Ռիչարդ Սթոլման

Ռիչարդ Սթոլման Richard Stallman
Ծնվել է	մարտի 16, 1953(1953-03-16) (71 տարեկան) Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Բնակության վայր(եր)	Բոստոն
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Ազգություն	հրեա
Դավանանք	աթեիզմ
Ուղղություն	ազատ ծրագրային ապահովման շարժում և Ալտերգլոբալիզմ
Մասնագիտություն	ծրագրավորող, բլոգեր, ճարտարագետ, գյուտարար, ակտիվիստ և documentary participant
Հաստատություն(ներ)	Ազատ ծրագրային ապահովման հիմնադրամի նախագահ
Գործունեության ոլորտ	ազատ ծրագրային ապահովում
Պաշտոն(ներ)	Chief GNUisance?, ընկերության նախագահ և Emacs maintainer?
Անդամակցություն	Ազատ ծրագրային ապահովման հիմնադրամ, GNU նախագիծ, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Ճարտարագիտական ազգային ակադեմիա
Ալմա մատեր	Հարվարդի համալսարան, Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ և Հարվարդի ճարտարագիտության և կիրառական գիտությունների դպրոց
Գիտական աստիճան	գիտությունների դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն, իսպաներեն, ֆրանսերեն և ինդոնեզերեն
Ինչով է հայտնի	Ազատ ծրագրային ապահովման հիմնադրամ, ԳՆՈՒ, Իմաքս, GCC (ՋիՍիՍի)
Պարգևներ	ՄակԱրթուրի կրթաթոշակ Գրեյս Մյուրեյ Հոպերի մրցանակ Համակարգչային տեխնիկայի պիոներ Takeda Awards? Համացանցի փառքի սրահ Յուրի Ռուբինսկու անվան հուշամրցանակ ACM ծրագրավորման մրցանակ Պիեռ և Մարի Կյուրիների համալսարանի պատվավոր դոկտոր Բրյուսելի ազատ համալսարանի պատվավոր դոկտոր Գլազգոյի համալսարանի պատվավոր դոկտոր և Կորդովայի ազգային համալսարանի պատվավոր դոկտոր
Կայք	stallman.org​(անգլ.)
Սոցիալական մեդիա	GNU Savannah?
Ստորագրություն
Richard Stallman Վիքիպահեստում

Ռիչարդ Մեթյու Սթոլման (անգլ.՝ Richard Matthew Stallman, հաճախ օգտագործվում է անվան սկզբնատառերից կազմված հապավումը՝ rms, մարտի 16, 1953(1953-03-16), Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ)՝ հանդիսանում է ազատ ծրագրերի շարժման (free software movement) նախաձեռնողը և ԳՆՈՒ (GNU) նախագծի ու Ազատ ծրագրային ապահովման հիմնադրամի (Free Software Foundation) հիմնադիրը։

1983 թ. Սթոլմանը սկսեց ազատ օպերացիոն համակարգ ստեղծելու ԳՆՈՒ նախագիծը՝ իբրև գլխավոր ճարտարապետ և կազմակերպիչ։ Նշված նախագծով սկիզբ դրվեց նաև ազատ ծրագրերի շարժմանը, որը ֆորմալիզացվեց 1985 թ. Ազատ ծրագրերի հիմնադրամի ստեղծմամբ։

Նա հանդիսանում է ազատ ծրագրերի շարժման գաղափարների իրագործմանը ուղղված քոփիլեֆթ (copyleft) գաղափարի առաջամարտիկներից և մի քանի քոփիլեֆթ արտոնագրերի հիմնական հեղինակ, մասնավորապես՝ ներկայումս տարածված ԳՆՈՒ հանրային արտոնագրի (GNU General Public License)։

Սթոլմանը բավականին հայտնի ծրագրավորող է և հեղինակ այնպիսի կարևոր ծրագրերի, ինչպիսիք են Էմակսը (Emacs), ԳՆՈՒ կոմպիլյատորների հավաքածուն (GNU Compiler Collection), ԳՆՈՒ վրիպազերծիչը (GNU Debugger) և շատ այլ գործիքներ ԳՆՈՒ հիմնական գործիքների հավաքածուի (GNU Coreutils) մեջ։

1990-ական թթ. կեսերից սկսած Սթոլմանը ավելի շատ ժամանակ է հատկացնում ազատ ծրագրերի գաղափարների տարածմանը և իր տեսլականով՝ ծրագրային խոչընդոտող պատենտների ու հեղինակային իրավունքների ավելորդ ընդլայնման դեմ պայքարին։

Ռիչարդ Սթոլմանի պատվին է անվանվել (9882) Սթոլման աստերոիդը։

Այցելությունը Հայաստան

2010 թ. նոյեմբերին այցելել է Հայաստան և հանդես եկել հանրային դասախոսություններով.

• «Ազատ ծրագրային ապահովում. էթիկա և ինտերնետ» ("Free Software: Ethics and the Internet"). Երևան, 16.11.2010
• «Ազատ թվային հասարակություն» ("Free Digital Society"). Երևան, 18.11.2010
• «Ազատ ծրագրային ապահովումը և ձեր ազատությունը» (“Free Software and Your Freedom”). Գյումրի, 19.11.2010
• «Ազատ ծրագրերը և ձեր ազատությունը» (Առաջնորդության Դպրոցի և ՏՏ Դպրոցի համատեղ բաց դաս). Երևան, 24.11.2010

Արտաքին հղումներ

Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են

Ռիչարդ Սթոլման հոդվածին

Ռիչարդ Սթոլման էջը Վիքիպահեստում

• Ռիչարդ Սթոլմանի անձնական կայքը
• Ազատ ծրագրերի հիմնադրամի կայքը
• ԳՆՈՒ նախագծի կայքը

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռիչարդ Սթոլման» հոդվածին։