Էշմոլի թանգարան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Էշմոլի թանգարան
Տեսակպատկերասրահ, համալսարանական թանգարան և թանգարան
Երկիր Միացյալ Թագավորություն[1]
ՏեղագրությունՕքսֆորդ
ՎայրԲեոմոնտ փողոց
Մասն էՕքսֆորդի համալսարան[2], The Taylor Institute, The Ashmolean Museum, and 41 Beaumont Street? և Gardens, Libraries and Museums of the University of Oxford?[3]
ՀասցեBeaumont Street, Oxford OX1 2PH[4]Բեոմոնտ փողոց[5]
Հիմնադրվել է1683
ՀիմնադիրԷլիաս Էշմոլ[6]
ՏնօրենԱլեքսանդր Ստրջիս[7]
Հավաքածուի չափս1 000 000[8]
Կայքashmolean.org​(անգլ.)
Քարտեզ
Քարտեզ

Էշմոլի թանգարան (անգլ.՝ Ashmolean Museum, Արվեստի և հնագիտության Էշմոլի թանգարան), աշխարհի առաջին համալսարանական թանգարանը։ Ստեղծվել է Օքսֆորդի համալսարանում։ Թանգարանի առաջին շենքը կառուցվել է 1678-1683 թվականներին 1677 թվականին Էլիաս Էշմոլի կողմից Օքսֆորդի համալսարանին հանձնած հազվագյուտ և անտիկվար իրերը տեղավորելու համար։ Թանգարանը վերաբացվել է 2009 թվականին մեծ վերափոխումներից հետո։ 2001 նոյեմբերին բացվել են նոր պատկերասրահներ, որոնք ներկայացնում են Եգիպտոսի և Նուբիայի արժեքները։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թանգարանը ներառում է Էլիաս Էշմոլի հավաքածուն՝ ներառյալ առարկաներ, որոնք նա ձեռք է բերել այգեպաններից, ճանապարհորդներից, հավաքորդ Ջոն Տրադեսկանտ ավագի և նրա որդու հավաքածուից։ Էշմորի հավաքածուն ներառում էր անտիկ մետաղադրամներ, գրքեր, փորագրանկարներ, երկրաբանական նմուշներ, կենդանաբանական նմուշներ, որոնցից մեկը վերջին մավրիկյան դրոնտն էր, որ տեսել են Եվրոպայում։ Սակայն 1755 թվականին թիթեռները վնասել են լցոնված մավրիկյան դրոնտին և այն վնասվել է, պահպանվել են միայն գլուխն ու ճանկերից մեկը։

Թանգարանը բացվել է 1683 թվականի մայիսի 24-ին բնագետ Ռոբերտ Պլոտի հետ համատեղ և վերջինս էլ դարձել է թանգարանի առաջին պահապանը։ Թանգարանի առաջին շենքը, որ հայտնի էր որպես Հին Էշմոլյան, վերագրում են Քրիստոֆեր Ռենին կամ Թոմաս Վուդին[9]։

Տարբեր նմուշներ թանգարան տեղափոխելուց հետո Բրաուդ փողոցում գտնվող «Հին Էշմոլյանը» օգտագործվում է որպես Օքֆորդի անգլերենի բառարանի գրասենյակային տարածք։ 1924 թվականից շենքը դառնում է Օքֆորդի գիտության պատմության թանգարանը, որտեղ ներկայացված ցուցահանդեսում ներառված են գիտական այն գործիքները, որոնք Օքֆորդի համալսարանին է հանձնել Լուիս Էվանսը (1853-1930), որոնց մեջ է գտնվում նաև աստրոլաբների աշխարհի ամենամեծ հավաքածուն։

Փորագրում, 1845

Թանգարանի ներկայիս շինությունը 1841-1845 թվականների կառույց է, որը դասական ոճով նախագծել է Չարլզ Կոկորելը[10], գտնվումէ Բյումոնտ փողոցում։ Շենքի մասնաշենքերից մեկում է գտնվում Թեյլոր ինստիտուտը, Օքֆորդի համալսարանի ժամանակակից լեզուների ֆակուլտետը՝ Բյումոնտ և Սուրբ Գիլեսի փողոցների անկյունում։ Այս մասնաշենքը նախագծվել է 1845-1848 թվականների, հունական ոճով կրկին Չարլզ Կոկերիլի կողմից[11]։

Հիմնական թանգարանը ներառում է երկրագիտական նմուշների և կերպարվեստի մեծ հավաքածու։ Այստեղ է գտնվում պրեռաֆայելիտների ստեղծագործություններից, մայոլիկա խեցեղեն և անգլիական արծաթ։ Հնագիտության բաժինը ներառում է Արթուր Էվանսի ժառանգությունը և ունի հին հունական և մինոյական քաղաքակրթություն խեցեգործություն։ Այն բաժնում է գտնվում նաև Հին Եգիպտոսի և Սուդանի անտիկ հավաքածուն։ Եգիպտագիտության առաջընթացի համար թանգարանում հյուրընկալվում է նաև Գրիֆիտ ինստիտուտը։ Չարլզ Բուլեր Հեբերդենը 1000 ֆունտ ստերլինգ է թողել համալսարանին, որը օգտագործվել է թանգարանում մետաղադրամների սենյակ ստեղծու համար[12]։

2012 թվականին Էնդրյու Ու. Մելոն հիմնադրամը Էշմոլի թանգարանին նվիրաբերեց 1.1 միլիոն դոլար Էշմոլի թանգարանի համալսարանական ներգրավման ծրագրի իրականացման համար։ Ծրագրի շրջանակներում աշխատում են երեք համադրող և մեկ տնօրեն թանգարանի հավաքածուի զարգացման ուսուցման և հետազոտության իրականացման համար[13]։

Թանգարանում կազմակերպվել և շարունակում են կազմակերպել տարբեր ցուցահանդեսներ[14][15]։

Գողություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պոլ Սեզանի Auvers-sur-Oise տեսարանը

1999 թվականի դեկտեմբերի 31-ին հազարմյակի միջոցառումների հրավառության ժամանակ, գողերին հաջողվել էր օգտագործելով հարևան կից շինության լաստակը կտուրից սողոսկել Էշմորի թանգարան և առևանգել Պոլ Սեզանի Auvers-sur-Oise գեղանկարը, որի արժողությունը կազմում է 3 միլիոն դոլար։ Գեղանկարը համարվում է կարևոր աշխատանք, որտեղ արտացոլված է Սեզանի վաղ շրջանից մինչև հասուն շրջանի գեղանկարչությունը[16]։ Քանի որ գողերն անտեսել էին նույն սենյակում գտնվող այլ արժեքավոր աշխատանքներ, գեղանկարը չհայտնվեց վաճառքում, ենթադրվում է, որ գողությունը եղել է պատվիրված[17][18]։

Պահապաններ և տնօրեններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պահապան Սկսած Մինչև
Ռոբերտ Պլոտ 1683 1691
Էդվարդ Լհայդ 1691 1709
Դեյվիդ Փարի 1709 1714
Ջոն Ուայթսայդ 1714 1729
Ջորջ Հուդեսֆորդ[19] 1732 1755
Ուիլյամ Հուդեսֆորդ[19] 1755 1772
Ջոն Շութ Դունկան 1823 1829
Ֆիլիպ Դունկան 1829
Ջոն Հենրի Փարկեր 1869
Արթուր Էվանս 1884 1908
Դեյվիդ Ջորջ Հոգարֆ 1909 1927
Էդվարդ Թըրլո Լիդզ 1928 1945
Սըր Կառլ Փարկեր 1945 1962
Ռոբերտ Համիլտոն (հնագետ) 1962 1973

1973 թվականից ի վեր պահապանի պաշտոնը փոխարինվեց տնօրենի պաշտոնով։

Տնօրեն Սկսած Մինչև
Սըր Դեյվիդ Փիփեր 1973 1985
Պրոֆեսոր սըր Քրիստոֆեր Ուայթ 1985 1997
Ռոջեր Մուրեյ 1997 1998
Քրիստոֆեր Բրաուն 1998[20] 2014
Ալեքսանդր Ստրջիս 2014

Հավաքածուների պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ https://vocaleyes.co.uk/research/heritage-access-2022/benchmark/
  2. ↑ http://www.ashmolean.org/
  3. ↑ https://www.glam.ox.ac.uk/home
  4. ↑ http://www.ashmolean.org/contact/
  5. ↑ CONTACT — Ashmolean Museum.
  6. ↑ http://www.ashmolean.org/about/historyandfuture/
  7. ↑ http://www.ox.ac.uk/news/2014-01-23-new-director-ashmolean-museum-appointed
  8. ↑ Introduction to the Oxford Collections Visualization Project
  9. ↑ «Victoria County History». A History of the County of Oxford. 3: 47–49. 1954. {{cite journal}}: Cite uses deprecated parameter |authors= (օգնություն)
  10. ↑ Alden's Oxford Guide. Oxford: Alden & Company. 1946. էջ 105.
  11. ↑ Alden's Oxford Guide. Oxford: Alden & Company. 1946. էջ 103.
  12. ↑ The Heberden Coin Room: Origin and Development (PDF) (Revised 1989 and 2001 ed.). Oxford: Ashmolean Museum. 1972. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2006 թ․ նոյեմբերի 3-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. {{cite book}}: Cite uses deprecated parameter |authors= (օգնություն)
  13. ↑ «News». Ashmolean.org. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  14. ↑ «Ashmolean Museum exhibition Titian to Canaletto». Ashmolean website. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 21-ին.
  15. ↑ «Ashmolean Museum exhibition Titian to Canaletto Jenny Saville Drawing». Ashmolean website. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 21-ին.
  16. ↑ «FBI — Cezanne». Fbi.gov. 1999 թ․ դեկտեմբերի 31. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 29-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 17-ին.
  17. ↑ Lyall, Sarah (2000 թ․ փետրվարի 3). «Art World Nightmare: Made-to-Order Theft; Stolen Works Like Oxford's Cezanne Can Vanish for Decades». Arts. The New York Times. Վերցված է 2008 թ․ հուլիսի 4-ին. «... the thief carried with him exactly what he had come for, a $4.8 million Cézanne oil on canvas, 'Auvers-sur-Oise,' which was painted between 1879 and 1882 ...»
  18. ↑ Hopkins, Nick (2000 թ․ հունվարի 8). «How art treasures are stolen to order». London: The Guardian. Վերցված է 2007 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  19. ↑ 19,0 19,1 M. St John Parker, ‘Huddesford, William (bap. 1732, d. 1772)’, Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, Sept 2004; online edn, Jan 2008 accessed 16 Feb 2010
  20. ↑ Ashmolean Annual Report 1997-1998 Oxford University Gazette (9 December 1998)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էշմոլի թանգարան» հոդվածին։
Ֆոտո, վիդեո և աուդիո
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Էշմոլի_թանգարան&oldid=9807943» էջից