(4179) Տուտատիս

; Տուտատիս; (1989 AC); Toutatis
Հիմնական տվյալներ
Հայտնաբերել է	Քրիստիան Պոլաս,; 4 հունվարի 1989 թ.
Ժամանակավոր համար	1934 CT և 1989 AC
Պատկանում է խմբին	Ապոլոնի աստերոիդներ և աստերոիդների գոտի
JPL Small-Body Database	20004179
Բացարձակ մեծություն (H)	15,3
Հեռավորությունը Արեգակից	2,529344 ա. մ.
Ուղեծրային տվյալներ
Պերիհելին	0,9372 ա. մ.
Ապոհելին	4,1215 ա. մ.
Մեծ կիսաառանցք	2,529344 ա. մ.
Էքսցենտրիսիտետ	0,629472507059707
Սիդերիկ պարբերություն	1469,3 օր (4,02 տարի)
Միջին շարժում	0,245015 աստիճան/օր
Թեքվածություն	0,45° (Խավարածրի նկատմամբ)
Ծագման անկյան երկայնություն	124,51°
Պերիկենտրոնի արգումենտ	278,56°
Միջին անոմալիա	348,57
Ֆիզիկական հատկանիշներ
Շառավիղ	2,7 կմ
Պտույտի պարբերություն	176 ժ
Սպեկտրալ դաս	Աստերոիդների դաս S
	← (4178) Միմեև (4180) Անաքսագորաս → ; 4179 Toutatis Վիքիպահեստում

(4179) Տուտատիս (անգլ.՝ Toutatis), Ապոլոնի ընտանիքի աստերոիդ։

Հայտնաբերումը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայտնաբերել է 1989 թվականի հունվարի 4-ին Քրիստիան Պոլասը Կոսոլում^[2]։

Ուղեծրի բնութագրական տվյալները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արեգակից հեռավորությունը՝

Միջինը՝	2.53 ա.մ.
Առավելագույնը՝	4.12 ա.մ.^[2]
Նվազագույնը՝	0.94 ա.մ.

Արեգակի շուրջ մեկ ամբողջական պտույտ է կատարում 1469.30 երկրային օրվա ընթացքում
Ուղեծրով շարժման միջին արագությունը՝ 0.25 աստիճան/օր
Խավարածրի հարթության հետ ուղեծրի հարթության կազմած անկյունը՝ 0.45°։
2004 թ. սեպտեմբերի 29-ին Տուտատիսը Երկրին մոտեցել է մինչև 0.0104 ա.մ. հեռավորության վրա, որը կազմում է Լուսնի հեռավորության քառապատիկը։

Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տուտատիս աստերոիդը պատկանում է Ալինդայի աստերոիդների ընտանիքին։ Այս ընտանիքի աստերոիդներն Արեգակի շուրջ շարժվում են Արեգակի շուրջ 2, 5 ա. մ. մեծ կիսաառանցքով և ունեն 0, 4 - 0, 65 էքսցենտրիսիտետ։ Յուպիտերի հետ գտնվում են ուժեղ 3:1 ուղեծրային ռեզոնանսի մեջ, ինչպես նաև ունեն ևս մեկ ուժեղ ռեզոնանս, այս անգամ արդեն Երկրի հետ՝ 1։4։

Երկրի հետ բախվելու հավանականությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2004 թ. Տուտատիսն այնքան էր մոտեցել Երկրին, որ հարց բարձրացավ բախվելու հնարավորության մասին^[4]։ Սակայն դա ծայրաստիճան քիչ հավանական է^[5]։.
Գոյություն ունի Արեգակնային համակարգից Տաուտատիսի դուրս նետվելու հավանականություն, ինչը կարող է պատահել մի քանի տասնյակ կամ հարյուր տարի հետո։ Պատճառը մոլորակների հետ ունեցած ձգողական փոխազդեցություններն են։

Անուն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անունն ստացել է կելտական Տևտատիս աստվածի պատվին։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 JPL Small-Body Database
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 «ՆԱՍԱ-ի Ռեակտիվ Շարժման Լաբորատորիայի (ՌՇԼ) Փոքր մարմինների տվյալների շտեմարան (4179) Տուտատիս». ՌՇԼ. (անգլ.)
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 Փոքր մոլորակի կենտրոնի տվյալների շտեմարան
↑ Asteroid could hit earth — Science — www.smh.com.au
↑ «Close call for earth ahead? — possible collision with asteroid Toutatis». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 28-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 28-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շմադել, Լուց (2003). Փոքր մոլորակների անունների բառարան (5-րդ վերանայված և ընդլայնված հրատարակություն ed.). Գերմանիա: Սփրինգեր. ISBN 978-3-540-00238-3. (անգլ.)
(4179) Տուտատիս աստերոիդը Փոքր մոլորակների կենտրոնի կայքում (ուղեծրի տվյալները և դիտարկումները) (անգլ.)

[_54fab6a7160e3b7d-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 JPL Small-Body Database

[JPL-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 «ՆԱՍԱ-ի Ռեակտիվ Շարժման Լաբորատորիայի (ՌՇԼ) Փոքր մարմինների տվյալների շտեմարան (4179) Տուտատիս». ՌՇԼ. (անգլ.)

[_43d27daf851b380f-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 Փոքր մոլորակի կենտրոնի տվյալների շտեմարան

[4] Asteroid could hit earth — Science — www.smh.com.au

[5] «Close call for earth ahead? — possible collision with asteroid Toutatis». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 28-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 28-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]