Ժան Կոկտո
.svg){kind=small}
Ժան Կոկտո (Cocteau) (հուլիսի 5, 1889[1][2][3][…], Մեզոն-Լաֆիտ, Ֆրանսիա[4][5] - հոկտեմբերի 11, 1963[6][7][8][…], Միյի-լա-Ֆորե, Ֆրանսիա[5]), ֆրանսիացի գրող։ Ֆրանսիական ակադեմիայի անդամ (1955)։ Կուբո-ֆոաուրիզմին և դադաիզմին հատուկ միտումներ են դրսևորվել Կոկտոյի «Բանաստեղծություններ» ժողովածուում (1920)։ Վեպերից հայտնի են «Ինքնակոչ Թոմասը» (1923) և «Դժվարահաճ երեխաներ»-ը (1929)։ Գրել է «Մարդկային ձայն» (1930) և «Դժվարահաճ ծնողներ» (1938) պիեսները։ 30-ական թվականներին աշխատել է որպես կինոսցենարիստ և կինոռեժիսոր («Օրփևս», 1950, «Բանաստեղծի արյունը», «Օրփևսի կտակը», 1960)։
Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1932-1934 թվականներին նա ապրել է ռուս դերասանուհի՝ իշխանուհի Նատալյա Պավլովնա Պալեյի հետ; զույգը բաժանվել է այն բանից հետո, երբ Պալեյը կորցրել է երեխային։
Ժան Կոկտոոն բիսեքսուալ էր, որը նա երբեք չէր ժխտում։ 1937 թվականից մինչև իր մահը ՝ 1963 թվականը, Կոկտոյի կյանքի ընկերն էր դերասան Ժան Մարեն, ով խաղացել է որոշ դերեր նրա ֆիլմերում[13]։
Ժան Կոկտոյի որդեգրած երեխան և ժառանգը ֆրանսիացի դերասան և նկարիչ Էդուարդ Դերմիտն (1925-1995) էր։
Կոկտեն միշտ իրեն համարել էր կաթոլիկ[14]։
Ճանաչում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
.jpg)
1916 թվականից հրատարակվեց «Փոքր ակնարկ» գրական ամերիկյան ամսագրում, որը հիմնադրվել էր Ջեյն Հեփիի և Մարգարետ Անդերսոնի կողմից։ 1955-ին ընտրվել է Ֆրանսիայի ակադեմիայի և Բելգիայի Թագավորական ակադեմիայի անդամ։ Պատվո լեգեոնի հրամանատար, Մալարմե ակադեմիայի և աշխարհի շատ ազգային ակադեմիաների անդամ, Կաննի կինոփառատոնի պատվավոր նախագահ, Ջազի ակադեմիա և այլն։ Միլլի-լա-Ֆորետում, որտեղ մահել է Ժան Կոկտոն, գործում է տուն-թանգարան։
Կոկտոն և երաժիշտները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կոկտոն լայն կապ ուներ իր օրերի երաժշտության և երաժիշտների հետ։ Նրա ստեղծագործությունների շարքում կան լիբրետներ և տեքստեր տասնյակ օպերաների, բալետների և նվագարանների համար, որոնք ոչ միայն հայտնի դարձրին իրենց հեղինակի, այլ կազմեցին ամբողջ ֆրանսիական երաժշտության պատմությունը։
Ժան Կոկտոյի համար առանձնահատուկ նշանակություն ուներ սկանդալային լեգենդար Սաթի-Պիկասո-Կոկտո «Պարադ» բալետը, որը բեմադրվեց 1917 թվականի մայիսին Փարիզում՝ Դիագիլևի ռուսական բալետի կողմից։ Պատմության մեջ «առաջին սյուրռեալիստական պիեսի» աղմկոտ պրեմիերան հայտնություն բերեց Կոկտոյին և այս ցնցող ներկայացման բոլոր մյուս մասնակիցներին։ 20-րդ դարի տարօրինակ կոմպոզիտորներից մեկի ՝ Էրիկ Սաթիի հետ շփումը մեծ նշանակություն ուներ ինչպես Կոկտոյի, այնպես էլ նրա ստեղծագործական և անձնական ոճերի ձևավորման համար։
Հինգ տարի անց Ժան Կոկտոն և Էրիկ Սաթը հանրաճանաչ քննադատ Անրի Քոլեթի ստեղծեցին հայտնի ֆրանսիական «Վեց» խումբը՝ բաղկացած երիտասարդ կոմպոզիտորներից, որի նախատիպն էր «Հզոր փունջը» կամ «Ռուսական հնգյակը», ինչպես այն հաճախ անվանում էին Ֆրանսիայում։
|
«…Երաժշտության և Ժան Կոկտոյի միջև գոյություն ուներ օրգանական վստահելի կապ … Նա ֆիզիկապես ամբողջովին երաժշտության մեջ էր … Երաժշտության և երաժիշտների մասին խոսելու համար նա կարողանում էր գտնել իդեալական բառեր, ճշգրիտ արտահայտություններ՝ ամբողջովին խուսափելով հատուկ երաժշտական տերմինաբանությունից …[15] " - (Անրի Կոգե, «Ժան Կոկտոն և երաժիշտները»)
|
|
|
|
«Արտաքուստ, Սատին նման էր սովորական պաշտոնյայի. մորուք, քթակնոց, կոտելոկ, հովանոց։ Էգոիստ, մոլեռանդ, նա ոչինչ չէր ճանաչում, բացի իր դոգմայից, և պատռվում ու փչացնում էր, երբ ինչ-որ բան դրան հակասում էր։ > Էրիկ Սաթին իմ ուսուցիչն էր, Ռադիգը՝ քննիչը։ Անդրադառնալով նրանց՝ ես տեսնում էի իմ սխալները, չնայած նրանք մատնանշում դրանք, և եթե անգամ ես չէի կարողանում դրանք շտկել, ես գոնե գիտեի, թե որտեղ եմ սխալվել…»[16]: - (Ժան կոկտո, «Գոյության բեռը» գրքից, 1947թ.)
|
|
|
|
Մեր «վեցյակի» պատմությունը նման է երեք հրացանակիրների պատմությանը, որոնք Դարտանյանի հետ միասին չորսն էին։ Այնպես որ, ես «Վեցնյակում» յոթերորդն էի։ Ավելի ստույգ, այս պատմությունը ավելի շատ նման է «Քսան տարի անց»-ին և նույնիսկ «Վիկոնտ դե Բրաժելոն»-ին, քանի որ այս ամենը եղել է շատ վաղուց, և որդիները արդեն փոխարինել էին իրենց հայրերին։ Նմանությունը լրացնում է այն փաստը, որ մեզ միավորում էր ոչ այնքան գեղագիտությունը, որքան էթիկան։ Եվ սա, իմ կարծիքով, հատկապես կարևոր է մեր դարաշրջանում…»[17]:(Ժան կոկտո, «Իմ սուրբ հրեշներ» գրքից, 1979թ.) |
|
:
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 filmportal.de — 2005.
- ↑ 2,0 2,1 NooSFere (ֆր.) — 1999.
- ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Кокто Жан // Большая советская энциклопедия (ռուս.): Кварнер — Конгур — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1973. — Т. 12. — С. 403. — 623 с.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Archivio Storico Ricordi — 1808.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Jean Cocteau (նիդերլ.)
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Jean Cocteau — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
- ↑ http://www.leparisien.fr/essonne-91/milly-la-foret-la-region-devient-proprietaire-de-la-maison-cocteau-19-03-2019-8035470.php
- ↑ Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
- ↑ RKDartists (նիդերլ.)
- ↑ http://www.arllfb.be/composition/successions.html
- ↑ «Любовь в фотографиях: Жан Кокто и Жан Маре». // officiel-online.com (ռուսերեն). 2018 թ․ հունիսի 8. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 13-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 13-ին. «Любовный и дружеский союз Жана Маре и Жана Кокто продлился 26 лет.»
- ↑ J. Maritain. Réponse à Jean Cocteau. — J. Maritain. Oeuvres (1912–1939). Paris, Desclée De Brouwer, 1975, p. 363–392.
- ↑ Ժան Կոկտո. Աքլորն ու Արլեքինը. — М.: Прест, 2000. — С. 139.
- ↑ Ժան Կոկտո Դիմանկարները հիշողություններ են - Մ. Իզվեստիա, 1985- էջ. 94-96.
- ↑ Ժան Կոկտո Դիմանկարները հիշողություններ են - Մ.: Իզվեստիա, 1985- էջ 98.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 528)։ 
|
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ժան Կոկտո» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||||||
- Հուլիսի 5 ծնունդներ
- 1889 ծնունդներ
- Ֆրանսիայում ծնվածներ
- Հոկտեմբերի 11 մահեր
- 1963 մահեր
- Ֆրանսիայում մահացածներ
- Ֆրանսիական ակադեմիայի անդամներ
- Լեզվի և պոեզիայի գերմանական ակադեմիայի անդամներ
- Պատվո լեգեոնի շքանշանի կոմանդորներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Գրողներ այբբենական կարգով
- Ֆրանսիացի գրողներ
- Ֆրանսիացի բանաստեղծներ
- ԼԳԲՏ վիպասաններ
- 20-րդ դարի բանաստեղծներ
- Ֆրանսիացի նկարիչներ
- Ֆրանսիացի դրամատուրգներ
- Ֆրանսիացի կինոռեժիսորներ
- Ֆրանսիացի դերասաններ
- Ֆրանսիացի սցենարիստներ
- Ֆրանսիացի դիզայներներ
- Ֆրանսիացի կոմպոզիտորներ
- Ֆրանսիացի արձակագիրներ
- Սրտամկանի ինֆարկտից մահացածներ
- Բանաստեղծներ այբբենական կարգով
- 20-րդ դարի ֆրանսիացի նկարիչներ