Ժերար Դեբրյո

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ժերար Դեբրյո
ֆր.՝ Gérard Debreu
Ծնվել էհուլիսի 4, 1921(1921-07-04)[1][2][3][…]
Կալե
Մահացել էդեկտեմբերի 31, 2004(2004-12-31)[1][2][3][…] (83 տարեկան)
Փարիզ, Ֆրանսիա
ԳերեզմանՊեր Լաշեզի աճյունասափորանոցային դիակիզարան
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
Մասնագիտությունմաթեմատիկոս, տնտեսագետ և հետազոտող
Հաստատություն(ներ)Կալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի և Եյլի համալսարան
Գործունեության ոլորտԸնդհանուր հավասարակշռության տեսություն և տնտեսագիտություն
Պաշտոն(ներ)ընկերության նախագահ
ԱնդամակցությունՖրանսիական գիտությունների ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն[4], Գիտության զարգացման աջակցության ամերիկյան ասոցացիա[4] և Տնտեսաչափական ընկերություն[5]
Ալմա մատերԲարձրագույն նորմալ դպրոց և Սթենֆորդի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն[1]
Գիտական ղեկավարՄորիս Ալլե
Եղել է գիտական ղեկավարԳրացիելա Չիչիլինսկի, Xavier Vives i Torrents?, Beth E. Allen?, Volker Böhm?, Richard Russell Cornwall?[6], Marcus Berliant?[6], Jean-Pascal Bénassy?[6], Tatsuro Ichiishi?[6], Jean-Michel Grandmont?[6] և R. Bryce (Robert) Hool?[6]
Պարգևներ
 Gérard Debreu Վիքիպահեստում

Ժերար Դեբրյո (ֆր.՝ Gérard Debreu, հուլիսի 4, 1921(1921-07-04)[1][2][3][…], Կալե - դեկտեմբերի 31, 2004(2004-12-31)[1][2][3][…], Փարիզ, Ֆրանսիա), ֆրանսիական ծագումով ամերիկացի ականավոր տնտեսագետ, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր՝ ընդհանուր հավասարակշռության տեսության մշակման մեջ ունեցած ներդրման և տնտեսագիտության տեսության մեջ վերլուծությունների նոր մեթոդների նորամուծությունների համար (1983)[8]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ժերար Դեբրյոյի հոր մորական գծով պապիկը բիզնես գործընկերն էր Կալեում ավանդական արդյունաբերական ոլորտի ժանյակագործության մեջ։ Դեբրյոյուն որբացել է վաղ տարիքից հայրը ինքնասպան է եղել, իսկ մայրը մահացել է բնական մահով[9]։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի մեկնարկից առաջ նա ստացել է իր բակալավրիատի աստիճան և գնացել Ամբերտ սկսելու նախապատրաստվել Գրանդ էկոլեյի ընդունելության քննությանը։ Ավելի ուշ նա Ամբերտից տեղափոխվեց Գրենոբլ ավարտելու նախապատրաստությունները, և Երկրորդ աշխարհամարտի ժամանակ Ամբերտը և Գրենոբլը գտնվում էին Վիչի Ֆրանսիայում:1941-1946 թթ. Փարիզի Բարձրագույն դպրոցում ուսումնասիրել է մաթեմատիկա։ , Մարսել Բոիտույի հետ միասին։ Նրա վրա ազդել են Անրի Կարտանը և Բուրբակի գրողները։ Երբ նա պատրաստվում էր հանձնել վերջին քննությունները 1944 թ.-ին, տեղի ունեցավ Նորմանդիայի վայրէջքները, և նա փոխարենը ընդունվեց ֆրանսիական բանակ։ Նա տեղափոխվեց Ալժիր վերապատրաստման, այնուհետև ծառայեց ֆրանսիական զինված ուժերում Գերմանիայում մինչև 1945-ի հուլիսը։ 1944-1945 թթ.-ին ծառայել է ֆրանսիական բանակում։ Ժերար Դեբրյոյուն հանձնել է մաթեմատիկայի քննություններ 1945թ.-ի վերջին և 1946թ.-ի սկզբին:1940-ական թվականների վերջին սկսեց ուսումնասիրել տնտեսագիտություն։ Այս անգամ նա հետաքրքրվում է տնտեսագիտությամբ, մասնավորապես Լեոն Վալրասի ընդհանուր հավասարակշռության տեսությունով։ 1946թ.-ից - 1948թ.-ին նա եղել է «Կենտրոնական դե լա Ռեչերչ» գիտական կենտրոնի օգնական։ Այս երկուսուկես տարվա ընթացքում նա անցում կատարեց մաթեմատիկայից դեպի տնտեսագիտություն։ 1948 թ.-ին Դեբրոյուն մեկնում է Միացյալ Նահանգներ,և ստանում Ռոքֆելլեր կրթաթոշակ, որը նրան թույլ է տալիս այցելել ամերիկյան մի շարք համալսարաններ, ինչպես նաև Ուփսալայում և Օսլոյում 1949–50թթ.-ին։ 1950 թվականից աշխատել է Չիկագոյի համալսարանում։ Այնուհետև դասավանդել է Յելի և Կալիֆորնիայի համալսարաններում։ 1971 թ. եղել է Էկոնոմետրիկ միության, 1990 թ.՝ Ամերիկայի տնտեսագիտական ասոցիացիայի նախագահը։ Դեբրեյուն 1946 թ.-ին ամուսնացավ Ֆրանսուազա Բլեդի հետ և ունեցավ երկու դուստրեր համապատասխանաբար 1946 և 1950թ.-ին ծնված Շանտալն ու Ֆլորենցիան։ Դեբրյոյուն մահացավ 2004 թվականի Փարիզում բնական պատճառներով 83 տարեկան հասակում Ամանորի նախօրեյին։

Ակադեմիական կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դեբրյոյուն սկսեց աշխատել որպես գիտաշխատող և 1950թ.-ի ամռանը միացավ Չիկագոյի համալսարանի Քոուլսի հանձնաժողովին: Նա այնտեղ մնաց հինգ տարի պարբերաբար վերադառնալով Փարիզ։

1954-ին նա հրատարակեց Քենեթ Էրոյի հետ համատեղ Առաջարկվող հավասարակշռության առկայությունը խորագրով առաջընթացի փաստաթուղթ, որում նրանք ընդհանուր հավասարակշռության առկայության մասին մաթեմատիկական ապացույց էին տալիս օգտագործելով տոպոլոգիական,ոչ թե հաշվարկի վրա հիմնված մեթոդներ։

1955-ին նա տեղափոխվեց Յեյլի համալսարան։

1959-ին նա հրատարակեց իր դասական մենագրության Արժեքի տեսությոան տնտեսական հավասարակշռության աքսիոմատիկ վերլուծությունը (Քաուլսի հիմնադրամի մենագրությունների շարքը), որը մաթեմատիկական տնտեսագիտության կարևորագույն գործերից մեկն[10]:Ժերայր Դեբրյոյուն ուսումնասիրել է կարդինալ օգտակարության տեսության մի քանի խնդիրներ, մասնավորապես ՝ կոմպլեկտների քարտեզյան արտադրանքի վրա սահմանված օգտակար գործառույթի հավելանյութի քայքայման մասին։

«Արժեքի տեսություն» մենագրության մեջ Դեբրոյուն ստեղծեց աքսիոմատիկ հիմք մրցակցային շուկաների համար։ Նա նաև հաստատեց հավասարակշռության առկայությունը։ Նրա փաստարկի հիմնական գաղափարը ցույց է տալիս, որ գոյություն ունի գների համակարգ, որի համար անհետանում են համախառն պահանջարկի ավելցուկային մաս։ Նա դադաարեց ապացուցել ֆիքսված կետի թեորեմի մի տեսակը, որը հիմնված է Կակուտանիի ֆիքսված կետի թեորեմի վրա։ 7-րդ գլխում Դեբրոյուն ներկայացրեց անորոշության գաղափարը և ցույց տվեց, թե ինչպես կարելի է այն ներառել դետերմինիստական մոդելի մեջ։ Այստեղ նա ներմուծեց պայմանական ապրանք հասկացությունը, որը ապրանք մատակարարելու խոստում է, եթե բնության որոշակի վիճակ իրականացվի։ Այս հայեցակարգը շատ հաճախ օգտագործվում է ֆինանսական տնտեսագիտության մեջ, որտեղ այն հայտնի է որպես «Էրոյի-Դեբրյոյի անվտանգություն »

1960թ.-ից-1961թ.-ը աշխատել է Սթենֆորդի Վարքի գիտությունների առաջատար ուսումնասիրությունների կենտրոնում և իր ժամանակի մեծ մասը նվիրել է տնտեսական հավասարակշռության գոյության մասին ընդհանուր թեորեմի բարդ ապացույցին, որը ապացուցվեց 1962թ.-ին։

1962-ի հունվարին նա սկսեց աշխատել Կալիֆոռնիայի համալսարանում Բերկլիի, և 1958 թ.-ին ստացավ տնտեսագիտության և մաթեմատիկայի պրոֆեսորի կոչում, համալսարանի պրոֆեսորի և դոկտորի կոչումներ։

Ժերայր Դեբրյուն իր շաբաթօրյակների ընթացքում 1960թ.-ի և 1970թ.-ի վերջին, այցելել է Լեյդենի, Քեմբրիջի, Բոննի և Փարիզի համալսարանները։

Ժերայր Դեբրյոյի վերջին ուսումնասիրությունները հիմնականում կենտրոնացած էին տարբերակվող տնտեսությունների տեսության վրա, որտեղ նա ցույց տվեց, որ ընդհանուր առմամբ պահանջարկի համախառն ավելցուկները անհետանում են վերջավոր քանակի կետերում։ Հիմնականում նա ցույց տվեց, որ տնտեսությունները ունեն վերջավոր քանակությամբ գների հավասարակշռություն։

1976-ին նա ստացավ ֆրանսիական Պատվո լեգեոնի շքանշան։ Ժերայր Դեբրյոյուն 1983 թ.-ին ստացել է Շվեդիական Բանկի տնտեսական գիտությունների մրցանակ Ալֆրեդ Նոբելի հիշատակը տնտեսական տեսության մեջ վերլուծական նոր մեթոդներ ներմուծելու և ընդհանուր հավասարակշռության տեսության խիստ վերաձևակերպման համար։ Նա Մյունխենի Գիտությունների միջազգային ակադեմիայում անդամ էր։

1990-ին նա ծառայել է որպես Ամերիկյան տնտեսական ասոցիացիայի նախագահ[11]։

Խոշոր հրապարակումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գիրք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Դեբրյոյի, Ժերար (1959). Արժեքի տեսություն. Տնտեսական հավասարակշռության աքսիոմատիկ վերլուծություն (PDF). Նյու Յորք: Ուիլի. OCLC 270657.
  • Դեբրյոյի, Ժերար (1986). Մաթեմատիկական տնտեսագիտություն Ժերար Դեբրյոյի քսան հոդված. Քեմբրիչ Նյու Յորք: Քեմբրիջի համալսարանի հրատարակչություն. ISBN 9780521335614.
Քսան փաստաթուղթ ». Ռեսուրսների օգտագործման գործակիցը։ Սոցիալական հավասարակշռության գոյության թեորեմ , դասական հարկերի սուբսիդավորման խնդիր ,մրցակցային տնտեսության համար հավասարակշռության առկայություն (« Ժերար Դեբրյոյի Քենեթ Էրոյու)) · Գնահատման հավասարակշռություն և Պարետոյի օպտիմալը :Նախապատվության կարգի ներկայացում թվային ֆունկցիայով տնտեսության հիմքի թեորեմ (Ժերար Դեբրյոյի» և «Հերբերտ Շարֆ») պահանջարկի գործառույթներ ։ Տնտեսության միջուկի մերձեցման արագություն։ Տնտեսական հավասարակշռության մաթեմատիկական տեսության չորս ասպեկտներ :Դիֆերենցիալ տոպոլոգիայի և գլոբալ վերլուծության տնտեսագիտության կիրառումը, տարբերվող տնտեսություններ:Նվազագույն գոգավոր գործառույթներ
  • Դեբյորե, Ժերար; Էրո, Քենեթ (2001). Ուղենշային աշխատանքներ ընդհանուր հավասարակշռության տեսության, սոցիալական ընտրության և բարեկեցության մեջ. Չելտենհեմ, Միացյալ Թագավորություն, Նորթհեմփթոն, Մասաչուսեթս, ԱՄՆ: Էդվարդ Էլգարի հրատարակչություն. ISBN 9781840645699. {{cite book}}: Text "author-link2 Քենեթ Էրո" ignored (օգնություն)

Գրքի գլուխներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ամսագրերի հոդվածներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Блауг М. Дебре, Жерар // Великие экономисты после Кейнса = Great Economists since Keynes: An introduction to the lives & works of one handred great economists of the past. — СПб.: Экономикус, 2009. — С. 77-79. — 384 с. — (Библиотека «Экономической школы», вып. 42). — 1 500 экз. — ISBN 978-5-903816-03-3

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]