Ֆերիդ Մուրադ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ֆերիդ Մուրադ
Ferid Murad
Ծնվել էսեպտեմբերի 14, 1936(1936-09-14)[1][2][3]
Ուիթինգ, Լեյք շրջան, Ինդիանա, ԱՄՆ
Մահացել էսեպտեմբերի 4, 2023(2023-09-04)[4][5] (86 տարեկան)
Մենլո պարկ, Սան Մատեո շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[6]
Բնակության վայր(եր)Վաշինգտոն, Կոլումբիայի շրջան
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
Ազգությունալբանական ծագումով ամերիկացի
Մասնագիտությունբժիշկ, կենսաբան, դեղաբան և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)Վիրջինիայի համալսարան (1970-1981)
Սթենֆորդ (1981-1988)
Աբոթ լաբորատորիաներ (1988-1993)
Տեխասի համալսարանի Հյուսթոնի բժշկական դպրոց (1997-2011)
Ջորջ Վաշինգտոն համալսարան (2011)
Գործունեության ոլորտԿենսաքիմիա, բժշկություն[7] և դեղագիտություն[7]
ԱնդամակցությունԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա[8], Չինաստանի գիտությունների ակադեմիա և Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
Ալմա մատերԴեՊաու համալսարան (1958), Վիրջինիայի համալսարան և Քեյսի արևմտյան ռեզերվային համալսարան (1965)
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն[9]
Գիտական ղեկավարEarl Wilbur Sutherland, Jr.?
Ազդվել էMartha Vaughan?[10]
Պարգևներ
 Ferid Murad Վիքիպահեստում

Ֆերիդ Մուրադ (անգլ.՝ Ferid Murad, սեպտեմբերի 14, 1936(1936-09-14)[1][2][3], Ուիթինգ, Լեյք շրջան, Ինդիանա, ԱՄՆ - սեպտեմբերի 4, 2023(2023-09-04)[4][5], Մենլո պարկ, Սան Մատեո շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[6]), բժիշկ, դեղագետ, 1998 թվականին ֆիզիոլոգիայից և դեղագիտությունից Նոբելյանի համամրցանակակիր։ Կոսովոյի գիտությունների և արվեստի ակադեմիայի պատվավոր անդամ[14]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆերիդ Մուրադը ծնվել է ԱՄՆ Ինդիանա նահանգում ալբանացի էմիգրանտ Ջաբիր Մուրադ Էջուպի և ամերիկուհի Հերիետա Բովմանի ընտանիքում[15]։ 1958 թվականին ավարտել է DePauw համալսարանը, դեղագիտության դոկտորի կոչում ստացել է 1965 թվականին Case Western Reserve համալսարանից։ 1970 թվականին եղել է Վիրջինիայի համալսարանի պրոֆեսոր, 1981 թվականին տեղափոխվել է Սթանֆորդի համալսարան, 1988 թվականին թողել է պաշտոնը՝ ստանձնելով փոխնախագահի նոր պաշտոնը Abbott լաբորատորիայում։ 1997 թվականին Ֆերիդ Մուրադը Տեխասի համալսարանի Հյուսթոնի բժշկական դպրոցում ստեղծել է ինտեգրատիվ կենսաբանության, դեղագիտության և ֆիզիոլոգիայի բաժին և նախագահել է այն։ 2011 թվականի ապրիլից եղել է Ջորջ Վաշինգտոնի համալսարանի կենսաքիմիայի և մոլեկուլային կենսաբանության պրոֆեսոր[16]։

Մուրադի հիմնական աշխատությունները վերաբերում են նիտրոգլիցերինին և հարակից դեղամիջոցներին, մարմինը ազոտական օքսիդից ազատելուն։

2012 թվականի մայիսին Զաիրի քաղաքապետարանի կողմից ճանաչվել է պատվավոր քաղաքացի։ Հանդիսավոր արարողության ժամանակ Մուրադը նշել է, որ իր բոլոր նվաճումները նվիրված են իր ազգին, Ալբանիային[17]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Encyclopædia Britannica
  2. 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  3. 3,0 3,1 Munzinger Personen (գերմ.)
  4. 4,0 4,1 4,2 Ferid MuradSept. 14, 1936-Sept. 4, 2023 Menlo Park, CaliforniaPalo Alto Online.
  5. 5,0 5,1 5,2 Obituaries: Local residents who have died recentlyPalo Alto Online, 2023.
  6. 6,0 6,1 6,2 Albanian-American Nobel laureate Ferid Murad dead at 86Euronews.
  7. 7,0 7,1 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  8. Notable Names Database — 2002.
  9. Identifiants et Référentiels (ֆր.)ABES, 2011.
  10. https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1998/murad/biographical
  11. 1996 WinnersLasker Foundation.
  12. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1998nobelprize.org.
  13. Ferid Murad Factsnobelprize.org.
  14. «Academy of Sciences and Arts of Kosovo». Academy of Sciences and Arts of Kosovo. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 4-ին.
  15. [1]“Ferid Murad autobiography”, Nobel Foundation
  16. Nobel Laureate to Join GW | Learning & Search – the George Washington University]
  17. Arritjet ia dedikoj kombit tim! Արխիվացված 2013-12-10 Wayback Machine, Telefrafi, 2012-05-31 (in Albanian). As noted in the "Talk" section of this Wikipedia article, however, Murad appears to have referred to the land of his birth, education, and residence, the United States of America (and not the land of his father's birth, Albania), as "[his] nation".

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆերիդ Մուրադ» հոդվածին։