Դև Անանդ

Դև Անանդ; անգլ.՝ Dev Anand
Ծնվել է	սեպտեմբերի 26, 1923
Ծննդավայր	Շակարգարհ Տեհսիլ, Narowal District, Gujranwala Division, Փանջաբ, Բրիտանական Հնդկաստան, Բրիտանական կայսրություն
Մահացել է	դեկտեմբերի 3, 2011 (88 տարեկան)
Մահվան վայր	Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն
Գերեզման	Putney Vale Cemetery
Կրթություն	Ղեկավարման քոլեջ համասսարան
Քաղաքացիություն	Հնդկաստան
Կրոն	հինդուիզմ
Մասնագիտություն	կինոդերասան, կինոռեժիսոր, կինոպրոդյուսեր, սցենարիստ, դերասան և գրող
Ամուսին(ներ)	Կալպանա Կարտիկ
Երեխա(ներ)	Սունեիլ Անանդ
Պարգևներ և մրցանակներ	Դադասահեբ Ֆալկեի մրցանակ և IIFA Lifetime Achievement Award?

Դև Անանդ (հինդի` देव आनन्द, իրական անունը` Դհարամ Դև Կունդան Լալ Փիշորիմալ Անանդ, սեպտեմբերի 26, 1923(1923-09-26)^[1], Շակարգարհ Տեհսիլ, Narowal District, Gujranwala Division, Փանջաբ, Բրիտանական Հնդկաստան, Բրիտանական կայսրություն - դեկտեմբերի 3, 2011(2011-12-03)^[2]^[1], Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն), հնդիկ դերասան, ռեժիսոր, պրոդյուսեր և գրող։ Պարգևատրվել է Հնդկաստանի քաղաքացիական, մեծությամբ երրորդ կառավարական Պադմա Բհուշան (2001 թ.) և հնդկական կինեմատոգրաֆի ամենաբարձր՝ Դադասահեբ Փհալկեի անվան (2002 թ.) պարգևներով։ Արժանացել է Filmfare Awards մրցանակների՝ տղամարդու լավագույն դերի և կյանքում ունեցած ձեռքբերումների համար։ Հնդկական կինոյի ամենաակնառու ներկայացուցիչներից մեկն է։ Իր վաթսունամյա ստեղծագործական կյանքի ընթացքում ` որն սկսել է թատրոնից, նա նկարահանվել է 115 ֆիլմում, որոնցից 110-ում կատարել է գլխավոր դերերը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դև Անանդը ծնվել է իրավաբանի ընտանիքում, որտեղ նրա հետ միասին մեծանում էին նաև երեք եղբայրները։ Նրա ավագ եղբայրներից Մանմոհան Անանդը փաստաբան էր, իսկ Չետան Անանդն ու Վիջայ Անանդը ռեժիսորներ։ Դև Անանդի կրտսեր քույրերից մեկի` Շիլ Կանտա Կապուրի որդին ռեժիսոր և դերասան Շեքհար Կապուրն է։

Սկզբնական շրջանում ուսումն առել է Հիմալայներում գտնվող վանական դպրոցներից մեկում, այնուհետև Լահորում։ Լահորում սովորելու տարիներին էլ նա ծանոթացել է կինոաշխարհի հետ։ 1943 թվականին երազանքներով տարված նա մեկնել է Բոմբեյ։ 1946 թվականին կայացել է նրա կինոդեբյուտը՝ «Մենք միայնակ ենք» ֆիլմում, իսկ 1948 թվականին նկարահանված «Vidya» կինոնկարում նրա խաղընկերուհին դերասանուհի Սուրայան էր։ Ցանկանալով հանդես գալ որպես ռեժիսոր և պրոդյուսեր, նա 1949 թվականին հիմնել է «Navketan Films» կինոընկերությունը։ Դև Անանդի առաջին ինքնուրույն ֆիլմը 1951 թվականին նկարահանված «Թշնամիներ» կինոնկարն էր, որտեղ գլխավոր դերակատարուհին Կալպանա Կարտիկն էր։

Դև Անանդի հետագա աշխատանքներից են «Ռևիզորը» (1950 թ.), «Գրպանահատը» (1956 թ.), «Ամարդիպ» (1958 թ.), «Սև շուկա» (1960 թ.), «Արժեքներ առևանգողը» (1967 թ.), «Պատերազմն ու սերը» (1970 թ.), «Իմ անունը Ջոնի է» (1970 թ.), «Իմ և քո երազանքները» (1971 թ.), «Քույր և եղբայր» (1971 թ.), «Սիրո որոնումներ» (1973 թ.), «Ազգային անվտանգություն» (1973 թ.), «Սիրո մեղեդին» (1974 թ.), «Հայացք երկնքից» (1980 թ.), «Որդեգիրը» (1984 թ.), «Կասկածյալը» (1989 թ.), «Գանգստերը» (1995 թ.) և այլ ֆիլմեր։

Հետաքրքիր է այն փաստը, որ ԽՍՀՄ-ում հանդիսատեսները ծանոթ չեն եղել Դև Անանդի աշխատանքներին՝ ոչ որպես դերասան, ոչ որպես ռեժիսոր, չնայած որ 1969 թվականի Մոսկովյան 6-րդ միջազգային կինոփառատոնի ժյուրիի կազմում ընդգրկված էր նաև Դև Անանդը։ Դրա պատճառը ըստ Դև Անանդի այն էր, որ Սովէքսպորտֆիլմի չինովնիկները կտրականապես հրաժարվում էին գնել իր ֆիլմերը, քանի որ նա կտրականապես հրաժարվում էր նրանց կաշառք տալ։

Անձնական կյանքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դև Անանդը սիրավեպ է ունեցել դերասանուհի Սուրայայի հետ, սակայն կրոնական դրդապատճառներից ելնելով նրանք բաժանվել են (Սուրայան մուսուլմանուհի էր)։ 1957 թվականին Դև Անանդը ամուսնացել է դերասանուհի Կալպանա Կարտիկի հետ և ունեցել երկու զավակ՝ մեկ որդի և մեկ դուստր։ Որդին՝ Սունեյլ Անանդը ժամանակին նկարահանվել է իր հոր մի քանի ֆիլմերում։

Կյանքի վերջին տարիներին Դև Անանդը բնակվել է Լոնդոնում, որտեղ էլ 2011 թվականի դեկտեմբերի 3-ին մահացել է 88 տարեկանում։

Մասնակի ֆիլմագրությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դերասան

Թվական	Անվանում	Բնօրինակ անվանում	Կերպար
1946	Մենք մենակ ենք	Hum Ek Hain	Շանկար
1950	Խաղ	Khel	-
1950	Մադհուբալա	Madhubala	-
1950	Ռևիզորը	Afsar	Կապուր
1951	Բարձր խաղադրույքներ	Baazi	Մադան
1951	Պատիժ	Sazaa	Աշոկ
1952	Կապանքներ	Jaal	Տոնի
1952	Փոթորիկ	Aandhiyan	Ռամ Մոհան
1953	Ճամփորդը	Rahi	Ռամեշ
1954	Լաստ	Ferry	Վիկաս
1954	Տաքսու վարորդը	Taxi Driver	Մանգալ
1955	Տուն № 44	House No. 44	Աշոկ
1955	Հաշվետարը	Munimji	Ամար, Ռաջ, Կալա Գհոդա
1956	Դետեկտիվ	C.I.D.	տեսուչ Շեքհար
1956	Գրպանահատը	Pocket Maar	Ռոշան
1956	Ֆանտուշ	Funtoosh	Ռամ Լալ Ֆանտուշ
1957	Փախուստի մեջ	Nau Do Gyarah	Մադան
1958	Ամարդիպ	Amar Deep	Աշոկ
1958	Սև ջրեր	Kalapani	Կարան Մեհրա
1958	Տասնվեց թվականը	Solva Saal	Պրանաթհ Կաշյապ
1960	Որդի` ակամայից	Bombai Ka Babu	Բաբու, Կունդան
1960	Սև շուկա	Kala Bazar	Ռագհուվիր
1961	Գեղեցկության թագուհին և գողերի թագավորը	Roop Ki Rani Choron Ka Raja	Չհագան
1962	Մենք երկուսով ենք	Hum Dono	կապիտան Անանդ, մայոր Մանոհար Լալ Վերմա
1962	Գիշերը պատմված հեքիաթ	Baat Ek Raat Ki	Ռաջեշվար
1963	Ռոմեո և Ջուլիետ. Նոր պատմություն	Tere Ghar Ke Samne	Ռակեշ Անանդ Կումար
1965	Սուրբը	Guide	Ռաջու
1965	Երեքից մեկը	Teen Devian	Դևդատ Անանդ
1966	Սեր առաջին հայացքից	Pyar Mohabbat	Նարեշ Կումար Սինգհ, Դիլիպ Սինգհ
1967	Արժեքներ առևանգողը	Jewel Thief	Վինայ, արքայազն Ամար
1968	Դատախազի որդին	Duniya	Ամարնաթհ Շարմա
1969	Առանձնատունը	Mahal	Ռաջեշ Ռատանլալ Դիքսիտ, Ռավինաթհ Շարմա
1970	Պատերազմ և սեր	Prem Pujari	Ռամդև Բակշի, Պիտեր Էնդրյու
1970	Իմ անունը Ջոնի է	Johny Mera Naam	Ջոնի, Սոհան
1971	Նա և նե	Tere Mere Sapne	Անանդ Կումար
1971	Եղբայր և քույր	Haré Raama Haré Krishna	Պրաշանտ Ջայշվալ
1971	Արկածներ	Gambler	Ռաջա
1972	Ծաղկած այգի	Yeh Gulistan Hamara	Վիջայ
1973	Ես ծնունդով Բենարեսից եմ	Banarasi Babu	Մոհան
1973	Նանգլա հովտի ոսկին	Chhupa Rustam	Աշվինի Կումար, Չհուպա Ռուստամ
1973	Կրքերի բոցի մեջ	Joshila	Ամար
1973	Սեր որոնելիս	Heera Panna	Հիրա Բհանդարի
1973	Ազգային անվտանգություն	Shareef Budmaash	Ռոկի, տեսուչ Ռամեշ
1974	Աղքատների պաշտպանը	Amir Garib	Մոնի
1974	Սիրո մեղեդին	Ishq Ishq Ishq	Դհուն, Ռավի Վյաս
1975	Ձերբակալման հրամանագիր	Warrant	Ջայլեր Արուն Մեհրա
1976	Գնդակ	Bullet	Դհարամ Դև
1977	Կրկեսի գմբեթի ներքո	Kalabaaz	Վիջայ
1977	Ռևիզորը	Saheb Bahadur	Պրեմ Պրատապ
1978	Եղբորը որոնելիս	Des Pardes	Վիր Սահնի
1980	Հայացք երկնքից	Lootmaar	Բհագատ, Ջիմ Դարսի
1982	Կարծեցյալ սուրբը	Swami Dada	Հարի Մոհան, Սվամի Դադա
1984	Որդեգիրը	Anand Aur Anand	Արուն Անանդ
1985	Սպանություն քոլեջում	Hum Naujawan	պրոֆեսոր Հանս
1989	Կասկածյալը	Sachché Ká Bol-Bálá	Կարան Կաուլ
1990	Առաջին համարը	Awwal Number	Վիկրամ Սինգհ
1991	Փակ շրջան	Sau Crore	-
1994	Գանգստերը	Gangster	Պերեյրաի հայրը
1996	Արժեքներ առևանգողների վերադարձը	Return of Jewel Thief	Վինայ Կումար
1998	Դերասանը	Main Solah Baras Ki	Դև
2001	Գրաքննիչը	Censor	Վիկրամջիտ
2003	Սերը Նյու-Յորքում	Love at Times Square	Շոն
2005	Միսթր վարչապետ	Mr Prime Minister	վարպետ Ջոնի

Ռեժիսոր

Թվական	Անվանում	Բնօրինակ անվանում
1970	Պատերազմ և սեր	Prem Pujari
1971	Եղբայր և քույր	Haré Raama Haré Krishna
1973	Սեր որոնելիս	Heera Panna
1974	Սիրո մեղեդին	Ishq Ishq Ishq
1978	Եղբորը որոնելիս	Des Pardes
1980	Հայացք երկնքից	Lootmaar
1982	Կարծեցյալ սուրբը	Swami Dada
1984	Որդեգիրը	Anand Aur Anand
1985	Սպանություն քոլեջում	Hum Naujawan
1989	Կասկածյալը	Sachché Ká Bol-Bálá
1990	Առաջին համարը	Awwal Number
1991	Փակ շրջան	Sau Crore
1994	Գանգստերը	Gangster
1998	Դերասանը	Main Solah Baras Ki
2001	Գրաքննիչը	Censor
2003	Սերը Նյու-Յորքում	Love at Times Square
2005	Միսթր վարչապետ	Mr Prime Minister

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Legendary Bollywood actor Dev Anand dies of heart attack in London

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դև Անանդ» հոդվածին։

[_72f7893cea4f51f7-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_5c359493dd7c9968-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Legendary Bollywood actor Dev Anand dies of heart attack in London

[1]

[2]