Ալֆրեդ Գուտշմիդ

Ալֆրեդ Գուտշմիդ; Hermann Gutschmid
Ծնվել է	հուլիսի 1, 1831; Լոշվից, Դրեզդեն, Գերմանական միություն
Մահացել է	մարտի 2, 1887 (55 տարեկան) կամ մարտի 1, 1887 (55 տարեկան); Տյուբինգեն, Գերմանիա
Քաղաքացիություն	Սաքսոնիայի թագավորություն
Մասնագիտություն	պատմաբան և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)	Թյուբինգենի համալսարան, Քրիստիան-Ալբերտի համալսարան և Ենայի համալսարան
Անդամակցություն	Սաքսոնիայի գիտությունների ակադեմիա, Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Կոստանդնուպոլսի հելլենիստական բանասիրության միություն, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Սաքսոնիայի գիտությունների ակադեմիա, Սաքսոնիայի գիտությունների ակադեմիա և Սաքսոնիայի գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատեր	Լայպցիգի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներին	գերմաներեն
Հայր	Hermann Otto Theodor von Gutschmid?
Մայր	Luise Wilhelmine von Gutschmid?
	Alfred von Gutschmid Վիքիպահեստում

Հերման Ալֆրեդ մարկիզ ֆոն Գուաշմիդ (գերմ.՝ Hermann Alfred Freiherr von Gutschmid, հուլիսի 1, 1831(1831-07-01)^[1]^[2], Լոշվից, Դրեզդեն, Գերմանական միություն - մարտի 2, 1887(1887-03-02)^[2] կամ մարտի 1, 1887(1887-03-01)^[1], Տյուբինգեն, Գերմանիա^[3]), գերմանացի արևելագետ, հայագետ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավարտել է Բոննի համալսարանը։ Դասախոսել է Լայպցիգի, Ենայի և այլ համալսարաններում։ Լատիներեն, գերմաներեն շարադրված երկերը վերաբերում են Հին Արևելքի, Հունաստանի, Իրանի, Ասիայի ոչ սեմական ժողովուրդների պատմությանը։ Առանձին ուսումնասիրություն ունի Օսրոյենեի թագավորության, Իրանի և հարևան երկրների պատմության մասին։ Հետազոտել է Եվսեբիոս Կեսարացու «Կանոններ»-ի հրատարակությունները։ Ընդհանուր պատմությանը վերաբերող աշխատություններում երբեմն օգտագործել է հայկական սկզբնաղբյուրներ (Մովսես Խորենացի), կողմնակիորեն անդրադարձել Հին Հայաստանի պատմության առանձին հարցերին։ Հայագիտական ուսումնասիրություններն ունեն բանասիրական բնույթ և նվիրված են գլխավորապես Մովսես Խորենացու և Ագաթանգեղոսի աղբյուրագիտական քննությանը։ Խորենացու վերաբերյալ հոդվածում ենթադրել է, թե նա 5-րդ դարի պատմիչ Մովսես Խորենացին չէ, այլ նրա անվամբ հանդես եկած մեկը, որն իր «Հայոց պատմությունը» շարադրել է 634—642 թվականների միջև։ Այս ենթադրությունը մերժել են հետագա ուսումնասիրողները։

Գուտշմիդի կարծիքը Խորենացու մասին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գուտշմիդը կարծել է, թե «Պիտոյից գրքի» թարգմանիչը Մովսես Խորենացին չէ, քանի որ այդ գրքի ոճը տարբերվում է նրա ոճից։ Պատմիչի նկատմամբ ծայրահեղ քննադատական վերաբերմունք է ցուցաբերել «Մովսես Խորենացու Հայոց պատմության արժանահավատության մասին» աշխատության մեջ։ Այստեղ Գուտշմիդը հայ պատմիչի երկում նշում է ժամանակագրական անճշտություններ, աղբյուրների անուշադիր օգտագործման դեպքեր, միտումնավոր հնարանքներ, տարբերություններ հունարեն աղբյուրների համեմատությամբ։ Սեբեոսին կից Անանունի Մար Աբաս Կատինայից վերցրած հատվածը Գուտշմիդը համարել է Խորենացու սևագրությունը։ Նման կարծիքը որոշ չափով արդյունք էր Հայոց պատմության և մատենագիտության մասին Գուտշմիդի ունեցած ոչ ճշգրիտ և ոչ լրիվ տեղեկությունների։ Դիտողությունները, միաժամանակ, նպաստել են Խորենացու երկի ավելի ճիշտ գնահատմանը։ Ագաթանգեղոսին նվիրված ուսումնասիրության մեջ համեմատել է Ագաթանգեղոսի հայերեն և հունարեն օրինակները, նշել հունարեն, օրինակի միջանկյալ հատվածները։ Գուտշմիդը գտել է, որ հայերեն օրինակը սկզբից ևեթ շարադրված է եղել հայերենով։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 verschiedene Autoren Neue Deutsche Biographie (գերմ.) — Historische Kommission bei der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, 1953. — doi:10.1163/9789004337862_LGBO_COM_140215
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 verschiedene Autoren Allgemeine Deutsche Biographie (գերմ.) / Hrsg.: Historische Commission bei der königl. Akademie der Wissenschaften — L: Duncker & Humblot, 1875.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #116934271 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալֆրեդ Գուտշմիդ» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 255)։

[_7a60fe48c962d220-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 verschiedene Autoren Neue Deutsche Biographie (գերմ.) — Historische Kommission bei der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, 1953. — doi:10.1163/9789004337862_LGBO_COM_140215

[_940363eafe5e18fd-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 verschiedene Autoren Allgemeine Deutsche Biographie (գերմ.) / Hrsg.: Historische Commission bei der königl. Akademie der Wissenschaften — L: Duncker & Humblot, 1875.

[_244568c3f8b0f639-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #116934271 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[1]

[2]

[3]