Բյուլ-բյուլ

Բյուլ-բյուլ
Բնօրինակ անուն	ադրբ.՝ Bülbül
Ի ծնե անուն	ադրբ.՝ Murtuza Məşədi Rza oğlu Məmmədov
Ծնվել է	հունիսի 22, 1897; Շուշի, Ելիզավետպոլի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Երկիր	Ռուսական կայսրություն, Ադրբեջանի Ժողովրդավարական Հանրապետություն և ԽՍՀՄ
Մահացել է	սեպտեմբերի 26, 1961 (64 տարեկան); Բաքու, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Պատվո հուղարկավորության պուրակ
Ժանրեր	օպերա
Մասնագիտություն	օպերային երգիչ, երաժշտագետ, երաժշտության ուսուցիչ, Խանենդե և բանահավաք
Երգչաձայն	տենոր
Գործիքներ	վոկալ
Կրթություն	Բաքվի երաժշտական ակադեմիա
Պարգևներ	; ; և
	Bulbul (singer) Վիքիպահեստում

Բյուլ-Բյուլ (ադրբ.՝ Bülbül, tam adı: Murtuza Məşədi Rza oğlu Məmmədov, հունիսի 22, 1897(1897-06-22), Շուշի, Ելիզավետպոլի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - սեպտեմբերի 26, 1961(1961-09-26), Բաքու, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ադրբեջանցի խորհրդային երգիչ (քնարադրամատիկական տենոր) և երաշտագետ-բանահավաք։ ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1938) Ադրբեջանի երաժշտական թատրոնի հիմնադիրներից։ Ստեղծագործական ուղին սկսել է որպես ժողովրդական երգիչ։ 1920 թվականից Ադրբեջանի պետական թատրոնի (այժմ՝ Մ․ Ֆ․ Ախունդովի անվան օպերայի և բալետի թատրոն) մենակատարն էր։ 1927 թվականին ավարտել է Բաքվի կոնսերվատորիան և կատարելագործվել Միլանում։ Դերերից են՝ Քյոռ-օղլի (Հաջիբեկովի «Քյոռօղլի»), Աշուղ-Ղարիբ (Գլիերի «Շահսենեմ»), Սարո (Տիգրանյանի «Անուշ»), Կավարադոսի (Պուչինիի «Տոսկա»)։ 1932 թվականից դասավանդել է Ադրբեջանի կոնսերվատորիայում (1940 թվականից՝ պրոֆեսոր)։ Արժանացել է ԽՍՀՄ պետական մրցանակի (1950)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բյուլ-Բյուլը ծնվել է 1897 թվականի հունիսի 22-ին (այլ աղբյուրներից հունիսի 12-ին) Խանբաղ գյուղում կաշեգործ Մեշադ Զի-ի ընտանիքում։ Դեռ փոքր տարիքից նրա մոտ արտահայտվում էր յուրահատուկ երաժշտական կարողություններ, որի համար և ստացել է սոխակ մականունը։ Այդ մականունը նա ապագայում օգտագործեց որպես բեմական անուն։ 1909 թվականին տեղափոխվում է Գանձակ քաղաք։ 1916 թվականից բեմում է։ Կարիերան սկսել է ժողովրդական երգերով։ 1920 թվականից եղել է Ադրբեջանի պետական թատրոնի մենակատար։ 1921 թվականին ընդունվում է Բաքվի երաժշտական ակադեմիա և 1927 թվականին ավարտում այդ ակադեմիան։ 1927 թվականից մինչև 1931 թվականը աշխատել է Միլանի թատրոնում։

Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առաջին կինը՝ Զեյնաբ խանում, որի հետ ապրել է 1917 թվականից մինչև 1936 թվականի փետրվարի 7-ը (մահացել է), երեխաներ չի ունեցել։

Երկրորդ կինը՝ Ադելաիդա Մամեդովա (1922-2015 թվականներ), եղել է Բյուլ-բյուլի թանգարանի տնօրենը մինչև 2013 թվականի փետրվար ամիսը։

Տղաները-Չինգիզ, Փոլադ Բյուլ-բյուլ Օղլի, Էմին Մամեդով։

Մրցանակներ և շքանշաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ադրբեջանական ԽՍՀՄ-ի վաստակավոր արտիստ
ԽՍՀՄ-ի ժողովրդական արտիստ
Ստալինյան մրցանակ
Լենինի երկու շքանշան
Սումգաիթ քաղաքի վաստակավոր բնակիչ

Դերակատարումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

(Հաջիբեկովի «Քյոռ-օղլի»)- Քյոռ-օղլի
(Գլիերի «Շահսենեմ»)- Աշուղ-Ղարիբ
(Տիգրանյանի «Անուշ»)- Սարո
(Պուչինիի «Տոսկա»)- Կավարադոսի

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բյուլ-բյուլ» հոդվածին։