Մկնիկ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ժամանակակից սովորակական օպտիկական մկնիկ

[[Պատկերv hqbishish sicheubcejbxehxbhxbeuxheixheihxienxor

echanism diagram.svg|մինի|աջից|180px|Մկնիկի կառուցվածքը]]

Անլար մկնիկ՝ Apple Mighty Mouse

Համակարգչային մկնիկը սարք է նախատեսված էկրանի գրաֆիկական պատկերների հեռակառավարման համար։ Մկնիկները լինում են 2 կամ 3 կոճակներով, որոնցից երկուսը լիովին բավարարում են օգտագործողի աշխատանքին։

Ներկայումս հաճախ կիրառվում են օպտիկակամեխանիկական մկնիկները, որոնք որպես կանոն, բաղկացած են իրանից, որտեղ տեղադրված գնդիկն ամրակցված է երկու իրար ուղղահայաց պտտվող լիսեռների միջև, որոնցից մեկն արձագանքում է X-երի առանցքով տեղաշարժման դեպքում, իսկ մյուսը՝ Y-ների։ Հարթ մակերևույթի վրա մկնիկները տեղաշարժելիս գնդիկը պտտվում է՝ իր հերթին պտտեցնելով լիսեռները։ Վերջիններիս վրա կան փոքրիկ կոորդինատային սկավառակներ՝ միկրոսկոպիկ բացվածքներով։ Կուրսորի դիրքի մասին ինֆորմացիայի ստացման համար կիրառվում են ինֆրակարմիր և ֆոտո ընդունիչները։ Ինֆրակարմիր ճառագայթն անցնելով նշված բացվածքների միջով, ընկալվում է ֆոտոընդունիչներով և համապատասխան էլեկտրակական ազդանշանը հաղորդում է համակարգչին։

Օպտիկական մկնիկներից առաջինները ինֆորմացիան ստանում էին գործունեության մակերևույթից անդրադարձված լույսից։ Ժամանակակից օպտիկական մկնիկը փոքրիկ տեսախցիկ միկրոպրոցեսորներ են, որն էլ մշակում է ստացվող ազդանշանը։

Անլար մկնիկները լինում են 2 տիպի՝ ինֆրակարմիր ճառագայթի միջոցով և ռադիոհաղորդման օգնությամբ ինֆորմացիա հաղորդող մկնիկներ։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1968 թվականի դեկտեմբերի 9-ին Կալիֆորնիայում ինտերակտիվ սարքերի ցուցադրության ժամանակ ներկայացվեց համակարգչային մկնիկը։ Այս գաջեթի արտոնագիրը ստացվել է Դուգլաս Էնգելբարտի կողմից 1970 թվականին[1]։

Առաջին համակարգիչը, որը ներառում էր մկնիկ, Xerox 8010 Star Information System մինիհամակարգիչն էր, որը ներկայացվեց 1981 թվականին[2]:։ Xerox մկնիկը ուներ երեք կոճակ և արժեր 400 ԱՄՆ դոլար, ինչը 2012թ.-ի գնաճով ճշգրտված գներով հավասար է մոտ 1000 դոլարի։ 1983 թվականին Apple-ը թողարկեց իր սեփական մեկ կոճակով մկնիկը Lisa համակարգչի համար, որը նվազեցվեց մինչև 25 $: Մկնիկը լայն ժողովրդականություն է ձեռք բերել Apple Macintosh համակարգիչներում, իսկ ավելի ուշ Windows-ում IBM PC-ով համատեղելի համակարգիչների համար օգտագործման շնորհիվ։

Այս պահին մեծ տարածում են գտել մուտքագրման այլ սարքեր՝ սենսորային վահանակներ, սենսորային էկրաններ, գրաֆիկական պլանշետներ և այլն։ Այնուամենայնիվ, ամեն տարի հայտնվում են համակարգչային մկների նոր մոդելներ։ 2009 թվականին Apple-ը թողարկեց Magic Mouse-ը[3], որը տարբեր ժեստերը ճանաչելու համար կոճակի փոխարեն օգտագործում է բազմաշերտ սենսորային վահանակ։ Առանձին դաս կարելի է համարել խաղային մկները։ Նրանց պատմությունը կապված է Razer ապրանքանիշի հետ, որը 1998-ին արժանապատիվ գումար է ներդրել դիզայներների, խաղացողների և CAD օգտագործողների համար սարքի մշակման համար[4]։ Այժմ դուք կարող եք գտնել սարքեր ցանկացած ճաշակի համար՝ բյուջե, կոմպակտ, նորաձևություն և խաղեր։ Արտադրողները հաշվի են առնում ամեն ինչ՝ բռնման տեսակից[5] մինչև զգայունության աստիճանը և խաղի ժանրը[6]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Ինֆորմացիոն տեխնոլոգիաների տեխնիկական բազան», ՀՊՏՀ; Երևան 2006։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Where Wizards Stay Up Late: The Origins Of The Internet». books.google.com. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
  2. «InfoWorld». books.google.com. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
  3. «Apple представляет Magic Mouse — первую в мире мышь с поддержкой Multi-Touch». apple.com. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
  4. «История игровых мышей Razer». 3ona51.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
  5. «Вне офиса: лучшие игровые мыши 2021 года». yavitrina.ru. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
  6. «Игровая мышь: история, особенности и критерии выбора». blog.comfy.ua. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 3-ին.