալենտին Կատաև]])
 * Ռազմիկ Գաբրիելյան՝ «[[Սուվորովականներ]]»
-* Տյուլենին՝ «[[Երիտասարդ գվարդիա]]»
+* Տյուլենին՝ «[[Երիտասարդ գվարդիա]]» (հեղ․ [[Ալեքսանդր Ֆադեև]])
-* Ջոնի՝ «[[Ձյունիկ]]»
+* Դիկ՝ «[[Ձյունիկ]]» (հեղ․ [[Վալենտինա Լյուբիմովա]])
+* Գիքոր՝ «[[Գիքոր]]» (հեղ․ [[Հովհաննես Թումանյան]])
+* Տրուֆֆալդինո՝ «[[Երկու տիրոջ ծառա]]» (հեղ․ [[Կառլո Գոլդոնի]])
+* Դավիթ Կոպերֆիլդ՝ «[[Դավիթ Կոպերֆիլդ]]» (հեղ․  [[Չարլզ Դիքենս]])
+* Արտիստ՝ «[[Արտիստը]]» (հեղ․ [[Ալեքսանդր Շիրվանզադե]])
+==Բեմադրությունները==
+* [[Ֆրիդրիխ Շիլլեր]]ի «[[Սեր և խարդավանք]]» ([[Երևանի պատանի հանդիսատեսի թատրոն]], [[1955]]թ․)
+* «[[Եզոպոս (ներկայացում)|Եզոպոս]]» ([[Երևանի պատանի հանդիսատեսի թատրոն]])
+* «[[Կորիոլան]]»
+* [[Հակոբ Պարոնյան]]ի «[[Մեծապատիվ մուրացկաններ]]»
+* [[Ալեքսանդր Ռիբակով]]ի «[[Արբատի զավակները]]»
+* [[Ալեքսանդր Օստրովսկի|Ալեքսանդր Օստրովսկու]] «[[Անօժիտը]]»
+* [[Իգոր Ստրավինսկի|Իգոր Ստրավինսկու]] «[[Էդիպ արքա]]» ([[Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոն]])
+* [[Լեոնարդ Բեռնստայն]]ի «[[Վեստսայդյան պատմություն]]» ([[Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոն]])
+* «[[Եվգենի Օնեգին]]» ([[Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոն]])
+* [[Լև Տոլստոյ]]ի «[[Կենդանի դիակ]]» ([[Բրատիսլավայի ազգային թատրոն]])
+* [[Սավվա Դանգուլով]]ի «[[Խոստովանություն]]» ([[Մոսկվայի Փոքր թատրոն]], [[1970]]թ․) <ref name="maly">[http://www.maly.ru/truppa/KorshunovV/KorshunovV.html Վիկտոր Իվանովիչ Կորշունովի մասին Մոսկվայի Փոքր թատրոնի կայքում ] </ref>
+* [[Վիլյամ Շեքսպիր]]ի «[[Ռիչարդ III]]» ([[Մոսկվայի Եվգենի Վախթանգովի անվան թատրոն]], [[1976]]թ․)
+* [[Էդմոն Ռոստան]]ի «[[Սիրանո դե Բերժերակ]]» ([[Մոսկվայի Փոքր թատրոն]], [[1983թ]]․)
+* [[Վսևոլոդ Վիշնևսկի|Վսևոլոդ Վիշնևսկու]] «[[Լավատեսական ողբերգություն]]»
+* [[Իսիդոր Շտոկ]]ի «[[Աստվածային կատակերգություն]]» ([[Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ակադեմիական թատրոն]], [[1968]]թ․)
+* [[Երվանդ Օտյան]]ի «[[Սեր և ծիծաղ]]» ([[Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ակադեմիական թատրոն]], [[1970]]թ․)
+* [[Հակոբ Պարոնյան]]ի «[[Արևելյան ատամնաբույժ]]» ([[Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ակադեմիական թատրոն]], [[1976]]թ․)
+* [[Վարդգես Պետրոսյան]]ի «[[Վերջին ուսուցիչը]]» ([[Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ակադեմիական թատրոն]], [[1980]]թ․)
+* [[Պերճ Զեյթունցյան]]ի «[[Աստվածների կանչը]]» ([[Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ակադեմիական թատրոն]], [[1980]]թ․)
+* [[Ֆեոդոր Դոստոևսկի|Ֆեոդոր Դոստոևսկու]] «[[Խաղամոլը]]» ([[Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ակադեմիական թատրոն]], [[1982]]թ․)
+* [[Գեորգի Հարությունյան]]ի «[[Քո վերջին հանգրվանը]]» ([[Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ակադեմիական թատրոն]], [[1984]]թ.)
+* «[[Ղազարը գնում է պատերազմ]]» ([[Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ակադեմիական թատրոն]])
+* «[[Սալեմի վհուկները]]» ([[Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ակադեմիական թատրոն]])
+== Աղբյուրներ ==
-== Արտաքին հղումներ ==
+{{Reflist}}
-* [http://ydtblog.blogspot.com/2010/12/founder_03.html Հրաչյա Ղափլանյանի մասին]
+{{DEFAULTSORT:Ղափլանյան, Հրաչյա}}
-[[Կատեգորիա:Հայ ռեժիսորներ]] [[Կատեգորիա:Հայ դերասաններ]] [[Կատեգորիա:ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստներ]]  [[Կատեգորիա:ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստներ]]
+[[Կատեգորիա:Հայ ռեժիսորներ]]
+[[Կատեգորիա:Հայ դերասաններ]]
+[[Կատեգորիա:ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստներ]]
+[[Կատեգորիա:ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստներ]]
+[[Կատեգորիա:Հայեր]]
 [[ru:Капланян, Рачья Никитович]]