Ռուժենա Եսենսկա

Ռուժենա Եսենսկա; Růžena Jesenská
Ծնվել է	հունիսի 17, 1863[…]
Ծննդավայր	Սմիչով, Բոհեմիայի թագավորություն, Չեխական թագի հողեր, Ավստրիական կայսրություն կամ Պրահա, Բոհեմիայի թագավորություն, Չեխական թագի հողեր, Ավստրիական կայսրություն
Վախճանվել է	հուլիսի 14, 1940[…] (77 տարեկան)
Վախճանի վայր	Մալա Ստրանա, Պրահա, Բոհեմիայի և Մորավիայի պրոտեկտորատ
Գրական անուն	Eva z Hluboké, Jeroným Věžník և Martin Věžník
Մասնագիտություն	թարգմանչուհի, բանաստեղծուհի, գրող և դրամատուրգ
Լեզու	չեխերեն
Քաղաքացիություն	Ավստրիական կայսրություն, Ցիսլեյտանիա և Չեխոսլովակիա
Ազգականներ	Միլենա Եսենսկա
	Růžena Jesenská Վիքիպահեստում

Ռուժենա Եսենսկա (չեխ․՝ Růžena Jesenská, հունիսի 17, 1863(1863-06-17)^[1]^[2]^[3]^[…], Սմիչով, Բոհեմիայի թագավորություն, Չեխական թագի հողեր, Ավստրիական կայսրություն և Պրահա, Բոհեմիայի թագավորություն, Չեխական թագի հողեր, Ավստրիական կայսրություն^[2] - հուլիսի 14, 1940(1940-07-14)^[1]^[2]^[3]^[…], Մալա Ստրանա, Պրահա, Բոհեմիայի և Մորավիայի պրոտեկտորատ^[4]), չեխ գրող, բանաստեղծ, դրամատուրգ, թարգմանիչ, Չեխիայի գիտությունների և արվեստի ակադեմիայի անդամ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սլովակ ծագմամբ Եսենսկիե հունգարական ազնվական ընտանիքի ներկայացուցիչ է։ Համարվում է, որ նրանց արմատներն սկսվում են Կարլի համալսարանի բժշկության առաջին պրոֆեսոր Յան Եսենիուսից, ով մահապատժի է ենթարկվել 1621 թվականի հունիսի 21-ին Հին քաղաքի հրապարակում` Ֆերդինանդ II Հաբսբուրգի դեմ 27 պայքարողների թվում։ Նրա զարմուհին գրող Միլենա Եսենսկան է։

Եղել է մանկավարժ։ Գրական գործունեությունը սկսել է 1889 թվականից («Ժպիտներ» ժողովածու)։

Հեղինակ է արձակ և չափածո ստեղծագործությունների, այդ թվում՝ վեպերի, պիեսների, պատմվածքների, մանկական գրքերի և բանաստեղծությունների ավելի քան 50 ժողովածուների^[5]։

Եսենսկայի ստեղծագործությունների վրա մեծ ազդեցություն է ունեցել Յուլիուս Զեյերը, ով չեխական դեկադենտի ներկայացուցիչն էր։ Ռուժենա Եսենսկայի վեպերը հիշատակվում են «Քաջարի զինվոր Շվեյկի արկածները» երգիծական վեպում։

Ընտրյալ ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պոեզիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Mládí, (բանաստեղծություններ, 1889—1899)
Básně života a smrti (1905—1919)

Պատմվածքներ և նովելներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Novely (1900)
Touha a láska (1902)
Mimo svět (сборник, 1909)
Z nepřístupných zahrad (1912)
Tajemství srdcí (1919)
Kouzlo světelných nocí (1919)
Pohledy do duší 1920)
Odhalená srdce (1923)
Dětství (ինքնակենսագրություն, 1931)

Վեպեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Jarmila (1894)
Jarní píseň (1902)
Román dítěte (1905)
Legenda ze smutné země (1907)
Nocturno moře (1910)
Tanečnice (1912)
Ivana Javanová (1917)
Cizinka (1920)
Hrdinství (1923)
Láska (1933)

Դրամաներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Estera
Paní z Rosenwaldu
Cirkus
Devátá louka
Princezna a krásný pošta
Starý markýz
Je veliká láska na světě?
Lhostejný člověk
Deset let a Rajna
Zlato
Attila (1919)

Թարգմանություններ է կատարել ուկրաիներենից, մասնավորապես թարգմանել է Տարաս Շևչենկոյի (առաջին թարգմանությունը հրատարակվել է 1894 թվականին), Իվան Ֆրանկոյի, Լեսյա Ուկրաինկայի բանաստեղծությունները։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Archiv hl. m. Prahy, Matrika zemřelých hlavního magistrátu, sign. MAG Z17, s. 61 — Vol. MAG Z17. — P. 61.
↑ «Jesenská, Ružena». Women in World History, Vol. 8: Jab-Kyt. Waterford, CT: Yorkin Publications. 2000. էջ 137. ISBN 0-7876-4067-0.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռուժենա Եսենսկա(ուկր.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռուժենա Եսենսկա» հոդվածին։

[_b206afe404a486fa-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)

[_7e0f608b604adcb7-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ

[_d30de5e3f7e323cd-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_b7bdcc77f5dbe111-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Archiv hl. m. Prahy, Matrika zemřelých hlavního magistrátu, sign. MAG Z17, s. 61 — Vol. MAG Z17. — P. 61.

[5] «Jesenská, Ružena». Women in World History, Vol. 8: Jab-Kyt. Waterford, CT: Yorkin Publications. 2000. էջ 137. ISBN 0-7876-4067-0.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]